چکیده:
یکی از کلیدیترین تصمیمات هر پروژه انتخاب روش تحویل میباشد. اگر روش تحویل پروژه با اقتضائات پروژه سازگار نباشد، پروژه در دستیابی به اهداف خود ناکام خواهد شد. از طرف دیگر مدلسازی اطلاعات ساختمان به عنوان یک ضرورت مورد توجه عمده کشورهای توسعه یافته قرارگرفتهاست و در این راستا ضوابط و قوانینی وضع شده است. در ایران هم با تاخیر قابل توجه، بکارگیری مدل سازی اطلاعات ساختمان در دستورکار نقشآفرینان صنعت ساختمان قرارگرفته و بعضا تعداد معدودی پروژه با این رویکرد در کشور عملیاتی شده است. مدل سازی اطلاعات ساختمان در حوزههای مختلف نیازمند زمینهها و ملزوماتی است که بی توجهی به آن ها باعث کاهش اثر بخشی آن میشود. یکی از ان ملزومات روش تحویل پروژه است که باید با اقتضائات مدل سازی اطلاعات ساختمان هماهنگ شود تا زمینه مناسب برای کاهش زمان و هزینه و افزایش کیفیت اجرا که از اهداف محوری مدلسازی اطلاعات است فراهمشود. در این پژوهش اصول و مبانی مدل سازی اطلاعات ساختمان و روشهای تحویل پروژه در صنعت ساختمان مورد بحث قرارگرفتهاند. در ادامه از طریق مصاحبه با کارشنان و خبرگان، شاخصهای انتخاب روش پروژه بر اساس اقتضائات مدل سازی اطلاعات شناسایی شد و از طریق مقایسه دو بدویی، ضریب وزنی هر یک از شاخصها بدست آمد. در پایان از بین چهار روش شناسایی شده برای تحویل پروژه در صنعت ساختمان، روشی که دارای بیشترین سازگاری با مدل سازی اطلاعات ساختمان است از طریق تحلیل سلسله مراتبی بدست آمد. نتیجه تحقیق نشان میدهد استفاده از نظام یکپارچه تحویل پروژه میتواند زمینه مناسبی برای بهرهمندی از همه فواید مدل سازی اطلاعات ساختمان بدست دهد چرا که این روش اصولا در هماهنگی با اصول و مبنانی مدل سازی اطلاعات ساختمان تدوین شده است و در برخی پروژهها با موقیت مورد استفاده قرارگرفته و کارآمدی ان اثبات شده است. هر چند این روش در ایران از پشتوانه حقوقی و تجربی لازم برخوردار نیست اما با بکارگیری تمهیداتی میتوان روش های طرح و ساخت و مدیریت پیمان را که بعد از نظام تحویل یکپارچه پروژه بیشترین سازگاری را با مدل سازی اطلاعات دارند در پروژههای ساختمانی ایران بکار گرفت. در انتهای مقاله هم بر اساس لحاظ نمودن چندین تجربه واقعی و مصاحبه با خبرگان، توصیههایی برای دست اندرکاران صنعت ساختمان ایران ارایه شده است.
خلاصه ماشینی:
هر چند این روش در ایران از پشتوانه حقوقی و تجربی لازم برخوردار نیست اما با بکارگیری تمهیداتی میتوان روشهای طرح و ساخت و مدیریت پیمان را که بعد از نظام تحویل یکپارچه پروژه بیشترین سازگاری را با مدل سازی اطلاعات دارند در پروژههای ساختمانی ایران بکار گرفت.
اولین نکته بر فرآیندی بودن مدل سازی حکایت دارد که به این معناست که این امر یک کار ایستا و خطی نیست بلکه فرآیندی است Project Delivery system Glick & Guggemos Sacks Revit Shivadatta & Kanade Fischer analytic hierarchy process (AHP) Kekana تکرار میشود تا محصول ساختمانی به تکامل برسد.
لازم به ذکر است روش سنتی طراحی- مناقصه- ساخت که در حال حاضر در تعداد قابل توجهی از پروژه Design-Bid-Construction Construction Manager at Risk (CMAR) Guaranteed Maximum Price (GMP) Integrated Project Delivery (IPD) های دولتی و خصوصی ساختمانی در ایران استفاده میشود به هیچ عنوان روش قابل اتکایی برای اثربخشی مدل سازی اطلاعات ساختمان نمیباشد و حتی میتواند صرفا به افزایش هزینه و زمان قابل توجه برای اجرای پروژه منجر شود.
نتیجهگیری هر چند روش تحویل یکپارچه پروژه در پروژههای ساختمانی دارای انطباق کامل با مفهوم مدل سازی اطلاعات ساختمان است اما در حال حاضر این روش در ایران از پشتوانه حقوقی قابل توجهی برخوردار نیست و بر خلاف سایر روشها، در مورد آن شرحخدمات، دستورالعمل و تیپهای قراردادی وجود ندارد اما با بکارگیری تمهیداتی میتوان قراردادهای طرح و ساخت یا مدیریت ساخت را به سمت ایجاد یکپارچگی بیشتر برای دستیابی به اهدافی نظیر کاهش زمان و هزینه و افزایش کیفیت در پروژههای ساختمانی که از اهداف کلیدی مدل سازی اطلاعات است هدایت کرد.