چکیده:
سنجش نیازهای فراغتی، گامی اساسی درجهت برنامهریزی توسعه آموزشی و تربیتی بهشمار میآید. نیازهای آموزشی یکی از دروندادهای نظام آموزشی است که مبنای اساسی طرحریزی، اجرا و ارزیابی نظامها قرار میگیرد. پژوهش پیشروی، به روش پیمایشی و با حجم نمونه برابر با 400 دانش آموز عضو سازمان دانش آموزی، 200دختر(فرزانگان) و200پسر(پیشتازان)، انجام شده است که در سال تحصیلی 93-1392 مشغول به تحصیل در مقاطع ابتدایی(چهارم وپنجم)، راهنمایی و دبیرستان بودند. یافتهها نشان میدهند که دانش آموزان در سطوح مختلف تحصیلی، نیازی مبرم به فعالیتهای فراغتی دارند. مهمترین نیازهای فراغتی دانش آموزان عضو سازمان دانشآموزی، بهترتیب اولویت، شامل نیاز به گردشگری، نیاز به برگزاری جشن و مراسم، نیاز به فعالیتهای مشارکتی، فعالیتهای ورزشی، فعالیتهای فرهنگی، فعالیتهای مذهبی و فعالیتهای هنری است. فاصله وضع موجود و مطلوب، درمورد تمام نیازهای فراغتی، مقادیری منفی داشته و دانش آموزان مطالباتی بیش از وضع موجود دارند. همچنین رابطه میان پایگاه اجتماعی- اقتصادی دانش آموزان و نیازهای فراغتی آنان معنادار است و دانش آموزان محروم به فعالیتهای گردشگری، ورزشی، مشارکتی، فرهنگی و شرکت در مراسم و جشنها و مراسم مذهبی بیش از دانش آموزان با پایگاه اجتماعی بالا و متوسط نیاز دارند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که احساس نیاز پسران به اغلب فعالیتهای فراغتی مانند گردشگری، فعالیتهای ورزشی و برگزاری گردهمایی، جشنها و مراسم بیش از دختران بوده و احساس نیاز دختران به فعالیتهای هنری بیش از پسران بوده است. از پیشنهادهای پژوهش تاکید بر اهمیت فعالیتهای فوقبرنامه برای دانشآموزان در نظام آموزش وپرورش، انجام دادن یک نیازسنجی جامع و کامل برای ایجاد یک استراتژی کلان و مشخص درسطح کشور، تربیت مربیان آموزشدیده و بهکارگیری مربیان توانمند، فراهمکردن فرصتهای برابر برای استفاده مناسب از اوقات فراغت، رفع آسیبهای برنامه اوقات فراغت دانشآموزان در بی توجهی به طبقات و مناطق محروم و حمایت مالی از آنها، رفع بیتوجهی به تفاوتهای جنسیتی دختران و پسران در برنامهریزیهای مربوط به اوقات فراغت، توجه به برگزاری اردوهای گردشگری، توسعه و ارتقای مهارتهای ورزشی و سواد حرکتی، تدوین برنامههای تشویقی کتابخوانی، تشویق به فعالیتهای هنری و ایجاد باشگاههای متنوع هنری، تشکیل باشگاهها و انجمنهای کارآفرینی و حرفهآموزی، افزایش مشارکتهای اجتماعی، تمرکز بر فعالیتهای گروهی اخلاق-محور و پرورش و رشد ایدههای معنوی و اخلاقی دانش آموزان است.
Measuring leisure needs is an essential step in planning educational development. Educational needs are one of the educational system's foundations that underlie the planning, implementation, and evaluation of the systems. This study was conducted through survey on a sample of 400 students [200 girls (Farzanegan) and 200 boys (Pishtazan)] from elementary school (fourth and fifth grades), guidance and high school in school year 2013-14. Findings show that students at different educational levels are in dire need of leisure activities. The most important leisure needs of students in the student organization are, respectively, the need for tourism, the need for celebrations, the need for collaborative activities, the need for sports, the need for cultural activities, the need for religion and the arts. For all leisure needs, the status quo is not desirable, and there is a gap between the existing and desired state. Furthermore, there is a significant relationship between students’ socio-economic status and their leisure needs. Deprived students need more tourism, sports, participatory, cultural, religious events and celebrations than those belonging to middle and upper classes. The findings also indicate that boys are more in need of tourism, sports and gatherings, celebrations and ceremonies than girls. Girls have a greater need for artistic activities than boys. Implications of the present study emphasize the importance of extracurricular activities for students in the education system. It is important to carry out a comprehensive needs assessment in order to develop a country-wide macro strategy. It is vital to address the disadvantages of leisure programs by focusing on disadvantaged and financially disadvantaged classes, and by educating trained instructors and utilizing the power of capable educators. It is also important to address gender differences in leisure time planning for girls and boys. It is worth noting that in order to meet the leisure needs of students, it is necessary to organize tourism camps, develop and promote sports and literacy skills, formulate promotional reading programs, encourage artistic activities and create diverse artistic associations, create community clubs, vocational clubs, entrepreneurial clubs, and ethics focused on nurturing students' spiritual and moral abilities.
خلاصه ماشینی:
از پيشنهادهاي پژوهش تاکيد بر اهميت فعاليتهاي فوق برنامه براي دانش آموزان در نظام آموزش وپرورش ، انجام دادن يک نيازسنجي جامع و کامل براي ايجاد يک استراتژي کلان و مشخص درسطح کشور، تربيت مربيان آموزش ديده و به کارگيري مربيان توانمند، فراهم کردن فرصتهاي برابر براي استفاده مناسب از اوقات فراغت ، رفع آسيبهاي برنامه اوقات فراغت دانش آموزان در بيتوجهي به طبقات و مناطق محروم و حمايت مالي از آنها، رفع بيتوجهي به تفاوتهاي جنسيتي دختران و پسران در برنامه ريزيهاي مربوط به اوقات فراغت ، توجه به برگزاري اردوهاي گردشگري، توسعه و ارتقاي مهارتهاي ورزشي و سواد حرکتي، تدوين برنامه هاي تشويقي کتابخواني، تشويق به فعاليتهاي هنري و ايجاد باشگاههاي متنوع هنري، تشکيل باشگاهها و انجمنهاي کارآفريني و حرفه آموزي، افزايش مشارکتهاي اجتماعي، تمرکز بر فعاليتهاي گروهي اخلاق -محور و پرورش و رشد ايده هاي معنوي و اخلاقي دانش آموزان است .
ازاين رو، اين پژوهش با شناسايي نيازهاي فراغتي نوجوانان عضو سازمان دانش آموزي و با تدوين نيازهاي واقعي آنان ، اقدامي عملي و مقدماتي درجهت برنامه ريزي براي گذران اوقات فراغت و ايجاد منابع فراغتي متناسب با نيازهاي دانش آموزان است .
Benson, Scales, Hamilton & Sesma 6.
نتايج ساير مطالعات همسو با يافته هاي اين پژوهش مبني بر آنکه فعاليتهاي ورزشي و هنري در رده هاي آخر اولويت فراغتي دانش آموزان بوده است نشان ميدهد که اوقات فراغت اکثر ايرانيان با روشهاي غيرفعالي چون استراحت در منزل و تماشاي تلويزيون ميگذرد.
Leisure activities of adolescent school students: Predictors of participation and interest.