چکیده:
رسانه های اجتماعی، پلتفرمی برای کاربرانشان فراهم کرده اند که کاربران از طریق آنها می توانند در سریع ترین زمان با کاربران دیگر ارتباط و نظام پیام رسانی مؤثری برقرار کنند؛ ظهور این نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه ای امروز، بهطور تقریبی همة عرصه های زیست اجتماعی ازجمله فرایندهای حرفه ای و سازمانی تولید خبر بهمثابه یکی از ارکان موجده و مبقیه جوامع و حکومت های مدرن را به چالش کشیده است؛ اگر خبرهای منتشرشده در فضای این رسانه های اجتماعی جعلی باشند، کاربران بهوسیله این خبرها فریفته می شوند و احتمال می رود که تصمیمات اجتماعی شان نامتعارف شود، چنانچه در عصر پساحقیقت، کاربران، بررسی های واقعی و تجزیهوتحلیل اطلاعات دریافتی را کنار گذاشته و تقریباً بیچونوچرا مقهور انواع اطلاعات مخرب می شوند. در این دوران جدید، شناخت کامل ابعاد، اهداف و پیامدهای خبر جعلی که پدیدهای نوظهور و آسیب زاست برای مقابله با ابعاد ویرانگر آن ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، چهار مضمون سازمان یافته «تفاوت خبر جعلی با خبر»، «تشابه خبر جعلی با خبر»، «اهداف» و «پیامدهای» خبر جعلی را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. از اینرو خبر جعلی در مؤلفه هایی چون قالب خبری و سازمانی و حرفه ای بودن مشابه و در مؤلفه هایی چون تولید بر بستر رسانه های غیررسمی متمایز از خبر واقعی است. خبر جعلی با اهدافی چون تشکیل جنگ روانی و تأمین منافع مالی، سیاسی و ایدئولوژیک تولیدکنندگان منتشر می شود. خبر جعلی پیامدهایی نظیر مخاطره انداختن امنیت ملی و روان عمومی جامعه و بالابردن احتمال تصمیمگیری مبتنی بر اطلاعات غلط را در پی دارد.
Social media provide a platform that enables the online users to communicate and exchanges messages with other users effectively and in the shortest possible time. The emergence of these types of platforms in today's network society has posed as a challenge to almost all aspects of social life, including professional and organizational processes of news production as one of the pillars of the existence and survival of modern societies and governments. If social media create and share fake news, the users may be deceived and be prone to make unusual decisions in their social life. Hence in the post-truth era, online users have set aside the objective investigation and analysis of the information they receive via social media and are almost unquestionably dominated by various harmful information. In this new era, a complete understanding of the dimensions, goals and consequences of fake news, which is an emerging harmful phenomenon, seems to be imperative if its destructive dimensions are to be confronted. The present essay addresses four structured themes, i.e. "difference between fake news and news", "similarity between fake news and news", "the goals of fake news production" and "the consequences of fake news" through a comprehensive study of the existing scientific resources, conducting in-depth interviews and by employing thematic analysis method. This study suggests that in terms of such components as "news format and professionalism", fake news is similar to authentic news, while they are different in terms of such component as "production on an informal media platform". Fake news is spread for such purposes as supplying psychological warfare and safeguarding the financial, political and ideological interests of the producers.Fake news has such consequences as jeopardizing the national security and the psyche of the public as well as raising the probability of making decisions on the basis of disinformation.
خلاصه ماشینی:
ظهور «خبر جعلي» در «عصر پساحقيقت »؛ اهداف و پيامدها محمدحسين ساعي ١، محمدحسين آزادي ٢، هادي البرزي دعوتي 3 تاريخ دريافت : ٩٨/٠٣/٢٥ تاريخ پذيرش : ٩٨/٠٨/٠٤ چکيـده رسانه هاي اجتماعي، پلتفرمي براي کاربران شان فراهم کرده اند که کاربران از طريق آنها ميتوانند در سريع ترين زمان با کاربران ديگر ارتباط و نظام پيام رساني مؤثري برقرار کنند؛ ظهور اين نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه اي امروز، به طور تقريبي همۀ عرصه هاي زيست اجتماعي ازجمله فرايندهاي حرفه اي و سازماني توليد خبر به مثابه يکي از ارکان موجده و مبقيه جوامع و حکومت هاي مدرن را به چالش کشيده است ؛ اگر خبرهاي منتشرشده در فضاي اين رسانه هاي اجتماعي جعلي باشند، کاربران به وسيله اين خبرها فريفته ميشوند و احتمال ميرود که تصميمات اجتماعيشان نامتعارف شود، چنانچه در عصر پساحقيقت ، کاربران ، بررسيهاي واقعي و تجزيه وتحليل اطلاعات دريافتي را کنار گذاشته و تقريبا بيچون وچرا مقهور انواع اطلاعات مخرب ميشوند.
«کواندت ، فريچليچ ، ببرگ و شواتو اکرودت ٢» (٢٠١٩) در اثر خود با نام «خبر جعلي» که در «دايره المعارف بين المللي مطالعات روزنامه نگاري ٣» منتشر شده ترويج خبر جعلي را مربوط به انتخابات ٢٠١٦ ايالات متحده ميدانند، آنها قائلند استفاده تورم گونه از اين اصطلاح ، تعريف آن را مبهم و دشوار ساخته است تا جايي که از آن براي تاختن به رسانه هاي رسمي تا تشريح طيفي از واژگان و اصطلاحات نظير «اطلاعات غلط ٤»، «اطلاعات گمراه کننده ٥»، «پروپاگاندا٦» و ...