چکیده:
روایت پسامدرن که در پی پشت سر گذاشتن مدرنیته به وجود آمده، دارای ویژگیهای خاصّی است که معلول دنیای آشفته و ناامن امروزی است. در این نوع روایت، داستان هیچ قطعیّتی ندارد و روال خطّی در داستان دیده نمیشود؛ علاوه بر اینکه شخصیّتهای غیر قابل اعتماد ضمن رقابت با راوی داستان، موجب تکثّرگرایی و بینامتنیّت میشوند. در این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی و با هدف شناخت عناصر پسامدرنیستی رمان ترجیعبندی برای شاعران جوان انجام شد، ویژگیها، نشانهها و عناصر تشکیلدهندة پسامدرنیسم شامل: مدوّر بودن، عدم قطعیّت، زاویة دید دوّمشخّص، فراداستان و القاء جعل، چندصدایی، زاویة دید و کثرتگرایی، فراروایت، بدبینی و کولاژ، بررسی گردید و نمونههای این سبک در رمان مورد نظر تحلیل شد. در پایان به این نتیجه رسیدیم که ویژگیهای سبک پسامدرنیستی در نوع روایت کاملا مشهود است و مهمترین عنصر پسامدرنی این رمان، تکثّرگرایی است که از طریق تعدّد راویان و تغییر زاویة دید و همچنین بینامتنیّت پدید آمده است. عدم قطعیّت، فرامتن و چند پارگی نیز از عناصر شاخص این رمان محسوب میشوند.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر اين ها، ويژگيهاي ديگري را نيز براي پسامدرنيسم ذکر کرده انـد کـه بـه ايـن مـوارد ميتوان اشاره کرد: بي نظمي زماني در روايت رويـدادها (لـوئيس ، ١٣٨٣: ٨٥)، مـدوربودن (بينيـاز، ١٣٩٢: ٢٠٤)، تکثرگرايي و بينامتنيت (همان : ٢٠٤ -٢٠٥)، بدبيني و طنز (پارسينژاد، ١٣٨٣: ٥٠)، کولاژ (گلشيري ، ١٣٨٩: ٢٦٨)، زاويۀ ديد دوم شخص (مک هيل ، ١٣٩٢: ١٥٦)، بازي و کلک و نقيضه پردازي (وو، ١٣٩٠: ٥٣ و ٩١).
اينجاست که خواننده دچار شک ميشود که مطالبي که خوانده تا چه حد با واقعيـت مطابقت دارد؛ زيرا هيچ معلوم نيست اين راوي که خود يکي از شخصيت هاي داستان اسـت ، قصـد گفـتن حقيقت را دارد يا خير؟ چنانکه در صفحات بعدي معلوم ميشود حقيقتي که در ابتداي رمان از آن نام بـرده ميشود، مـاجراي زنـدگي «يـوري» شـاعر و اعتـراف گـرفتن از ناشـران نيسـت ؛ بلکـه منظـور از حقيقـت ، فاش ساختن مسائل پشت پردة سياست و مشکلات و معضلاتي است که سر راه شاعران جوان قـرار دارد و همچنين فسادي که جامعۀ با آن دست به گريبان است ؛ بنابراين اينجا بحث عدم قطعيـت پـيش مـيآيـد و خواننده با اين سؤال مواجه ميشود که آيا اعترافاتي که از زبـان چهـار ناشـر نقـل شـده ، همـه يـا بخشـي از واقعيت هاي موجود است يا تنها تخيلات مرد روس و يا حتي نادژدا و يوري است ؟ راوي روس پيش از آنکه اعتراف کند داستانش دروغ بوده ، ميگويد: «خوشـبختانه يـوري همـه چيز را ضبط کرد.