چکیده:
مقاله حاضر با گرتهبرداری از دانشهای مرتبط، در پی تبیین شواهدی است تا نقش یگانه غرض را در انسجامبخشی سورهها تأیید نماید؛ بدین صورت که عامل تکوین متن از لحاظ نظریههای ادبی معاصر، وجود غرض است. از نظر علم نحو نیز تکوین کلام وابسته به فایده و هدف میباشد. همچنین تکوین سیاق مشروط به وجود غرضی کلان در پس متن است و در علم بلاغت هم تصریح شده است که اتصاف کلام به بلاغت مشروط به وجود غرض ثانوی (غیر از معنای ظاهری الفاظ) است. به علاوه در مباحث روش تحقیق ثابت شده است که انسجام متون تحقیقی، در صورت تعیین مسئله و هدف، محقق شده و متون موضوع محور سودمند نخواهند بود. در فلسفه علوم نیز گفته میشود عامل وحدت و تمایز علوم از یکدیگر، دستکم در علوم ارتباطی، غرض آن علم است. در این مقاله همچنین اشاره میشود که موضوع سوره، توانایی انسجامبخشی به سوره را ندارد؛ چراکه در روش تحقیق گفته میشود متون موضوعمحور ازهمگسیخته و غیرمنسجماند. در فلسفه علوم نیز ثابت شده است که نمیتوان به وسیله موضوع، علوم را از یکدیگر متمایز نمود. به علاوه در مقام عمل نیز مشخص شده است ارائه موضوعی که جامع تمامی مسائل سوره و مانع از مسائل دیگر سورهها باشد، ناممکن است و درنهایت محققان نیز تعریفی از وحدت موضوعی ارائه دادهاند که عملاً بازگشت به وحدت غرضی دارد.
The infallibility of the prophets is one of the theological foundations of the Muslim but there is some controversy about its time and scope. Perhaps the most important reason for the disagreement comes from verses that seem to contradict the prophets' infallibility. This article has explained the view of Ayatollah Ma'rifat in this regard, with the descriptive-analytical method. From this perspective, infallibility is a divine gift but the spiritual influence of the prophet on strengthening and uplifting it causes its strength and weakness. In explaining Ayatollah Ma'rifat, Interpretation of verses that apparently contradicts the infallibility of the Holy Prophet indicates their innovation, who believes in a principled attitude and relies on the knowledge of Quranic sciences, however, the verse has been revealed to the Holy Prophet but the purpose of God is not the Prophet, and the judgment of verse is applicable to other Muslims. While some commentators according to the appearance of the verse, have limited the scope of infallibility in them, and another group has justified the appearance of the verses.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر ضمن پذيرش اصـل انسـجام سـوره هـا بـه عنوان پيش فرض براي اولين بار تلاش دارد با گرته برداري از چند دانش مختلف و البته مرتبط با مسئله انسجام ، به صورت تفصيلي بررسـي کنـد کـه آيـا مـيتـوان در عـوض موضوع ، غرض سوره را به عنوان عامل حقيقي وحدت بخش سوره معرفي کرد يا خير.
محقـق پـس از تعيـين مسئله ، هدفي را براي خود ترسيم مينمايد که همان حل مسئله است و بـا معـين شـدن هدف ، ساير عناصر متن تحقيقي معين ميشوند (محمدنژاد، ۱۳۹۱، ص۱۶-۱۷/ قائمي، ۱۳۵۶، ص۶۸/ حسن زاده، ۱۳۸۳، ص۷۰)؛ بنابراين مشکله و مسئله تنها ايجاد انگيزه کرده ، محقق را به اتخاذ حرکت وا ميدارد؛ اما حقيقـت خـارجي مـتن کـه در سـؤالات و فرضـيات و اطلاعات عرضه شده نمود دارد، توسط هدف ايجاد ميشود؛ ازاين روسـت کـه بـر لـزوم تعيين هدف و نقش آن در فرايند نگارش متن تأکيد بسـياري وجـود داشـته و از آن بـه عنوان نيروي پيش برنده تحقيق يـاد مـيشـود (داوسـون، ۱۳۹۰، ص۶۰/ ر.
سـؤال اساسـي ايـن اسـت کـه آن محـور خـاص چيست ؟ در اين باب نظريات مختلفي وجود دارد و ملاکاي متعددي بـراي وحـدت و تمايز علوم مطرح شده است ؛ از جمله موضوع ، غايـت ، روش ، محمـول ، عـرض ذاتـي، سنخيت مباحث و...
بنـابراين نظر به اينکه گفتمان غالب معاصر در باب ملاک وحدت و تمايز علـوم - دسـت کـم در علوم اعتباري- غرض است ، به احتمال قريب به يقـين ، مـلاک وحـدت و تمـايز متـون منسجمي چون سوره هاي قرآن نيز بايد غرض باشد.