چکیده:
هدف اصلی این پژوهش، تبیین ماهیت، هدف و مولفههای مفهومی تعلیم و تربیت بر اساس فرایند تکوین دانش در پدیدارشناسی هگل میباشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش تفسیر مفهومی و مفهومپردازی بهره گرفته شد. یافتههای به دست آمده حاکی از آن است که «بیلدونگ» در تعریف تعلیم و تربیت به عنوان فرایندی توصیف میشود که به دنبال ارتقای تجربه مفهومی فرد از طریق درک نابسندگیهای موجود در زندگی است که با نگاهی به گذشته، رو به سوی آیندهای خردمندانه دارد. با این توصیف، هدف بیلدونگ «خردورزی فراگیر آشتیجویانه» در تعلیم و تربیت است. از جمله مولفههای مفهومی تعلیم و تربیت میتوان به «آزادیبنیاد»، «تاریخمند»، «بازسازانه»، «تعاملی»، «تاییدطلبانه» و «خطاشکیب» اشاره نمود. تعلیم و تربیت بهمثابه بیلدونگ میتواند الهامبخش جریان نوینی در عرصه مطالعات تربیتی در ایران باشد که ارتقادهنده تجربه خرد بشری در تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم است.
خلاصه ماشینی:
اگرچه پژوهش هایی در باب مفهوم تعلیم و تربیت در فلسفه هگل صورت گرفته است ( ;٢٠١٨ ,Stojanov ;٢٠٠٨ ,Tubbs ٢٠٠٨ ,Odenstedt & ;٢٠١٣ ,Somr ;٢٠١٢ ,Jessop)، مؤلفه های مفهومی تعلیم و تربیت با نظر به فرایند تکوین دانش در پدیدارشناسی هگل به طور مستقل موردبررسی قرار نگرفته اند تا مبنایی برای پاسخگویی به انگاره احاله به یادگیری یا محوریت یادگیری باشند.
بنابراین در این پژوهش ، ماهیت دانش ، آگاهی و فرایند تکوین آن در تبیین مختصات تعلیم و تربیت موردتوجه است و ازآنجاکه این فرایند در اثر «پدیدارشناسی روح » هگل (٢٠١٣ /١٨٠٧ ,Hegel)، مورد بحث و بررسی قرارگرفته است ، تلاش می شود با اتکا به این اثر فرایند پژوهش تکوین یابد.
بنابراین به طور دقیق تر و با توجه به تعریف هگل می توان این گونه توضیح داد که تعلیم و تربیت برآمده از پدیدارشناسی دارای سه گام اساسی است که با نظر به مفهوم بیلدونگ این گونه توضیح داده می شود؛ نخست فرد تصوری ازآنچه در اختیار دارد یا امر داده شده ، پیدا می کند و به نحوی خود را در آن می یابد.
بنابراین آزادیبنیاد بودن تعلیم و تربیت در هگل به معنای به رسمیت شناسی آزادی سلبی یا آزادی امیال و علایق فرد برای رفع محدودیت های انضمامی نیست ، بلکه نوعی آزادی ایجابی و تکامل آزادی به وسیله فهم مفهومی شرایط انضمامی و آشتی با آن در سطحی والاتر است که به دنبال آن می تواند به رفع محدودیت های انضمامی موجود نیز منجر شود.
هدف تعلیم و تربیت : خردورزی فراگیر آشتی جویانه نظر به فرایند تکوین دانش در پدیدارشناسی روح (٢٠١٣ /١٨٠٧ ,Hegel)، آنچه غایت آگاهی است ، دانستن مطلق است .