چکیده:
نشانه شناسی به عنوان یکی از رویکردهای مهم علم تاویل و تفسیر، جایگاه ویژه ای در نقد آثار هنری دارد. به ویژه در بررسی آثار هنری که مرتبط با آیینها و اسطوره هاست تبیین نشانه شناسیک عناصر، ره یافتی مناسب در فهم آثار را به دنبال داشته و در مواردی نیز ابهاماتی به وجود می آورد. از جمله، مطالعات مرتبط با نشانه شناسی در نقوش و تزیینات معماری اسلامی نشان می دهد دو دیدگاه مطرح در مورد یافتن نظامها و معانی اسلامی در نقش های اسلامی وجود دارد، دیدگاه اول، به صراحت یا به صورت تلویحی معتقد است هرگونه تلاش در جلب مفاهیم نمادین ویژه در نقوش معماری توسط فرهنگ اسلامی دفع شده و در دیدگاه دوم بر انتقال معانی اسلامی از طریق تزیینات معماری تاکید شده است. نتایج این تحقیق که به دلیل پراکنده و وسیع بودن محدوده جغرافیایی جهان اسلام بر شواهد موجود در حوزه جغرافیایی کنونی ایران، متمرکز شده است ثابت می نماید هنرمند مسلمان، ضمن در نظر گرفتن ملاحظات دین مبین اسلام در خصوص کراهت تجسیم موجودات زنده به صورت نقاشی، مجسمه و...، با لحاظ تمهیداتی، معانی مختلف اسلامی را از طریق تزیینات منتقل نموده است. این مقاله ضمن تبیین مفاهیم پایه، تشریح ضرورت های نشانه شناسی از دیدگاه اندیشمندان و سابقه موضوع، به روشی اسنادی در یک نمونه پژوهشی، ویژگی های نشانه شناسیک و نمادین نقوش و تزیینات معماری اسلامی ایران را جستجو نموده و مورد تحلیل قرار داده است.
Interpretation is one of the most important approaches of semiotics, which has a special place in art criticism, particulary relevant to the study of art, regulations and myths. Explanation of semiotics, the proper approach to be followed in understanding the effects and in some cases creates ambiguity.
Including relevant studies in semiotics and ornaments of motifs of Islamic architecture shows two views of the roles and meanings brought about by the Islamic regulation, there is a first view, explicitly or implicitly believes any attempt to attract Concepts special symbolic motifs of Islamic architecture excreted by the second view on the transfer of meaning is emphasized through architectural decoration.
This paper explains the basic concepts, describe the needs of scholars and explained from the perspective of semiotics, the sample documents in a manner features semiotic and symbolic motifs and Islamic architectural decoration searched and analyzed the data.