چکیده:
انتشار گازهای گلخانهای (GHGs) و انباشت مداوم آنها در جو بهطور مستقیم بر دمای هوا تاثیر میگذارد و افزایش دمای هوا تهدید جدی برای آبوهوای کره زمین محسوب میشود. هدف از این پژوهش مدلسازی مکانی دمای فصلی ایران میباشد به این منظور از دو سری داده استفاده شد: 1- دادههای دمای میانگین 115 ایستگاه سینوپتیک (2014-1980) و 2- دادههای پایگاه EH5OM برای دوره 2015 تا 2050 به شکل دیدبانیهای 3 ساعته (8 بار در روز) تحت سناریو A1B. برای ریزمقیاس نمایی دادههای پایگاه EH5OM از مدل REGCM4 استفاده شد. سپس دادههای ساعتی دمای هوا ریز پیمانه نمایی شده و با تفکیک مکانی 27/ 0 * times; 0/ 27 درجه قوسی با استفاده از روش زمینآمار کریجنیگ به ابعاد 15*times;15 کیلومتر تبدیل شدند که درنتیجه ماتریسی به ابعاد 7200*times;4 به دست آمد. صحت سنجی دادههای مدلسازی شده با استفاده از سه آماره (r2)، (MAE) و (RMSE) مورد ارزیابی قرار گرفت و صحت آنها با اطمینان بالایی تایید گردید. مدلسازی دمایی نشان داده است که دما در ایران در فصول تابستان و زمستان برای دوره 2015 تا 2050 تحت سناریو A1B به ترتیب با مقادیر 09/ 1 و 33/ 0 درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت. خودهمبستگی دمایی با آماره Geary's C حاکی از ارتباط قوی واحدهای فضایی دما در ایران است. مرکز ثقل دمایی ایران تحت واداشت گرمایش جهانی در تمامی فصول موردمطالعه افزایشی بوده و همچنین تابع توزیع جهتدار مبین انحراف فضایی دمای فصلی ایران از حالت نرمال بود که منجر به آشکارسازی نقش ارتفاعات و جهتگیری از یکسو و سامانه بزرگمقیاس جوی از سوی دیگر در دمای ایران شده است.
Emissions of greenhouse gases and their continuous accumulation in the atmosphere directly affect the temperature of the air and increasing air temperatures is a serious threat to the climate of the planet. The purpose of this study is to determine the spatial modeling of seasonal temperature in Iran two data sets were used for this purpose: 1- Average temperature data of 115 synoptic stations (1980-2014) and 2- EH5OM database data for the period 2015-2050 in the form of 3-hour observations (8 times a day) under the scenario A1B. The REGCM4 model was used downscale the EH5OM base data. Then the hourly temperature data of the air temperature is downscaled and with a spatial resolution of 0.27 × 0.27 arc, they were transformed into a 15-by-15-square-meter curry grunge method which resulted in a matrix with a dimension of 7200 × 4. The accuracy of the modeling data was evaluated using three (R2), (MAE) and (RMSE) statistics and their authenticity was confirmed with high confidence. Temperature modeling has shown that temperatures in Iran during the summer and winter seasons for the period 2015-2050 will increase under the A1B scenario with values of 0.91 and 0.33 degrees Celsius, respectively. Temperature Auto-correlation with Geary C statistics indicates the strong association of temperature spatial units in Iran. The center of gravity of Iran under the influence of global warming has been increasing in all seasons and also, the directional distribution function of the spatial deviation of the seasonal temperature of Iran was normal which has led to the discovery of the role of heights and the direction of a large rectilinear system of atmospheric pressure on the other at Iran's temperature.
خلاصه ماشینی:
مدل سازی دمایی نشان داده است که دما در ایران در فصول تابسان و زمستان برای دوره ٢٠١٥ تا ٢٠٥٠ تحت سناریو AB١ به ترتیب ١/٠٩ و ٠/٣٣ درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت .
جدول ١- مقادیر شاخص های صحت سنجی بین داده های EHOM٥ و ایستگاه های همدید منتخب Table 1- Values of validation indicators between EH5OM data and selected synoptic stations {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} برخی از مشخصات آماری دمای ایران برای دوره مشاهداتی ٢٠١٤-١٩٨٠ و دوره مدل سازی شده مبتنی بر برونداد EHOM٥ با استفاده از مدل منطقه ای RegCM٤ ٢٠٥٠-٢٠١٥ در جداول (٢ و ٣) طی فصول مختلف سال نشان شدند.
Modeled temperature (2050–2015) Spring دمای مدل سازی شده فصل تابستان شکل (A-٥) برای دوره ٢٠١٥ تا ٢٠٥٠ تا حد بسیار زیادی همان الگوی دمایی دوره مشاهداتی ٢٠١٥-٢٠٥) را نشان داده است شکل (B-٥) به طوری که کانون های گرم در جنوب غرب و کانون های سرد در شمال غرب و ارتفاعات زاگرس قرار خواهند کرد.
جدول ٥- مشخصات مرکز ثقل دوره مشاهداتی و مدل سازی شده دمای ایران Table 5- Characteristics of observation center of gravity and modeled Iran temperature {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} در گام بعدی برای مشخص کردن تمرکز مکانی دمای کشور در دو دوره و چهار فصل مورد بررسی سال ، توزیع جهت دار دمایی کشور محاسبه و در جدول (٦) و شکل (٧) ارائه گردید.
تحلیل منطقه ای دما دو دوره مشاهداتی و مدل سازی شده برای ایران نشان داده است .