چکیده:
تحولات شکلگرفته در عرصة سایبری به اعتراف جامعهشناسان، بهمثابه یک پاردایم متفاوت نسبت به دورههای گذشته است. پارادیم سایبری تحولات شگرفی را در عرصههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی به وجود آورده است. با توجه به نقش هدایتگری دین در همة عرصهها و در نتیجه لزوم نقشآفرینی آن، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به تبیین جایگاه دین در پارادایم سایبری پرداخته است. دین با تعریف سبک زندگی خاصی مبتنی بر معارف اعتقادی و ارزشی خود، میتواند فناوریهای مختلف، ازجمله فناوری سایبری را از جهت نوع و میزان اهتمام به آن، جهتدهی کند و از این جهت نقش راهبردی خواهد داشت و از سویی دیگر، از رهگذر تبیین دیدگاههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خود، برای برونرفت از چالشهای فرهنگی، اجنماعی، سیاسی و اقتصادی به ارائه راهکارهای اصلاحی بپردازد.
خلاصه ماشینی:
دین با تعریف سبک زندگی خاصی مبتنی بر معارف اعتقادی و ارزشی خود، میتواند فناوریهای مختلف، ازجمله فناوری سایبری را از جهت نوع و میزان اهتمام به آن، جهتدهی کند و از این جهت نقش راهبردی خواهد داشت و از سویی دیگر، از رهگذر تبیین دیدگاههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خود، برای برونرفت از چالشهای فرهنگی، اجنماعی، سیاسی و اقتصادی به ارائه راهکارهای اصلاحی بپردازد.
دین بهعنوان مجموعهای از معارف اعتقادی، اخلاقی و ارزشی و احکام عملی، ضمن تأثیرگذاری بر اصول و قواعد حاکم بر فناوری سایبری، میتواند از رهگذر بازتعریف نیازهای انسانی، نوع و میزان پیشرفت در زمینه فناوریهای سایبری را تعیین کند.
شکلگیری مفاهیم جدید، همچون شبکه اطلاعاتی، فناوری اطلاعاتی، اینترنت، هوش مصنوعی، تغییر در سبک زندگی فردی و اجتماعی، ظهور نهضتهای اجتماعی مختلف با مطالبات مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و زیستمحیطی، تحول اساسی در محیط کار و سرمایه و بازار و محوریت شبکه اطلاعاتی در مباحث اقتصادی، دچار چالش شدن مؤلفة اصلی دولتها، یعنی قدرت، از تحولات رخداده در این پارادایم است.
دین از رهگذر تعریف سبک زندگی مبتنی بر تعالیم اعتقادی و اخلاقی خود و در نتیجه بازتعریف نیازهای انسانی در عرصههای مختلف، راهبردهای کلان در مسئله فناوری را تعیین میکند و نوع و میزان اهتمام به فناوریهای مختلف ازجمله فناوری سایبری را جهتدهی کند.
دین با استفاده از ظرفیتهای معارف ارزشی، اخلاقی و فقهی خود میتواند در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکلگرفته در بستر پارادایم سایبر، به ایفای نقش بپردازد.