چکیده:
یکی از اصول مهم و لازم در موفقیت فرد و جامعه، نگاه عدم رضایت به وضع موجود و تلاش برای رسیدن به شرایط مطلوب است. بدین منظور لازم است افراد جامعه در تمام سطوح، به نقاط ضعف و قوت خود شناخت داشته باشند. یکی از ابزارهای لازم جهت حصول این شناخت، بهکارگیری انتقاد سازنده در جهت اصلاح و تحول است. مقام معظم رهبری بهدفعات در بیانات خویش بهطور حکیمانه موضوع انتقاد سازنده را مورد تاکید قرار دادهاند. پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانهای آنرا مورد بررسی قرار داده است. نویسندةمقاله، پس از بیان مفهومشناسی، اهمیت و ضرورت انتقاد سازنده، آداب آنرا از دیدگاه مقام معظم رهبریK به بحث نهاده است که ازجملة آنها میتوان به رعایت اخلاق اسلامی، پیشگامی در انتقاد از خود، موقعیتشناسی و درک صحیح اقتضائات موجود و انتقاد از کار نه شخصیت افراد اشاره کرد و همچنین آثار آنرا که شامل متذکر شدن انسان و اصلاح او، تحول مطلوب در جامعه بهوسیلة پویایی و نشاط ناشی از انتقاد، تبیین حقایق، روشن شدن اذهان، افزایش ضریب امنیت ملی، اجتماعی، شهروندی، ایجاد احساس هویت در مردم و پاسخگو شدن مسئولین است را مورد بررسی قرار داده است
خلاصه ماشینی:
نویسندة مقاله، پس از بیان مفهومشناسی، اهمیت و ضرورت انتقاد سازنده، آداب آنرا از دیدگاه مقام معظم رهبری( به بحث نهاده است که ازجملة آنها میتوان به رعایت اخلاق اسلامی، پیشگامی در انتقاد از خود، موقعیتشناسی و درک صحیح اقتضائات موجود و انتقاد از کار نه شخصیت افراد اشاره کرد و همچنین آثار آنرا که شامل متذکر شدن انسان و اصلاح او، تحول مطلوب در جامعه بهوسیلة پویایی و نشاط ناشی از انتقاد، تبیین حقایق، روشن شدن اذهان، افزایش ضریب امنیت ملی، اجتماعی، شهروندی، ایجاد احساس هویت در مردم و پاسخگو شدن مسئولین است را مورد بررسی قرار داده است.
از نظر مقام معظم رهبری، شرط اصلی در خیرخواهانه بودن انتقاد، آن است که منتقد به دنبال خشونت و شایعهپراکنی، برهم زدن امنیت جامعه و دروغپراکنی، تفرقه و تضعیف طرف مقابل نباشد و در چارچوب اصول (اهداف و آرمانهای اسلام و نظام اسلامی و حضرت امام خمینی() حرکت کند (http://farsi.
ir/speech-content?id=3186) همچنین ایشان دربارة دوری از غیبت در انتقاد میفرمایند: در انتقاد، انسان باید مواظب باشد دچار غیبت نشود؛ البته انتقادِ منطقی، گفتن حرف صحیح اینقدر حرفهای آشکار وجود دارد که انسان اگر ذکر آنها را بکند، اصلاً هم غیبت نیست و میتواند انسان نقد بکند (http://farsi.
مقام معظم رهبری( انتقاد بدون در نظر گرفتن این اصول را قاطعانه نفی میکنند و میفرمایند: تذکر دادن هیچ اشکالی ندارد؛ اما این تذکر بایستی جوری باشد که اعتماد عمومی را از کسانی که مسئولاند و مشغول کارند، سلب نکند؛ تذکر دادن باید جوری باشد که موجب بیاعتمادی عمومی نشود، اهانت وجود نداشته باشد و روشهای خشمآلود وجود نداشته باشد؛ همه با برادری اسلامی به مسئلة ارتباطِ میان دولت و ملت نگاه کنند و با آن شیوه رفتار بکنند.