چکیده:
مطالعه حاضر تلاشی اکتشافی درجهت بررسی جامعهشناختی مفهوم عفو و بخشش و تبیین پتانسیل عفو و بخشش در جامعه، براساس سرمایه اجتماعی شناختی است. در این مقاله به بعد ارتباطی عفو و بخشش توجه شده و براساس نسبت فرد بخشنده با قربانی، پتانسیل بخشش در دو بعد پتانسیل بخشش معطوف به خود و پتانسیل بخشش معطوف به دیگران مفهومسازی شده است. براساس پیمایش انجام شده دربین نمونهای با حجم 378 نفر از شهروندان ارومیهای، به روش نمونهگیری خوشهای، وضعیت پتانسیل عفو و بخشش دربین نمونه آماری با میانگین 1/ 38 در مقیاس صفر تا صد، در سطح پایینی بوده است. همچنین افراد، زمانی که خود قربانی باشند، پتانسیل بخشش بیشتری داشتهاند (بخشش معطوف به خود) تا زمانی که یکی از اعضای خانوادهشان، قربانی رفتار انحرافی دیگران بودهاست (بخشش معطوف به دیگران). نتایج تبیینی رابطه بین سرمایه اجتماعی شناختی و پتانسیل عفو و بخشش نشان داده است که سرمایه اجتماعی شناختی به صورت کلی، به میزان 18 درصد، در افزایش پتانسیل عفو و بخشش نقش داشته است. اما یافتههای آماری نشان داده است که رابطه بین سرمایه اجتماعی و پتانسیل بخشش معطوف به دیگران، به صورت منحنی سهمی درجه دو بوده است. به عبارت دیگر افزایش سرمایه اجتماعی تا سطح متوسطی، باعث افزایش پتانسیل عفو و بخشش معطوف به خانواده شده درحالی که افزایش و تقویت بیشتر سرمایه اجتماعی، باعث کاهش پتانسیل بخشش معطوف به اعضای خانواده فرد شده است.
خلاصه ماشینی:
اين درحالي است که سرمايه اجتماعي در سطح خرد و همچنين ميزان همبستگي اجتماعي و شدت روابط مکانيکي و ارگانيکي جامعه مي تواند در تغيير اندازه پتانسيل عفو و بخشش دربين کنشگران اجتماعي نقش ايفا کند.
باتوجه به موارد ذکر شده، در اين مطالعه سعي شده است از ديد جامعه شناختي به مقوله عفو و بخشش توجه شده و نقش سرمايه اجتماعي افراد را در قابليت و توانايي بخشش در هر دو بعد معطوف به خود و معطوف به ديگران مورد بررسي قرار دهد.
بنابراين سؤال اصلي اين مطالعه اين بوده است که پتانسيل عفو و بخشش در دو بعد معطوف به خود و معطوف به ديگران در بين مردم چه توزيعي داشته و سرمايه اجتماعي افراد در ابعاد انسجام، شبکه روابط ، اعتماد، کنترل،حمايت و همبستگي اجتماعي چه تأثيري بر پتانسيل عفو و بخشش در جامعه داشته است ؟ پيشينه تجربي عفو و بخشش بررسي پيشينه پژوهشي عفو در ادبيات علوم اجتماعي نشان داده است که حداقل براساس منابع موجود تا به امروز در حوزه جامعه شناسي به اين مفهوم به صورت ويژه توجه نشده است ، لذا نظريه اي نيز در تشريح و تبيين اين مفهوم توليد نشده است .
براساس اين جدول، اگرچه همه روابط بررسي شده، دست کم در سطح اطمينان ٩٥ درصد معنادار بودهاند اما متغير اعتماد اجتماعي به عنوان يکي از ابعاد سرمايه اجتماعي، کمترين نقش را در پتانسيل عفو بخشش و ابعاد آن داشته است .
(٢٠١٤), The relationship between forgiveness and personality traits, mental health among sample Jordanian university students.