چکیده:
تربیت اخلاقی یکی از دغدغههای مربیان نظامهای تربیتی و اخلاقی جوامع در دوران معاصر است. در کشور ما نیز این موضوع مطرح شده و از الگوهای متعدد و صاحبنظران غربی و اسلامی مختلف استفاده شده است. هدف این مقاله، تبیین تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه(ره) بهعنوان نماینده رئالیسم اسلامی، باتأکیدبر چهار عنصر: هدف، محتوا، روش و ارزشیابی است. در این پژوهش از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. هدف غایی تربیت اخلاقی علامه(ره) دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی عامل اخلاقی است. ازنظر علامه، در تربیت اخلاقی، محتوا موضوعیت دارد و برنامهریزان باید در سازماندهی و انتخاب آن تأملات جدی داشته باشند. اولینگام در تربیت اخلاقی علامه (ره) شناخت فضایل و رذایل اخلاقی است. روش دعوت، اصلیترین روش آموزشی تربیت اخلاقی علامه (ره) است. علاوهبراین، در تربیت اخلاقی از روشهایی مثل، اجرای عبودیت، احیای فطرت و روش رفع و پیشگیری بهره برده است. روش اساسی ارزشیابی در تربیت اخلاقی علامه (ره) خودسنجی است. متربی با استفاده از چهار مهارت: مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاقبه با روش خودسنجی به ارزشیابی اخلاقی خود میپردازد.
Moral education in the contemporary period is one of the sensations of policymakers and educational and moral system tutors of the society, and therefore they have used numerous models and different views of expert. Among these experts Allame_Tabatabaee(may Allah bless him) has possessed a notable position. The purpose of this paper, is making clear the moral education fron Allame's point of view by emphasizing on four elements: purpose, content, method and evaluating. It has been used of descriptive-analytical method in this research. The ultimate goal of Allame in moral education is accessing to worldly prosperity and prosperity in the hereafter and good intentions of moral factor. From Allame's point of view in moral education the Content has topicality and the planners should have serious revolving in its selection and organization. The first step in Allame moral education is recognizing moral virtues and wicked acts. Invitation method is the most fundamental method in teaching Allame moral education. Moreover, in moral education it has been utilizing some methods like: servitude, execution, revival method innate, preventing and eliminating method. Main method in evaluating in Allame moral education is self-criticizing. Trainers by self-criticizing method pays attention to evaluate his own morality by using four skills of promise, punishment, control and check.
خلاصه ماشینی:
لذا در این پژوهش ، تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی باتأکیدبر مؤلفه های برنامه درسی طبق الگوی تایلر (ملکی ، ١٣٧٦) یعنی هدف ، محتوا، روش و ارزشیابی مورد بررسی قرارگرفته اسـت و برای کامل کردن این مؤلفه و تبیین منطق مواضع در هریک از مؤلفه ها، مؤلفـه مبـانی بـه آن افـزوده شده است .
در تربیت اخلاقی علامه (ره ) نیز عواطف ، بخش مهمی از اخلاق است ، امـا وی میان عواطف وهمی و عقلی تمایز قائل میشود (طباطبایی، ١٣٧٤، ج ١: ٦٢٠) و معتقد است کـه در غیاب عقل و ایمان ، حب دنیا و شهوات ، اراده و عمل انسان را تحـت تـأثیر قـرار میدهـد و تنهـا در سایه عقل و ایمان است که عواطف ، عقلانی خواهد بود و انسان آنچه را واقعـا خیـر اسـت ، دوسـت میدارد؛ بنابراین ، عنصر عاطفه در کنار عناصر معرفتی و ایمان مورد توجه قرار میگیرد نه به تنهایی.
همچنین علامه (ره ) میفرماید: از شرایط تربیت صالح ایـن اسـت کـه معلـم و مربـی صـفات شایسته ای که به دانش آموزان سفارش میکند باید خود به آن متصف باشد وگرنـه تربیـت او مـؤثر نخواهد بود (طباطبـایی، ١٣٦٤، ج ٦: ٢٥٧).
ازنظر علامه (ره ) در همه سنین متناسب با سن آنان باید از هر سه مسلک اخلاقـی بهـره جسـت ، لکن آنچه در اینجا مراد است ، اصل قرارگرفتن هر مسلک در تربیت اخلاقی همان دوره سنی است و این نکته به معنای حذف و بیتوجهی بـه سـایر مسـلک ها نیسـت .