چکیده:
هدف پژوهش حاضر، تحلیل مفهوم، مبانی، اهداف و اصول عدالت تربیتی ازمنظر شهید مطهری با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی (مفهوم پردازی) و روش استنتاجی است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که در صورتبندی مفهوم عدالت تربیتی ازمنظر شهید مطهری میتوان به فرصتهای آموزشی برابر، رعایت حقوق و استحقاق افراد باتوجهبه تلاش و استعدادهای متربیان، جبران کمبودهای متربیان نیازمند توجه خاص، تلازم استعداد و وظایف متربیان اشاره نمود. مهمترین مبانی عدالت تربیتی عبارت است از: 1. برخورداری انسان از تعلیموتربیت، مصداق برخورداری از فیض عام خداوند است؛ ۲. برخورداری انسان از تعلیموتربیت یکی از جلوههای توازن در هستی بهمنزله اصل حاکم بر جهان آفرینش است؛ ۳. برخورداری انسان از تعلیموتربیت، جنبهای از تحقق عدالت فردی است؛ ۴. برخورداری انسان از تعلیموتربیت زمینهساز تحقق عدالت اجتماعی است؛ ۵. تعلیموتربیت مهمترین عامل زمینهساز رشد فطریات انسانی است؛ ۶. تعلیموتربیت مهمترین عامل زمینهساز رشد کرامت انسانی است؛ ۷. تعلیموتربیت ابزار اصلی رشد تعقل و اراده بهعنوان ویژگیهای ایجادکننده کرامت انسانی است؛ ۸. تعلیموتربیت ابزار رشد ارزشهای اخلاقی است؛ ۹. تعلیموتربیت، زمینهساز سعادت انسانی است، همچنین اصل آموزش همگانی، اصل فردیت در آموزش، اصل پرورش فطریات، اصل پرورش کرامت و اصل سعادت از مهمترین اصول برآمده از آرای شهید مطهری است.
خلاصه ماشینی:
لذا براساس این گزاره هستیشناسی مطهری، برخورداری انسان از تعلیم وتربیت یکی از جلوه های توازن در هستی به منزله اصل حاکم بر جهان آفرینش است که میتوان به عنوان یکی از مبانی مهم در عدالت تربیتی ملحوظ کرد.
براین اساس ، در بحث مبانی انسان شناسی عدالت تربیتی شهید مطهری، میتوان اذعان کرد عدالت خواهی از مهم ترین گرایش های فطری انسان است ؛ لذا فراگیران ، فطرتی الهی دارند که قابل فعلیت یافتن و شکوفایی یا فراموش شدن است ، این فطرت میتواند فعلیت یافته ، صیقل بخورد و توسعه پذیرد و میتواند به فراموشی سپرده شود.
باعنایت به آنچه اشاره شد، میتوان استنباط کرد از دیدگاه شهید مطهری یکی از اصول ناظر برمبنای حقوق آموزشی و پرورشی، اصل آموزش همگانی است ، لذا عدالت در بعد کمی، مستلزم ایجاد برابری فرصت دسترسی به تربیت رسمی و عمومی برای همه افراد جامعه است و همگان براساس آن حق دارند که به حد نصاب قبولی از آن (متناسب با شرایط و امکانات ) دسترسی داشته باشند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) بحث و نتیجه گیری باعنایت به مباحث ذکرشده در صورت بندی مفهوم عدالت تربیتی ازمنظر شهید مطهری میتوان به فرصت های آموزشی برابر، رعایت حقوق و استحقاق افراد باتوجه به تلاش و استعدادهای متربیان ، جبران کمبودهای متربیان نیازمند توجه خاص ، تلازم استعداد و وظایف متربیان اشاره نمود.