چکیده:
مدلهای اقتصاد چندمنطقهای که مجموعهای از اقتصادهای منطقهای را به صورت پیوسته به هم ارائه داده و اثرات متقابل بین مناطق را نشان میدهند، نیازمند محاسبه صادرات هر منطقه به سایر مناطق و واردات هر منطقه از سایر مناطق هستند. در فرآیند بررسی روابط بینمنطقهای و اثرات متقابل و ایجاد جدول داده-ستانده چندمنطقهای، حلقه مفقوده برآورد تجارت بینمنطقهای است. در این مطالعه با هدف برآورد تجارت بینمنطقهای که برای اولین بار صورت میگیرد، کشور به نه منطقه تفکیک و با استفاده از روش Charm، بر پایه آخرین جدول داده-ستانده ملی منتشره (1390)، حجم تجارت بینمنطقهای کل کشور و مناطق و تجارت هر بخش منطقه با سایر مناطق محاسبه گردید. بر این اساس، حجم کل تجارت بینمنطقهای کشور، 858,139 میلیارد ریال میباشد و مناطقی که به لحاظ جغرافیایی در مرکز کشور قرار دارند تجارت بینمنطقهای بالاتری نسبت به مناطق غیرمرکزی کشور دارند بگونهایکه بالاترین حجم تجارت بینمنطقهای مربوط به منطقه البرزجنوبی با حجم 173,637 میلیارد ریال و کمترین حجم تجارت بینمنطقهای مربوط به منطقه آذربایجان با حجم 68,392 میلیارد ریال است. بیشترین حجم تجارت بینمنطقهای در منطقه ساحلشمال در بخش کشاورزی، منطقه آذربایجان در بخش صنعت، منطقه زاگرس در بخش کشاورزی، منطقه خوزستان در بخش معدن، منطقه فارس در بخش صنعت، منطقه البرزجنوبی در بخش خدمات، منطقه مرکزی در بخش صنعت، منطقه جنوبشرقی در بخش صنعت و در منطقه خراسان در بخش خدمات بوده است. بهعلاوه تجارت بین المللی مناطق به تفکیک بخش برآورد و با ترکیب نتایج حاصل از برآورد تجارت منطقهای و بینالمللی، توصیههای سیاستی برای هریک از مناطق ارائه گردید.
خلاصه ماشینی:
در این مطالعه با هدف برآورد تجارت بین منطقه ای که برای اولین بار صورت می گیرد، کشور به نه منطقه تفکیک و با استفاده از روش Charm، بر پایه آخرین جدول داده -ستانده ملی منتشره (١٣٩٠)، حجم تجارت بین منطقه ای کل کشور و مناطق و تجارت هر بخش منطقه با سایر مناطق محاسبه گردید.
Cross-Hauling Adjusted Regionalization Method و به کمک ماتریس مبادلات جدول داده -ستانده ، به برآورد تجارت بین منطقه ای پرداخته است .
International Multi Regions و سایرین به دلایلی همچون زمان بر و هزینه بر بودن ، پیچیدگی محاسبه صادرات و فقدان آمارهای مورد نیاز در سطح منطقه ، روش غیرآماری را ترجیح می دهند که منجر به احیای روش های غیرآماری سهم مکانی (LQ)١ و تراز کالایی (CB)٢ و اعتبارسنجی ضرایب برآورد شده و در سال های اخیر مورد توجه بیشتر پژوهشگران اقتصاد منطقه ای قرار گرفته است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) ایده اصلی پشت دیدگاه Charm محاسبه تجارت همزمان در تجارت ملی با بقیه جهان و سپس کاربرد این سهم برای داده های منطقه ای است ١.
(رجوع شود به تصویر صفحه) به این ترتیب برای هر بخش اقتصادی ، روش Charm مجموع تجارت بین منطقه ای را ارائه می دهد.
واردات بین المللی مناطق و سهم از کل واردات کشور که به روش Charm برآورد گردیده ، به شرح جدول زیر می باشد: (رجوع شود به تصویر صفحه) - بزرگ ترین منطقه واردکننده ، منطقه البرز جنوبی با سهم ٣٦/٢ درصدی از واردات کل کشور است .
«A comment on Tobias Kronenbergs, construction of regional input-output tables using non-survey methods: the role of cross-hauling".