چکیده:
پیچیدگی اقتصادی از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی است. ازاینرو بررسی عوامل موثر بر پیچیدگی اقتصادی از مهمترین زمینههای مطالعاتی اقتصاددانان میباشد. شاخص پیچیدگی اقتصادی سنجش ویژگیهای محصولات تولیدی سیستمهای اقتصادی در سطح کشورها است. همچنین، این شاخص به دنبال تبیین دانش انباشته شده در جمعیت یک کشور میباشد (شبکههایی که توسط مردم شکل میگیرند) که نتیجه آن در ترکیب صنعتی کشورها قابلمشاهده است. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر جذب سرریز فناوری و کارآفرینی بر پیچیدگی اقتصادی است. برای این منظور از یک نمونه کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره زمانی 2016-2008 با استفاده از رویکرد گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) دومرحلهای بهره گرفته شده است. نتایج برآورد مدل موردنظر نشان میدهد جذب سرریز فناوری، تاثیر مثبت و بیمعنی و کارآفرینی تاثیر مثبت و معنیداری بر پیچیدگی اقتصادی داشته است. بر اساس نتایج پژوهش، آزادی اقتصادی و شاخص رقابتپذیری جهانی تاثیر مثبت و معنیداری بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی دارد. طبقهبندی JEL: O32، O34، P45
Economic complexity is one of the main factors of economic growth and development. Hence, studying the factors affecting economic complexity is one of the most important studies in the field of economics. The economic complexity indicator is to measure the characteristics of products produced by economic systems in the countries. It is aimed at explaining the accumulated knowledge of the population of a country (the networks formed by people), resulting in visible industrial composition of countries. The fundamental goal of the present study is to examine the effect of Technology Foreign Spillover and entrepreneurship on economic complexity. To this end, a sample of The Organization of Islamic Cooperation (OIC) member countries during 2008-2016 has been employed using the Two-Step Generalized Method of Moments (GMM). The results of estimation of the model suggest that the Technology Foreign Spillover has a positive and insignificant effect and entrepreneurship has a positive and significant effect on the economic complexity. According to the research results, the economic freedom and global competitiveness index positively and significantly affect the economic complexity of the selected member countries of the Organization of Islamic Cooperation. JEL Classification: O32, O34, P45
خلاصه ماشینی:
تحقيق و توسعه داخلي از مقولات مهم اقتصـادي است که سبب رشد فناوري مـيشـود، زيـرا تحقيـق و توسـعه ، پايگـاه اصـلي نـوآوري و تغييرات فني در فرآيند توليد ميباشد، ازايـن رو تـأثير بـه سـزايي در توسـعه فنـاوري و افزايش ظرفيت هاي توليدي (پورعبادالهـان کـويج و همکـاران ، ١٣٩٠)، ابـداع و اختـراع (بيل باو رودريگرز١، ٢٠٠٤) و پيچيدگي اقتصادي دارد.
تقويت کارآفريني و ايجـاد بسـتر مناسـب بـراي توسـعه اقتصـادي از ابزارهـاي پيشرفت اقتصادي کشورها به ويژه کشورهاي در حال توسعه بـه شـمار مـي رود (کـاظمي ترقبيان و مبارکي، ١٣٩١)، لـذا کـارآفريني مقولـه بسـيار مهمـي اسـت کـه بسـياري از کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه توجه جدي به آن را مبذول داشته و مـي دارنـد (ايمانيپور و زيودار، ١٣٨٧)، اين درحالي است که تخصص ها انساني و ايده هاي آن ها در اقتصادهاي مدرن ، ارزش افزوده بيش تري را توليد مي کنند (عريبون و همکـاران ، ١٣٩٠).
آن چيـز کـه کشـور را بسـيار رقـابتي مي کند توانايي آن کشور در تحقيق و توسعه و سرمايه گذاري براي پيچيـدگي اقتصـادي ميباشد که سبب توسعه يافتگي، افزايش توليد ناخالص داخلـي، بهبـود شـاخص توسـعه انساني، بهبود درآمد ناشي از صادرات و پيچيدگي اقتصادي ميشود.
نحوه محاسبه شاخص پيچيدگي اقتصادي هيدالگو و هاسمن ٨، در سال ٢٠٠٩ براي سـاخت پيچيـدگي اقتصـادي از دو اصـل تنوع و فراگيري و براي تفسير داده ها از يک شبکه دو قسمتي استفاده کـرده انـد کـه در آن کشورها و محصولات به عنوان گره هاي شـبکه محسـوب مـيشـوند و هـر کشـور بـه محصولاتي که صادر ميکند متصل ميشود (شکل ١).
Foreign direct investment, economic freedom and growth: new evidence from Latin America.