چکیده:
بررسی حقوق حیوانات همواره مد نظر حقوقدانان ، فقها و دانشمندان حوزه ی علوم انسانی بوده و دلیل اهمیت این موضوع نادیده انگاشته شدن حق حیوانات در جوامع بشری کنونی است که بسیاری را بر ان داشته تا در این حوزه به فعالیت بپردازند . با وجود آنکه حیوانات برای خدمت رسانی و سود رسانی افریده شده اند ، اما این امر به معنای نادیده انگاشتن حقوق انها نیست. بنابراین نباید به حیوانات فقط به چشم یک ابزار نگریسته شود، چرا که دردین اسلام هر موجود زنده ای دارای شعور است و انسانها را در قبال آنها مکلف می سازد و عدم رعایت حقوق آنها را، مستوجب معصیت می داند. مراد از حقوق حیوانات، حق حمایت است، زیرا آنان قدرت مطالبه حق خود را ندارند. البته منظور ازاین حق، حقوق مساوی یا مشابه با انسانها نیست زیرا ساختار فکری واجتماعی حیوانات بسیارساده تر از انسانهاست.؛ حق حیوانات در زمره حق الله محسوب می شود . در دین اسلام حیوانات دارای حقوق هستند از قبیل حق حیات ، حق نفقه ، حق تغذیه ، حق سکونت، حق بهداشت و حق تولید مثل . در این نوشته قصد شده تا بر تعاملات انسان با حیوانات و همچنین مراعات حال جسمی و روحی و رعایت عدالت و انصاف در برخورد با حیوانات پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
(نجفی،1409: 5/115) انسان و حیوان در احترام روح و لزوم نفی ضرر مشترک اند (فاضل هندی، 1405: 7/ 612) به طور مثال اگر تخته چوبی غصبی در ساخت کشتی به کار رفته باشد کندن ان تخته واجب است مشروط بر اینکه نفس محترمی ولو حیوان در خطر نباشد چرا که در چنین وضعی وجوب عمل از بین می رود.
فقهای مسلمان این عمل را حرام یا حداقل مکروه (ناپسند) دانسته اند، چرا که لطیفتر بودن پوست صورت نسبت به سایر اندامها باعث میشود حیوان درد بیشتری را احساس می کند و با ماندن اثر زدن به زیبایی او نیز آسیب وارد شود.
( حر عاملی، 8/ 335-356، شماره 2) بند پنجم: نهی از سوزاندن حیوان سوزاندن حیوانات هرچند باعث آزار و اذیت انسان شوند جایز نیست و حرام است(مجلسی،1403: 61/243و244).
( متقی هندی، 1409: 15/ 38؛ شماره 39975؛محمد، محمدی ری شهری،1379: 3/ 1344،ح 4522) ارتکاب این اعمال در حق حیوان ، نه تنها اهانت به آنهاست بلکه زیبایی چهره و هماهنگی میان اعضای بدن آنها را نیز بر هم می زند، به همین دلیل پیامبر اکرم(ص) در مورد موی اسب می فرمایند: موی پیشانی،یال و دم اسب را نچینید، زیرا موی پیشانی سودمند است، یال باعث گرم شدن آنها می شود و دم، حشرات را از آنها دور می کند.
( تمیمی، 1383: 2/ 176،شماره634) بند اول: با ملایمت بردن حیوان به کشتارگاه از نظر فقهای مسلمان برخورد خشونت آمیز با حیوانات حتی در هنگامی که برای کشته شدن آماده میشوند روا نیست، زیرا چنین رفتاری باعث تشدید بدون دلیل آزار و اذیت آنها میشود.