چکیده:
وجود منابع عظیم گاز طبیعی در کشور در کنار تقاضای روزافزون گاز طبیعی بهعنوان یک سوخت فسیلی پاک، مطالعات مربوط به حوزه صادرات گاز طبیعی با رویکردهای گوناگون را به امری ضروری بدل کرده است. در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن وضعیت انرژی سه کشور هند، پاکستان و ترکیه، شرایط صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله به این کشورها بررسی شد. در این راستا ریسکهای اقتصادی- امنیتی مربوط به صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله شناسایی و سپس با ارائه شاخصهای کمی، هریک از این ریسکها برای کشورهای موردمطالعه محاسبه و با یکدیگر مقایسه شدند. درنهایت با محاسبه شاخص کلی ریسکهای موجود، کشور ترکیه با کمترین ریسک (519/0) بهعنوان اولویت صادراتی جمهوری اسلامی ایران تعیین شد. هند (67/0) و پاکستان (677/0) به ترتیب اولویتهای دوم و سوم تعیین شدند.
The existence of huge natural gas resources in the country, along with the increasing demand for natural gas as a clean fossil fuel, has made it essential to study natural gas exports with a variety of approaches. In this study, considering the energy situation of the three countries of India, Pakistan and Turkey, the conditions for exporting natural gas through pipelines to these countries were examined. In this regard, the economic - security risks related to the export of natural gas through the pipeline were identified and then, by providing quantitative indicators, each of these risks was calculated for the countries studied and compared with each other. Finally, by calculating the overall risk index, Turkey was the least-risk (0.519) country as the export priority of the Islamic Republic of Iran. India (0.67) and Pakistan (0.677) were ranked second and third respectively.
خلاصه ماشینی:
در اين راستا تلاش جمهوري اسلامي ايران براي صادرات گاز از طريق خطوط لوله و LNG گام بزرگي در راستاي ايجاد و توسعه همکاريهاي منطقه اي در جهت نظريه همگرايي در روابط بين الملل و نيز تأمين منافع ملي کشور در اين منطقه در جهان تلقي ميشود؛ زيرا ايران به عنوان يکي از توليدکنندگان بزرگ انرژي در جهان فرصت خوبي براي برخورداري از اين ابزار اقتصادي در جهت توسعه همکاري هاي بين المللي و سياسي با همسايگان خود دارد.
در پژوهش حاضر، براي اندازه گيري ريسک هاي صادرات گاز طبيعي که در بخش مباني نظري بحث شد، داده هاي مربوط به سه کشور هند، پاکستان و ترکيه براي 1 Le Coq & Paltseva ٩٢ سال هاي ٢٠١٢ الي ٢٠١٦ استفاده شده است .
يافته هاي پژوهش در اين پژوهش با استفاده از شاخص ترکيبي جهت سنجش امنيت انرژي با برآورد ريسک هاي مربوط به صادرات گاز طبيعي از طريق خط لوله ، به بررسي سه کشور هند، پاکستان و ترکيه به عنوان بازارهاي بالقوه و بالفعل پرداختيم .
بحث و نتيجه گيري با برشمردن ريسک هاي مصرف ، اقتصادي، سياسي، فني و عملياتي و سرمايه گذاري براي صادرات گاز طبيعي از طريق خط لوله و برآورد شاخص هاي کمي هريک از ريسک ها و محاسبه شاخص کلي امنيت انرژي که به صورت ترکيبي به دست آمده است ، کشور پاکستان با شاخص کمي ٠/٦٧٧ داراي بيشترين ريسک موجود در بين کشورهاي موردمطالعه بود.