چکیده:
در حال حاضر اعضای هیات علمی به عنوان رکن اساسی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در نظر گرفته میشوند. همچنین تحولات آینده دانشگاهها به شایستگیها، نوآوریها و برنامههای توسعه حرفهای اعضای هیات علمی بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل و شایستگیهای اعضای هیئت علمی و در چارچوب رویکرد کیفی و تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای دولتی میباشد، نمونهگیری در این پژوهش بر اساس منطق نمونهگیری در روشهای کیفی بصورت هدفمند و با استفاده از روش نمونهگیری ملاک محور و شبکه ای انجام شده است. تعداد اطلاع رسانهای پژوهش بر مبنای اصل اشباع در تحقیقات کیفی و 23 نفر میباشد و از دانشگاههای مختلف انتخاب شدهاند. اطلاعات مورد نیاز برای تحقیق با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شدهاند. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مصاحبهها در چند مرحله و با استفاده از راهبرد تحلیل مضمونی صورت گرفت. برای حصول اطمینان از اعتبار نتایج از ممیزی همگنان و بازبینی اعضا استفاده شده است. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که میتوان شایستگیهای اعضای هیئت علمی را در شش بعد شایستگیهای آموزشی، پژوهشی، سازمانی، اخلاقی، فردی و حرفهای و 44 زیر شایستگی طبقه بندی نمود.
خلاصه ماشینی:
جامعه مورد مطالعه اين بخش را کليه اعضاي هيئت علمي نظام آموزش عالي ايران بويژه اعضاي هيئت علمي تازه کار تشکيل مي دهند، به منظور شناسايي مشارکت کنندگان در اين بخش با توجه به اهميت موضوع پژوهش تلاش گرديد طيفي از آگاهان کليدي در زمينه توسعه حرفه اي اعضاي هيئت علمي شامل : اعضاي هيئت علمي در رشته هاي علوم تربيتي ، دانش شناسي و علم اطلاعات ، روانشناسي ، جامعه شناسي ، مديريت يا اساتيد صاحب نظر در ساير رشته ها انتخاب شوند.
يکي از صاحبنظران در اين خصوص بيان مي کند که " يکي از شايستگي هاي که اساتيد بايد دارا باشند و به نظرم جاي خالي آن در ميان بسياري از اساتيد مشهود است آوردن علم دانش و به کف جامعه مي باشد به عبارت ديگر اگر علم مي خواهد به درد عامه مردم بخورد بايد به زبان آنها باشد و استاد بايد بتواند از طريق استفاده از موضوعات تجربي علم را براي دانشجويان و عامه مردم قابل فهم نمايد".
در اين خصوص يکي ديگر از صاحب نظران بيان مي کند" يکي از شايستگي هاي اعضاي هيئت علمي در زمينه سازماني توانايي تبديل علم به راهکار عملي مي باشد يعني اينکه اساتيد يابد بتوانند علم خود را از حالت تئوري خارج و به عنوان راهکارهاي و محصول به بازار عرضه نمايند از ديوار بلند تئوري پردازي بکاهند و بر ديوار عمل گرايي در توليد خروجي از علم بيفزايند".
Developing a Model for Faculty Members' Growth with a Data-Based Theory Approach, Research and Planning in Higher Education, ١٧: ٢٥-١٠ ١٢-Salimi, Ghassem-Heidari, Inspiration and Agriculture, Fahimeh (٢٠١٥).