چکیده:
ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺎم ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺧﻮاﺳﺖ و اراده ﻣﺮدم دارای ﻣﺴـﺎ ﯾﻞ ﻣﺨﺼـﻮص ﺑـﻪ ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﯿﻦ اﺟﺮای ﻋﺪاﻟﺖ دراﻧﺪﯾﺸﻪ ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬار آن و ﺗﻼش دوﻟﺖ ﻫـﺎ ﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ را اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ .از ﻃﺮﻓـ ﯽ ﯾﮑـ ﯽ از اﺑﻬﺎﻣـﺎﺗ ﯽ ﮐـﻪ در ﻣـﻮرد ﺗﺤﻘـﻖ ﻋـﺪاﻟﺖ در اﻧﺪﯾﺸﻪ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ)ره (وﺟﻮد دارد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻧﻈـﺮ اﯾﺸـﺎن ﭼـﻪ ﻧـﻮع ﻋـﺪاﻟﺘ ﯽ ﺑﺎﯾـ ﺪ اﯾﺠـﺎد ﮔـﺮدد و ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎی آن ﭼﯿﺴﺖ؟ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑـﻪ اﯾـ ﻦ ﻣﺴـﺄﻟ ﻪ در ﻗﺎﻟـﺐ ﭘﮋوﻫﺸـ ﯽ ﮐﻤـ ﯽ وﮐﯿﻔـ ﯽ و ﺑـﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮ دﯾﺪﮔﺎه اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ)ره (در ﻣـﻮرد ﻋـﺪاﻟﺖ ﺗﺂﮐﯿـ ﺪ ﺷـﺪ .ﺑـﺮ ، ﮔﯿﺮی از ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ- ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺧﺎﺗﻤﯽ و اﺣﻤـﺪ ی ، ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در اﻧﺪﯾﺸﻪ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ)ره (در ﺳﻪ دوﻟﺖ ﻫﺎﺷﻤﯽ ﻧﮋاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﺷﺎﺧﺺ اﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎ؛ در ﺑﺨﺶ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋ ﯽ :ﮐـﺎﻫﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ و ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪی از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﻮد .در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ دوﻟـﺖ ﻫـﺎ ی ﻣـﺬﮐﻮر اﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮد را ﻣﺪﯾﻮن اﻧﺪﯾﺸﻪ اﻣﺎم ﺧﻤﯿﻨﯽ)ره (ﻣﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ و ﺗـﻼش ﻧﻤﻮدﻧـﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎ ی ﺗﻮﺳـﻌﻪ ای و ﻋﻤﻠﮑﺮدی ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ، اﻣﺎ ﺑـﻪ دﻟﯿـ ﻞ وﺟـﻮد ﻣﻮاﻧـﻊ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ی و اﺟﺮاﯾـﯽ در اﺟﺮای ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭼﻨﺪان ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ
خلاصه ماشینی:
بررسی میزان تحقق عدالت اجتماعی در دولت های پس از انقلاب بر اساس اندیشه امام خمینی (ره ) (١٣٩٢- ١٣٦٨) نیکو رضایی جوزانی *١/ دکتر احمد بخشایش اردستانی ** چکیده نظام جمهوری اسلامی به عنوان نظام برخاسته از خواست و اراده مردم دارای مسـایل مخصـوص بـه خود است که از آن جمله ، نسبت بین اجرای عدالت دراندیشه بنیان گذار آن و تلاش دولت هـایی اسـت که در این راستا اقداماتی را انجام داده اند.
اسلام ایجاد و بسط عدالت اجتماعی را یکی از مهم ترین اهداف و رسالت های خود قرار داده و یکی از وظایف اصلی و اساسی دولت و حکومت اسلامی را توجه به این امر و تلاش و برنامه ریزی برای تحقق و گسترش آن برشمرده است (نادری قمی ، ١٣٩٦ :٣٠).
همچنین در تبصره ١٠ ماده واحده قانون توسعه دوم که در سال ١٣٧٣ تصویب شد، آمده است که : «به منظور کمک به تأمین عدالت اجتماعی ، کاهش فقر و محرومیت ، ایجاد اشتغال و حمایت از بنگاه های اقتصادی کوچک ، دولت مکلف است در جهت اجرای اصول ٤٣ و ٤٤ قانون اساسی ایجاد تعادل در سهم بخش های دولتی ، تعاونی و خصوصی در اقتصاد کشور، افزایش سهم فعالیت های اقتصادی بخش تعاونی وهمچنین اجرای طرح های اشتغال زا (خود اشتغالی )، از 31 طریق پرداخت تسهیلات ارزان قیمت بانکی حمایت های لازم را به عمل آورد» (مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، قانون برنامه پنجساله دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران ، مصوبات مجلس شورا).