چکیده:
کاربردی سازی سازی نظریات تئوری¬های مدیریت تاکنون پژوهشگران بسیاری را به خود جذب کرده است. در این میان، مدیریت اسلامی نیز برای رسیدن به چنین هدف مهمی باید تلاشی فزاینده داشته باشد. از یک سویی، عرصهعرصه¬ی تصمیمگیریتصمیم-گیری به عنوان محوریترینمحوری¬ترین موضوع مدیریت، و از سوی دیگر عرصهایعرصه¬ای که بیش از همه میتواندمی¬تواند متعلق اسلامی یا غیراسلامی واقع شود، بیش از همه نیاز بهمند کاربردی و عملیاتی شدن دارداست. در این پژوهش، با معرفی تصمیمگیریتصمیم¬گیری اسلامی حجیتمحورحجیت¬محور تلاش شده است کوشیدهایم چشماندازچشم¬انداز نوینی پیش روی کاربردی سازی سازی تئوریهایتئوری¬های تصمیمگیریتصمیم¬گیری اسلامی گشوده شود. در این راستا، پژوهشگران پس از تبیین چیستی این نوع تصمیمگیریتصمیم¬گیری، جایگاه مهم و بیهمتایبی¬همتای آن در آموزههایآموزه¬های اسلامی را به نمایش گذاشته و، ویژگیهایشویژگی¬های آن را تبیین کردند. در این مرحله لازم بود چرایی اهمیت تصمیمگیری حجیتمحور برای کاربردیسازی تصمیمگیری اسلامی تبیین شود. به این منظور، تبیین شد که میزان بالای کاراییکارایی عملیاتی تصمیمگیری اسلامی حجیتمحور دلیل این مسئله است. برای نشان دادن کاراییکارایی عملیاتی تصمیمگیریتصمیم¬گیری اسلامی حجیت محور، از آموزههایآموزه¬های کلامی و اصولی استفاده شده و این کاراییکارایی عملیاتی با استفاده از مفاهیمی چون مصلحت سلوکیه، و قاعده لطف در بحث حجیت در اصول فقه نشان داده شد. نتایج حاصلبهدستآمده، حاکی از تساوی میزان مطلوبیت نتایج تصمیمگیریتصمیم¬گیری حجیت محورحجیتمحور با تصمیمگیریتصمیم¬گیری مبتنی بر احکام واقعی است. بعلاوهبهعلاوه تلاش شد با استفاده از تبیین همارزی تصمیمگیری اسلامی حجیتمحور و تصمیمگیری رضایت بخشرضایتبخش نیز کاراییکارایی عملیاتی تصمیمگیری اسلامی حجیتمحور نشان داده شود. سرانجام پیشنهاداتی پیشنهادهایی به منظور تکمیل فرایندفرایند این پژوهش و کاربردیسازیکاربردی¬سازی آن ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
به عبارت دیگر، در این پژوهش تلاش شده است تا نشان داده شود که هرچند تصمیمگیرندگان مسلمان در عمل نمیتوانند تمام احکام واقعی 2 اسلام را به دست آورند و در تصمیم خود به کاربندند، اما با عمل به اجتهاد –تلاش کافی و درست از سوی فرد باصلاحیت- برای تصمیمگیری اسلامی، به همان نتایجی میرسند که در صورت پیروی از احکام واقعی حاصل میشد.
نتایج تصمیمگیری اسلامی حجیتمحور، چه رابطهای با «تصمیمگیری اسلامی بر اساس احکام واقعی» دارد؟ از سوی دیگر درباره ضرورت این پژوهش باید تأکید داشت که هرچند در مقام نظر تصمیمگیری اسلامی اصلی همان است که به طور کامل مطابق آموزهها و احکام واقعی شارع باشد، اما در مقام عمل رسیدن کامل به چنین تصمیمگیریای برای مسلمین ناممکن است، و عمل کامل به احکام واقعی تنها توسط معصوم یا با هدایت و خبر قطعی از او ممکن است (خویی، ج2، 1422، ص221).
از سویی در مدیریت متداول غربی نیز تلاشهای بیشماری برای اجراییسازی و کاربردیسازی نظریات تصمیمگیری صورت گرفته است (که در بخش ادبیات موضوع به اهم آنها اشاره خواهد Pidd and lewis همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، منظور دقیق از احکام واقعی که یک مبحث نسبتاً تخصصی در فقه است، که در بخش مبانی نظری توضیح داده خواهد شد.
حجیت حجیت به طور کلی به معنای صلاحیت یک امر برای استفاده و استناد به عنوان دلیل شرعی است Satisfice: ترکیبی از satisfy و suffice John Hendry sense-making Weick, Karl Cohen, Michael Pugh, Derek (بدری، 1428ق، ص128).
Jeremy Bentham: On Organization Theory and Decision Making, Public Policy Analysis, and Administrative Management.