چکیده:
هدف از نوشتن این مقاله نقد محتوایی و شکلی کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام است. کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام ازجمله کتابهای مهم و مبنایی تحلیل تئاتر و درام بهشمار میرود. این کتاب با طرح مباحث نظری در چهارچوب نگرش نشانهشناختی ساختگرا بهدنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف است و بههمینمنظور نویسنده درصدد بوده است با طرح مفاهیمی که بهنوعی میتوان آنها را مفاهیم اصلی و زیربنایی بوطیقای تحلیل تئاتر بهشمار آورد، روششناسی تحلیلی و کاربردیای را پیشروی مخاطبان قرار دهد که مایلاند با سازوکار جهان پویای تئاتر آشنا شوند یا بهدنبال روشهای نشانهشناختی برای تحلیل تئاترند. مسئله اصلی این مقاله طرح این پرسش بنیادی است که نشانهشناسی چگونه میتواند تئاتر را تحلیل و تفسیر کند و از برایند آن روزنههای درک و دریافت پیچیدگیهای جهان تئاتر و درام را برای ما آشکار کند. ضرورت و اهمیت نگاه نقادانه به کتاب نشانهشناسی تئاتر بهمنظور تحلیل دقیقتر و نیز تبیین سازوکارها و ویژگیهای کاربردی علم نشانهشناسی در تحلیل متون نمایشی است. به همین علت، نشاندادن اهمیت کتاب نشانهشناسی تئاتر و درام با آشکارسازی کارکردهای تحلیلی آن با هدف راهنمایی مخاطبان و دانشجویانی که دغدغه تحلیلهای نشانهشناختی تئاتر را دارند ضروری است.
خلاصه ماشینی:
این کتاب با طرح مباحث نظری در چهـارچوب نگـرش نشـانه شـناختی ساخت گرا به دنبال بررسی منطق تئاتر رایج و متعارف اسـت و بـه همـین منظـور نویسـنده درصدد بوده است با طرح مفاهیمی که به نوعی می توان آن ها را مفاهیم اصلی و زیربنـایی بوطیقای تحلیل تئاتر بـه شـمار آورد، روش شناسـی تحلیلـی و کـاربردی ای را پـیش روی مخاطبان قرار دهد که مایل اند با سـازوکار جهـان پویـای تئـاتر آشـنا شـوند یـا بـه دنبـال روش های نشانه شناختی برای تحلیل تئاترند.
درواقـع ، ضـعف مـا درباب اصول فنون و کارگردانی نیست ، بلکه ضعف اصلی تفکیـک ایـن اصـول فنـون از نظریه های مرتبط با این هنر، یعنی نشانه شناسی ، است ؛ بـه طـور نمونـه ، مـی دانـیم کـه در ساده ترین اصول هدایت بازیگر در صحنه حرکات را به اقسام گونـاگونی ماننـد حرکـات انتقالی و حرکات وضعی تقسیم می کنیم ، اما این که این نوع از حرکات در کجـا و در چـه موقعیتی باید به کار برود به موقعیت نمایشی و متن و تشخیص کارگردان مـرتبط اسـت و گاهی به تشخیص بازیگر.
درواقـع ، الام در روال تحلیل خود در فصل اول تلاش دارد تا حوزه های مختلف تئاتری را زیر چتـر نشانه شناسی گرد هم آورد تا بتواند کلیت تئـاتر را، بـه مثابـۀ یـک پدیـدٔە هنـری ، بـا ابـزار نشانه شناسـی بررسـی کنـد؛ مـثلاً ، الام مسـئلۀ چیـدمان عناصـر اجرایـی را کـه صـرفاً در زیرمجموعۀ زیبایی شناسی بصری اجرا قابل بررسی بود با عنوان «نشانه های تئاتری » بررسـی می کند و ارتباط آن ها را با مخاطب از این راه پیش می برد.