چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی تحلیل اثرات احداث جایگاه سوخت مایع در روستاهای شهرستان کوهدشت است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی خانوارهای روستایی (7250 خانوار) شهرستان کوهدشت تشکیل میدهند که در سال 1397 فاقد شبکه گازرسانی و تحت پوشش طرح جایگاههای سوخت مایع روستایی بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 150 نفر تعیین شد و نمونهگیری در بین خانوارهای روستایی به روش چندمرحلهای انجام گردید. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامهای بود که روایی صوری آن با استفاده از نظرات کارشناسان تایید شد و پایایی آن با استفاده از آزمون الفای کرونباخ (95/0) تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با نرم افزار SPSS20 انجام گرفت. یافتههای تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد اثرات جایگاه سوخت مایع در مناطق روستایی شهرستان کوهدشت به ترتیب اهمیت در پنج عامل: افزایش سطح رفاه خانوار، کاهش تخریب جنگلها و مراتع، بهبود الگوی زندگی، تقویت بهداشت و سلامت خانوار واشتغالزایی در روستا خلاصه میشوند. این عوامل توانستند 28/73 درصد از واریانس کل را تبیین نمایند.
خلاصه ماشینی:
یافته های تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد اثرات جایگاه سوخت مایع در مناطق روستایی شهرستان کوهدشت به ترتیب اهمیت در پنج عامل : افزایش سطح رفاه خانوار، کاهش تخریب جنگل ها و مراتع ، بهبود الگوی زندگی ، تقویت بهداشت و سلامت خانوار واشتغال زایی در روستا خلاصه می شوند.
دسترسی مناسب و آسان به سوخت و انرژی موتور رشد و توسعه و پیشرفت کشورهاست و برنامه ریزی دولت ها در این زمینه اثرات مستقیم بر زندگی مردم و جامعه دارد (٢٠١٠ ,World Bank)، اما گذار جوامع مختلف از سوخت های سنتی به سمت سوخت های مـدرن (گـاز مـایع ، به ویژه در نـواحی بـا جمعیت کمتر) با چالش هایی نیز مواجه بوده است (٢٠٠٥:١٨٣٣ ,Howells).
نتایج این بررسی نشان میدهد که درنتیجه احداث جایگاه های توزیع نفت و گاز، استفاده از سوخت های فسیلی بیشتر شده و میزان تخریب منابع طبیعی کاهش یافته است .
جمع بندی مطالعات مرور شده نشان می دهد که اثراتی چون سوخت رسانی منظم ، تغییر الگوی قدیمی مصرف سوخت ، محرومیت زدایی، فراهم آوردن عدالت اجتماعی، جلوگیری از اتلاف وقت ، کاهش میزان تخریب منابع طبیعی، رفاه بیشتر زنان ، افزایش بیشتر بهره وری انرژی، کاهش فشار روی جنگل ها، منافع اقلیمی، سطوح کمتر آلودگی، بهبود سلامتی خانواده ، کاهش تغییرات آب و هوایی، بهبود سلامت زنان و کودکان ، حفاظت از محیط زیست ، کاهش جنگل زدایی، کاهش بیماریهایی ناشی از آلودگی هوا در داخل خانه ، توسعه اجتماعی و اقتصادی گسترده تر ناشی از استفاده از سوخت های مایع بر روی زندگی روستاییان است .
دومین دسته از اثرات استخراج شده در این تحقیق کاهش تخریب جنگل ها و مراتع در اثر استفاده کمتر از بوته ها و چوب درختان برای تهیه سوخت بود که با نتایج پژوهش Hassan (٢٠١٠) و Singh et al (٢٠١٧) مطابقت دارد.