چکیده:
یکی از نگاشتهها در ارتباط با مناظره و گفتگوی علمی، رسالۀ مناظرۀ علامۀ بحرالعلوم با یهودیان ذوالکفل است. اصلِ رساله به زبان عربی است که توسط شاگردان مرحوم بحرالعلوم تدوین و نگارش یافته و سپس توسط آیتاللّه محمدکاظم هزارجریبی به فارسی برگردان شده است. دستنوشت عربی و فارسی این رساله توسط خانم دکتر زابینه اشمیتکه (استاد آلمانی اسلامشناسی) و آقای رضا پورجوادی تصحیح و در نشر میراث مکتوب چاپ و منتشر شده است. متن عرضهشده از سوی مصححین _علیرغم مزایای بسیاری که دارد_ همراه با اشکالات و نابسامانیهایی است. در مکتوب حاضر متن مصحَّح مورد بررسی و دقت قرار گرفته و خطاهای تصحیحی، ویرایشی و نگارشی، همراه با بیان ادله، به روش تحلیلی و نقدی گزارش شده است. در بررسی متن مصحَّح، علاوۀ بر دستنوشتی که مورد استفادۀ مصحِّحین محترم بوده است، جهت مقایسه از دو نسخۀ خطی دیگر نیز استفاده شده است. بررسی و نقد این کتاب و ارزیابی روش مصحِّح، رسالت نوشتار حاضر است.
One of the recordings related to the debate and the scientific dialogue is the treatise on the discussion of Bahr al-'Alum with the Jews of Zhulkfel. The principle of the treatise is in Arabic, written and written by the disciples of the late Bahr al-ulum, and then translated into Persian by Ayatollah Mohammad Kazem Hajjarribi.<br /> Arabic and Persian Manuscripts This essay has been edited by Dr. Zabineh Schmidkeh (professor of German Islamology) and Mr. Reza Pourjavadi, and has been published in the Publishing of Heritage Letters. The text provided by the moderators - despite its many advantages - is accompanied by bugs and disadvantages.<br /> In the present letter, the text of the revised articles is carefully examined and correctional, editorial and editorial errors, along with the statement of evidence, have been reported analytically and critically. In reviewing the revised text, in addition to the handwriting used by the respected commentators, two other versions are also used to compare. The review and critique of this book, and the evaluation of the method of revision, is the present paper's mission.
خلاصه ماشینی:
اصل رساله به زبان عربـی اسـت کـه توسـط شـاگردان مرحـوم بحرالعلـوم تدوین و نگارش یافته و سپس توسط آیت الله محمدکاظم هزارجریبـی بـه فارسـی برگـردان شـده است .
دست نوشت (Manuscript) عربی و فارسی این رساله توسط خانم دکتر زابینه اشـمیتکه (Sabine Schmidtke) استاد آلمانی اسلام شناسی و آقای رضا پورجوادی تصحیح و در نشر میراث مکتوب چاپ و منتشر شده است .
٢ـ١ـ مترجم رساله مترجم رساله محمدکاظم هزارجریبی از شاگردان علامۀ بحرالعلوم است زیرا نام وی در دو دست نوشت از ترجمه که در کتابخانۀ ملی موجود است ، ذکر شده و از طرفی هـم شـیخ آقـا بــزرگ تهرانــی بــه نــام متــرجم در آثــارش تصــریح کــرده اســت و همچنــین مرحــوم هزارجریبـی در «زنـدگانی خودنوشـت » بـه رسـالۀ منـاظرة بحرالعلـوم و ترجمـۀ آن توسـط خودش اشاره کرده است .
(اشمیتکه و پورجوادی، ١٣٩٠: صفحۀ نوزده ) الف ) اشکال اول (تاریخ کتابت ) کتابت نسخه در کتاب ، ربیع الآخر ١٢٥٢ق نوشته شده است درحالیکه فهرسـت نـویس آن را متعلق به سال ١٢٦٣ قمری (حسینی، ١٣٧٥: ج ٢٦، ص ٣٠٠) ثبت کـرده اسـت و حـق با فهرست نویس میباشد زیرا کـه در دسـت نوشـت کتابخانـۀ مرعشـی _کـه مـورد اسـتفادة مصححین بوده است _ و نگارنده آن را شخصا دیـده اسـت ، سـال ١٢٦٣ قمـری ذکـر شـده است .
دلایل و قرائنی در صحت سال «هزار و دویست و یازده » وجود دارد: الف ) در دو دست نوشت کتابخانـۀ ملـی ایـران بـا شـمارة بازیـابی: ١٤٦٢٨-٥ و ٣٢١٤٩-٥، _که در نقد حاضر مورد رجوع و استفادة نگارنده بوده است _ «یازده » نگاشته شده است .