چکیده:
توصیههای پزشکی فارسی، به عنوان یکی از حوزه های گفتمان غیرروایی، تاکنون مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته اند. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی و مقایسة کاربرد ابزارهای «پیش فرض»، «تقویت» و «تضعیف» توصیه با درنظر گرفتن شدت نسبی این ابزارها در کتابهای نسخهنویسی پزشکی فارسی و مجلههای برخط پزشکی فارسی میپردازد. به این منظور از الگوی لوینسون (Levinsohn, 2015) در بررسی متون غیرروایی بهره گرفته شدهاست. دادههای پژوهش، از 100 متن کتابهای نسخهنویسی پزشکی فارسی و 100 متن مجلههای برخط پزشکی فارسی گردآوری و گزینش شدند. همچنین نرم افزار آماری اس. پی. اس. اس برای تحلیل داده ها به کار برده شد. بر پایة یافتههای پژوهش، نتایجی به دست آمد. نخست اینکه، «دستورالعملهای بدون فعل» و «صورتهای امری» از ابزارهای پیش فرض بودند. همچنین «باید» و «بهتر است» به ترتیب در میان صورتهای «تقویت» و «تضعیف» توصیه در کتابهای نسخه نویسی پزشکی فارسی و مجلات برخط پزشکی فارسی به شمار میآیند. دوم اینکه، با توجه به توزیع ابزارهای «پیش فرض»، صورتهای «تقویت» و «تضعیف» توصیه در دو پیکره پژوهش تفاوت معناداری مشاهده گردید. در نهایت، عواملی مانند «برتری دانش پزشک»، «نوع متون توصیه» و «جایگاه توصیه ها در متن» بر انتخاب نوع توصیهها در متون پزشکی فارسی تاثیرگذار است.
خلاصه ماشینی:
از ایـن رو، پـژوهش حاضـر بـه بررسی و مقایسۀ کاربرد ابزارهای «پیش فرض »، «تقویـت » و «تضـعیف » توصـیه بـا درنظر گرفتن شدت نسبی این ابزارها در کتاب های نسخه نویسی پزشکی فارسـی و مجله های برخط پزشکی فارسی میپردازد.
این ژانرها شامل گفتمان روایی ٢ (برای نمونه ، 1 notional type 2 narrative مراجعه شود به (٢٠١٨ ,Kamari))، گفتمان مبتنی به روش کار١ («چطور آن را انجام دهیم ، چطـور انجـام شـد، چطـور رخ مـی دهـد»)، گفتمـان رفتـارگرا٢ (توصـیه ، سـتایش ، برخـی سـخنرانی هـای نمایندگان سیاسی و غیره ) که با این مسئله در ارتباط است که مردم چگونـه رفتـار کردنـد یـا بایـد رفتار کنند وگفتمان تشریحی ٣ (بودجه ها، مقالات علمی و غیره ) اسـت ( ,Levinsohn &Dooley (2000, p.
برای بررسی توصیه ها، لوینسون (٢٠١٥ ,Levinsohn) پیشنهاد می کنـد کـه ویژگی هایی همانند ابزارهای «تقویت » و «تضعیف » که شدت نسبی صورت های گونـاگون توصـیه را تحت تأثیر قرار می دهند، مورد توجه قـرار گیرنـد.
در این راستا، فرضیه های صفر اصلی و فرعی زیر برای بررسی انـواع توصـیه در این پژوهش در نظر گرفته شده است : نخست ، تفاوت معناداری بین کاربرد انواع ابزارهای توصیه در کتاب های نسخه نویسی پزشکی فارسی و مجـلات بـرخط پزشـکی فارسـی وجـود نـدارد.
بسامد و درصد کلی ابزار «پیش فرض »، «تقویت » و «تضعیف » توصیه در کتاب های نسخه نویسی پزشکی فارسی و مجلات برخط پزشکی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} اطلاعات ارائه شـده در جـدول (٣) نشـان مـی دهـد کـه نویسـندگان مجـلات بـرخط پزشـکی (%٩/٠٤) نسبت بـه پزشـکان عمـومی (%٦/٧٥) از صـورت هـای «تقویـت » توصـیه بیشـتری اسـتفاده می کنند.