چکیده:
هدف اصلی این مقاله بررسی درجه عبور نرخ ارز بر قیمت واردات در شرایط نااطمینانی محیطی با تاکید بر تغییرات رژیمی طی دوره زمانی 1352-1395 است. از اینرو از مدل EGARCH و رویکرد چرخشی مارکف استفاده شده است. نتایج حاصل از مدلسازی بیثباتیها نشان داد که شوکهای منفی و مثبت به صورت نامتقارن در شکلگیری نااطمینانی متغیرهای نرخ ارز، GDP و درآمدهای نفتی نقش دارند. بر اساس نتایج رویکرد مدل چرخشی مارکف نیز، رابطه بین قیمت واردات با متغیرهای بنیادین آن از الگوی دو رژیمی پیروی میکند. بر مبنای نتایج، نرخ ارز، GDP، باز بودن تجاری و قیمت تولید کالاهای وارداتی در خارج تاثیر مثبت و معناداری بر قیمت کالاهای وارداتی دارد. همچنین درجه گذر نرخ ارز با لحاظ نااطمینانیهای محیطی در هر دو رژیم بیش از واحد است. نااطمینانیهای محیطی جزء ثابت درجه ی گذر نرخ ارز بر قیمت واردات را افزایش میدهند و علاوه بر آن شیب گذر نرخ ارز بر قیمت واردات نیز متاثر از نااطمینانیهای محیطی است. در این بین نقش نااطمینانی از GDPدر افزایش شیب گذر نرخ ارز مثبت و نسبت به اثرات نااطمینانی نرخ ارز و درآمدهای نفتی بسیار بزرگ است.
خلاصه ماشینی:
کليدواژه ها: قيمت واردات ،عبـورنـرخ ارز،نـااطمينـانياقتصـادکـلان ،رگرسـيون چرخشـيمـارکف ،EGARCH طبقه بندي JEL: E٤٢ ,F٣١ ,C٢٢ مقدمه دربخش تجارت خارجياقتصادايران واردات ازمقولاتياست که اهميت آن به ويژه باظهـور بخش نفت ،دائمـاگسـترش پيـداکـرده اسـت (٢٠٠٦ ,Bastani &Tashkini ).
در عمده مطالعات صورت گرفته درارتباط باگذرنرخ ارزصرفاتعيـين درجـه نـرخ ارزبررسـيشـده است امادوموضوع زيرکمترموردتوجه قرارگرفته است : شرايط اقتصاديدرکشورهايصادرکننده وواردکننده همواره درحال تغييراست ،بنگـاه هـاي واردکننده نيزبسته به اين شرايط اقتصاديقيمت کالاهايوارداتـيراتعيـين مـيکننـد.
درادبيات نظريتصريح مـدل عبـور نرخ ارزبـرمبنـايرفتـارقيمـت گـذاريبنگـاه وارداتـي،صـورت مـيگيـرد(٢٠٠٦ ,Barhoumi؛ ٢٠٠٥ ,Goldberg &Campa ؛٢٠٠٩ ,Goodwin &Al-Abri ؛ ,Korhonen &Junttila ٢٠١٢).
ازاين رو،درجه عبورنرخ ارزبرقيمـت واردات تـابعيازنـااطمينـاني نسبت به فضاياقتصادکلان کشورواردکننده اسـت (٢٠١٢ ,Razafimahefa؛ ,.
GDPنيزبه اين دليل است که به عنوان شاخص درآمدتقاضايواردات وتغييـرات آن معيـار رونق ورکوددراقتصادشناخته ميشود.
(٢٠٠٧) Marazzi and Sheetsبـا مطالعه اقتصادامريکاطيدوره زماني١٩٧٠-٢٠٠٤بااستفاده ازرگرسيون خطيغلتان به اين نتيجـه رسيدندکه تورم پايين مهمترين عامل کاهش درجه عبورنرخ ارزدرآمريکابوده اسـت .
همچنين نااطمينانيازتقاضايواردات (درآمدملي)موضوع مهـم ديگـرياسـت کـه بنگـاه واردکننده درتعيين قيمت واردات به آن توجه جديداردکه ايـن مـوردنيـزدرمطالعـات مـذکور لحاظ نشده است .
٤-٢- مدل سازي درجه عبور نرخ ارز تحت نا اطميناني محيطي و تغييرات رژيمي به پيرويازمطالعات تجربي،مدل پايـه پديـده عبـورنـرخ ارزبـراسـاس عوامـل بنيـادين آن و به صورت تغييرات رژيميبه صورت زيراست : (به تصویر صفحه رجوع شود) که درآن ؛لگاريتم طبيعيشاخص ضمنيقيمت واردات به قيمت ثابت ١٣٨٣درسال t، لگاريتم طبيعيشاخص قيمت توليدات ايالات متحده امريکابه قيمت ثابـت ١٣٨٣ درسـال t، ؛لگــاريتم طبيعـيتوليــدناخـالص داخلــيبـه قيمــت ثابـت ١٣٨٣درســال t، ؛شاخص بـازبـودن تجـاريدرسـال tاسـت کـه ازدرصـدنسـبت مجمـوع صـادرات و واردات به توليدناخالص داخليحاصل شده است ،؛جزءاخـلال مـدل درسـال tو؛نشـان - دهندةمتغيروضعيت رژيميدرسال tاست .