چکیده:
امروزه، انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات، با تأثیر بر پدیدههای سیاسی و بینالمللی، دولتها را با چالشی جدید مواجه ساخته است. یکی از بزرگترین چالشهای موجود این است که دولتها در گسترۀ عظیم فناوری اطلاعات و ارتباطات، چگونه حاکمیت خود را استمرار بخشند. این امر بهمعنای تحول مقولۀ دولت با توجه به الزامات عصر فناوری اطلاعات است. بر این مبنا، هدف از این نوشتار، بررسی تحول مقولۀ دولت تحت تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و پرسش اصلی این است که فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی چگونه بر تحول مقولۀ دولت تأثیر میگذارد و چه الزاماتی را برای حاکمیت دولتبههمراه دارد؟ این پژوهش از نوع بنیادی و دارای رویکرد توصیفی- تحلیلی است که از طریق بررسی دادههای کتابخانهای و با روش پژوهش علی به تحلیل رابطۀ فناوریهای نوین با مقولۀ دولت میپردازد. یافتههای تحقیق بر آن است که فناوریهای نوین هم با گسترش اطلاعات شهروندان، بر حد رضایت آنان از عملکرد دولتها تأثیر دارد و هم بهمثابۀ رکنی از ارکان وجودی دولت عمل میکند. در نتیجه، در جهت بهبود و تقویت پایههای حکمرانی دولت، ارزیابی مجدد مقولۀ دولت، با نظر به دو رکن اطلاعات و حکمرانی خوب مورد توجه است. بر همین مبنا، دولت پدیدهای است انسانی و مدنی و با بقای انسان و مدنیت، باقی است، اما تحت تأثیر فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی، دو رکن مهم اطلاعات و حکمرانی جایگاه مهمی را در کنار عناصر سنتی دولت اخذ کرده و به ارکان بنیادین دولت تبدیل شدهاند. بنابراین میتوانیم بر مبنای رشد معرفتی بشر شاهد دگرگونی و تحول مقوله دولت باشیم.
امروزه،انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات، با تاثیر بر پدیدههای سیاسی و بینالمللی، دولتها را با چالشی جدید مواجه ساخته است. یکی از بزرگترین چالشهای موجود این است که دولتها در گستره عظیم فناوری اطلاعات و ارتباطات، چگونه حاکمیت خود را استمرار بخشند. این امر به معنی تحول مفهوم دولت با توجه به الزامات عصر فناوری اطلاعات است. بر این مبنا، هدف ما در این نوشتار بررسی تحول مقوله دولت تحت تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات است و سوال اصلی این است که فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی چگونه بر مقوله دولت تاثیر گذاشته و چه الزاماتی را برای حاکمیت دولت به همراه دارد؟ این پژوهش از نوع بنیادی و دارای رویکرد توصیفی- تحلیلی است که از طریق بررسی دادههای گرداوریشده از منابع کتابخانهای به تحلیل رابطه ارتباطات نوین با مقوله دولت میپردازد. یافتههای تحقیق بر انست که فناوریهای نوین هم با گسترش اطلاعات شهروندان، بر میزان رضایت انان از عملکرد دولتها تاثیر دارد و هم بهمثابه رکنی از ارکان وجودی دولت عمل میکند. درنتیجه، در جهت بهبود و تقویت پایههای حکمرانی دولت، ارزیابی مجدد مقوله دولت، با نظر به دو رکن اطلاعات و حکمرانی خوب مورد توجه است. بر همین مبنا، دولت پدیدهای است انسانی و مدنی و با بقای انسان ومدنیت، باقی است، اما تحت تاثیر فناوری نوین اطلاعات و ارتباطات، دو رکن مهم اطلاعات و حکمرانی جایگاه مهمی را در کنار عناصر سنتی دولت اخذ کرده و تبدیل به ارکان بنیادین دولت شده اند. بنابراین ما میتوانیم بر مبنای رشد معرفتی بشر شاهد دگرگونی و تحول مقوله دولت باشیم.
خلاصه ماشینی:
ثبات و پايداري دولت ها و کارکرد آنها مهم ترين شاخصه هاي توانمندي دولت ها محسوب مي شود، حاکميت کشور- دولت همچنان در جهان نيرومندترين و کامل ترين حاکميت هاست و همۀ جريان هايي که براي سست کردن حاکميت کشور در جهان ديده شده يا مي شود کم ارج و کم نيرو است (ابوالحمد، ١٣٦٨: ١٦٨- ١٦٧)، اما اکنون در شرايطي که به نظر مي رسد دولت ها در سطح بين الملل به نوعي ثبات نسبي دست يافته اند، جنگ هاي جهاني به پايان رسيده ، باور به تعامل و همکاري بيشتر ميان دولت ها و سازمان هاي بين المللي شکل گرفته و بازيگران دولتي در جهت حفظ صلح و آرامش به مذاکرات و ابزار غيرنظامي روي آورده اند، شاهد قيام ها و اعتراضات مردمي ، جنبش هاي بيداري، صحنه هاي تروريستي و جنگ هاي داخلي متعدد در جوامع گوناگون هستيم .
بنابراين سؤال اصلي ، اين است که تحول فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي چگونه بر مقولۀ دولت تأثير گذاشته و چه پيامدها و الزاماتي را براي حفظ بقا و مشروعيت دولت ها به همراه داشته است ؟ فرضيۀ اساسي اين است که دولت ها با توجه به رسالت و نقش خود، با تکيه بر دو مؤلفۀ جديد و تأثيرگذار يعني اطلاعات و حکمراني خوب در کنار مؤلفه هايي پیشین (جمعيت ، سرزمين ، حاکميت و حکومت ) مي توانند در جهت بقا و استمرار خود بکوشند.
The International Technology Education Association (ITEA) سخت افزار، نرم افزار، رسانه و دستگاه هاي پخش و توزيع اطلاعات را شامل مي شود که در تمامي عرصه ها از بهداشت و آموزش گرفته تا اقتصاد و سياست نفوذ يافته اند و مي توانند با ايجاد تجربۀ ميان فرهنگي براي افراد، حتي به تغيير در پارادايم هاي بنيادي دولت - ملت ها منجر شوند (قادري، ١٣٨٧: ٦٠–٤٣).