چکیده:
اولین و اساسیترین مسئله در شناخت انحرافات گروههای سلفی- تکفیری «نسل نوین» که داعش از مهمترین آنها بشمار میآید شناخت گفتمان و قلمرو و بستر ژئوپلتیک آنهاست. داعش از یک هسته اصلی و یک مبانی فکری و عقیدتی تشکیل شد؛ هسته این گروه همان بعثیهای عراق و مبانی فکری و عقیدتی آن سلفیها بودند که ظاهری مذهبی و اعتقادی به این گروه بخشیدند. با حضور داعش در افغانستان و دشمن شمردن عناصر طالبان از سوی آنها بیم از ظهور یک گروه تروریستی دیگر با اهدافی متفاوت احساس میشد و تهدیدهای مختلفی از نظر امنیتی، سیاسی و ژئوپلتیکی برای کشورهای همسایه از جمله ایران ایجاد شد. از اینرو مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با تکیه بر منابع کتابخانهای و الکترونیکی ضمن بررسی ملاحظات امنیتی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با گروهک داعش به بررسی حضور داعش در افغانستان و تاثیر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است و در نهایت راهکارهای مبارزه با بروز چنین خطری ارائه میگردد. نویسنده از اتصال مفاهیم نسل نوین تروریزم و ژئوپلتیک انتقادی بهره میگیرد. هدف اصلی از تشکیل داعش و حضور آن در افغانستان مقابله با تحدید حوزه راهبردی و عمق استراتژیک ج. ا. ایران و محور مقاومت با استفاده از «ژئوپلتیک مستعد رشد تروریزم نسل نوین در افغانستان» است که توسط بازیگرانی چون آمریکا، عربستان سعودی، اسرائیل ... هدایت و رهبری می¬شود.
خلاصه ماشینی:
در این بین داعش یا دولت اسلامی عراق و شام یکی از گروه های تروریستی است که در کشورهای عراق و سوریه شکل گرفته و هم اکنون بعنوان یکی از جدی ترین چالش های امنیتی منطقه خاورمیانه مطرح است .
آنچه مسلم است حضور داعش در افغانستان و پتانسیل بالقوه داخلی این کشور برای رشد این گروه تروریستی تبعات ضد امنیتی زیادی را علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد می کند.
به بیانی جامع تر استراتژی دفاع فعال و واقعگرایانه جمهوری اسلامی ایران نسبت به تهدیدات گروه تروریستی داعش در افغانستان از الزامات راهبردی در تامین امنیت منطقه ای است که در وحدت موضوعی با امنیت ملی کشور قرار دارد.
بر این اساس ، فرضیه پژوهش این خواهد که حضور گروه داعش در افغانستان براساس مفاهیم تئوریک «نسل نوین تروریزم » و «ژئوپلتیک انتقادی » تهدید مستقیم و عینی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
باتوجه به تعریف هویت داعش بعنوان دشمن شیعیان و همچنین حضور در حوزه قلمروی افغانستان ، حضور و قدرت گیری داعش را می توان به نوعی تهدید عینی -ذهنی نامید که تهدید «شیعیان و مرزهای فیزیکی کشور توسط این گروه تروریستی » از نوع دوگانه معنایی و هستی شناسانه علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است .
اکنون بروز تهدیدات جدید برای امنیت ملی کشور از جمله ظهور گروه تروریستی داعش از سال ٢٠١٤ با هدف تضعیف نقش و قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته و سبب شده است استراتژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به سمت بازدارندگی سوق پیدا کند (همان ).