چکیده:
در تیرماه سال 1320 ه.ش، انگلیس و شوروی به بهانه حضور آلمانیها در ایران، به خاک کشور تجاوز کردند. اشغال ایران عوارضی متعددی بخصوص در حوزه بهداشت و درمان داشت. استان فارس از این عوارض مصون نماند. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی پیامدهای جنگ جهانی دوم بر وضعیت بهداشتی و درمانی مردم استان فارس و روش تحقیق، توصیفیـ تحلیلی است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، چه تاثیری در وضعیت بهداشتی و شیوع بیماریهای عفونی در استان فارس داشته است؟ به نظر میرسد اشغال ایران و پیامدهای آن در وخیم شدن وضعیت بهداشتی و شیوع برخی از بیماریهای عفونی در استان فارس تاثیر داشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد پس از اشغال ایران امکانات بهداشتی نایاب شد و مراکز درمانی و دارویی دچار مشکل شدند، تا جایی که در اواخر سال 1321 ه.ش بیماریهای عفونی به صورت همهگیر شیوع یافت، تعداد زیادی مبتلا شدند و برخی نیز جان خود را ازدست دادند.
خلاصه ماشینی:
استان فارس که در جنوب غربی کشور واقع شده بود از این عوارض بخصوص در حوزه بهداشت و درمان مصون نماند و در طول سال های جنگ وضعیت بهداشتی نسبت به قبل از اشغال ، وخیم تر شد و برخی از بیماریهای عفونی که تا قبل از اشغال کشور همه گیر نبود در سراسر استان به صورت همه گیر شیوع یافت .
در سال های اشغال ایران و به دلیل فضای روانی ایجاد شده ناشی از جنگ ، بیماری در اجتماعاتی مثل قهوه خانه ها، کاروان سراها و در جلو نانواییها گسترش یافت و عواملی نیز شیوع آن را در استان فارس تسریع کرد که مهم ترین عوامل کاهش استحمام ، بالا رفتن قیمت پارچه (روزنامه پیغام : ١٣٢٢: ش ٢١)، پوشیدن لباس های کهنه و غیر بهداشتی، عدم تعویض لباس ها، کمبود امکانات بهداشتی و عدم رعایت موازین بهداشت و گران شدن مواد شوینده از جمله صابون بود (روزنامه اقیانوس ،١٣٢٢: ش ٤).
اگر نظر دکتر صحت ملاک قرار گیرد نقش متفقین در ورود لهستانیهای تیفوسی به تهران و انتشار این مرض توسط مسافران در شیراز قابل پذیرش است و اگر دیدگاه پزشکانی پذیرفته شود که معتقدند اپیدمی اواخر سال ١٣٢١ و اوایل سال ١٣٢٢ ناشی از مرض تیفوئید بود، نیز نقش متفقین محرز است ، زیرا اشغال ایران توسط آنان نه تنها بحران مواد غذایی و کمبود دارو را به همراه داشت ؛ بلکه در شرایط جنگی و اشغال ، خدمات رسانی در عرصه های بهداشتی کاهش یافت و مردم را مستعد پذیرش انواع بیماریها کرد.