چکیده:
صحیفه سجادیه در عین حال که دربردارنده ظریفترین و دقیقترین راز و نیازهاست و
رابطه عاشقانه انسان و خدا را به زیباترین شکل ممکن به تصویر میکشد، موضوعات
بسیاری را در زمینههای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، روانشناسی، فلسفی، علمی و
اقتصادی، نیز، دربر میگیرد.
آنچه در این مقاله پیگیری شده است انسان شناسی از منظر صحیفه سجادیه است که با
تحلیل و تفسیر برخی ادعیه این کتاب شریف به انجام رسیده است.
در این مقاله ابتدا در نگاهی کلی به موضوع انسان شناسی از دیدگاه امام سجاد(ع)
پرداخته شده است و سپس صفات مثبت و منفی، نقاط قوت و ضعف و عوامل صعود و سقوط بشر
معرفی شدهاند و در پایان «انسان آرمانی» و اوصاف انسان الهی و کاملی که شناساندن و
ساختن آن هدف تمام انبیا، و پیشوایان معصوم (ع) بوده مورد بررسی قرار گرفته است.
Sahifat al-Sajjadiyya is one of the most deliberate and beautiful collections of prayers. At the same time it consists of many issues concerning political، social، moral، psychological، philosophical، scientific and economic fields.
This article by analyzing some of these prayers، discusses a kind of Anthropology from the viewpoint of the Imam Sajjad. At first، it has a general glance on the subject. Then it discusses subject such as: positive and negative attributes of human being، his strong and short come aspects، and the factors that causes him to fall down from his statue. At last، "perfect or ideal man" is described which the aim of all the Prophets an Imams had been to define and to train a human as such.
خلاصه ماشینی:
"خواستهای معنوی بشرکه بیانگر وجود فرامادی اوست نسبت به خواستها و نیازهای معنوی او از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار است، مثلا امام(ع) در فرازی از صحیفه از خداوند میخواهد تا دلبستگی به دنیای پستی که او را از آنچه در نزد پروردگار است باز میدارد و مانع یافتن دست آویزی است که او را به خالق وصل کند، از دلش برکند (دعای 47/109) «بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست و دلم را برای محبت و دوستی خویش خالی ساز و به یاد خود مشغول گردان و به ترس و بیم از خویشتن بلند مرتبهاش فرما و به رغبت به سوی خود توانایش نما...
از جمله آموزههای آن حضرت با این روش انسان شناسانه است که افت و خیزها، رفت و برگشتها، فرار و قرارها و نقاط قوت و ضعف بشر مسؤول در برابر خداوند را به زیبایی بیان میکند و نشان میدهد که در این بارگاه انسانی آرمانی است که خود را اصلاح و کامل کند و به عنوان یک موجود الهی نیازهای مادی و معنوی خود را در چارچوبی منطقی برآورده و دنیا و آخرت خویش را با هم آباد سازد و لازمه این دو امر ویژگیهایی مانند پذیرش بندگی خدا، فروتنی و خدمت به مردم، مبارزه با ظلم و دفاع از مظلوم، امر به معروف و نهی از منکر، حق مداری و حرکت به سوی خدا و خداگونه شدن است."