چکیده:
شاخص LFH با استفاده از پارامترهای مورفومتری رودخانه، احتمال سیلخیزی را در مئاندرها نشان می دهد، در حالی که مدل HEC-RAS داده های هیدرولوژیک و توپوگرافیک را برای پیش بینی مقدار سیل برای هر قطعه ای از حاشیه رودخانه به کار می گیرد. در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از میزان رابطه بین دو این دو روش پیش بینی، امکان جایگزینی روشی ساده به جای مدل HEC-RAS ارزیابی شود. از این رو، نخست محدوده خاکریزهای طبیعی در طی بازدید میدانی با دستگاه GPS تعیین حدود وپلان رودخانه از روی نقشههای با مقیاس 1:2000 ترسیم گردید و مقدار شاخص LFH برای 31 قوس رودخانه محاسبه شد. سپس با استفاده از مدل HEC-RAS و الحاقیه HEC-GeoRAS ، پهنهی سیل در دوره بازگشتهای مختلف مشخص و ارتباط آنها با مقادیر شاخص LFH با استفاده از نرم افزار SPSS بررسی شد. نتایج نشان داد بین پهنههای سیل و مقادیر شاخص LFH ارتباط معناداری وجود ندارد. با جایگزین کردن پهنههای سیل با فواصل بین خاکریزهای طبیعی در شاخص LFH و ثابت در نظر گرفتن سایر پارامترها، مقادیر LFH جداگانهای برای هر دوره بازگشت محاسبه گردید و ارتباط آنها با شاخص LFH اندازه گیری شده، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین همبستگی با LFH محاسباتی 2 ساله وجود دارد و می توان پهنه سیل 2 ساله را به طور غیر مستقیم با مدل رگرسیون چند جملهای درجه دوم پیشبینی کرد.
LFH Index shows flooding probability at meanders using morphometry of river, whereas HEC-RAS model predict flooding extent for each buffers of rivers by hydrolic and topographic data . In this study we have tried to find a simple method to replace HEC -RAS model by making a relationship between these two methods of prediction. Hence, we defined range of natural levees during field observation by a GPS set and draw a plan of river on a topographic map of scale 1:2000 . Then, LFH index was calculated for 31 River bend. Finally, the flood zones having deferent returns times was identified by the HEC --RAS and HEC-GeoRAS extension and its association with various amounts LFH indices were evaluated using SPSS software . The results showed that there isn’t significant correlation between flood zones and LFH index values . Replacing flood zones by the natural levees distances used in LFH and consideration of other parameters fixed, LFH values separately for each period was calculated and its relationship with real LFH indices was tasted . Results showed that there is a highest correlation with the 2 year computational LFH and we can predict 2-year flood zone indirectly second degree polynomial regression model.
خلاصه ماشینی:
مدل های هیدرولوژیک گوناگونی برای پیش بینی جریان در مجاری ارایه شده است که مدل هیدرولیک HEC-RAS در سال های اخیر در سطح 4- Ho & Umitsu 5- Loczy 6- Mosely and Muto 7- Wolff and Burges 8- Shiono 9- Timar &Gabris 10- Lastra 11- Local Flood Hazard (LFH ) 12- Merz گسترده ای به کار گرفته شده است (از جمله : اوزال و تارن ١٣، ٢٠٠٦؛ قمی اویلی و همکاران ، ١٣٨٩؛ غفاری و همکاران ، ١٣٨٦؛ غفاری و امینی، ١٣٨٩؛ یمانی و همکاران ،١٣٩١) و بعضی از پژوهشگران سعی نموده اند برای 15 افزایش دقت آن از روش های آماری (ماسکورا١٤ و احمد، ٢٠٠٧: ٥٩١) و GIS و سنجش از دور (فیلیپ و استفان ، ١٩٩٨: ٢٩٥) استفاده کرده و فاصله بین نیمرخ ها را کوتاه انتخاب کنند (صادقی و همکاران ، ١٣٨٢: ٤٥).
13- Usul & Turan 14- Mosquera 15- Philip & Stephen (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١: موقعیت منطقه مورد مطالعه مواد و روش ها به منظور بررسی ارتباط بین شاخص LFH که با استفاده از بعضی ویژگی های مورفومتری رودخانه به ارزیابی خطر وقوع سیل در رودخانه های مئاندری می پردازد و پهنه های سیل در دوره بازگشت های مختلف که با مدل هیدرولوژیکی HEC-RAS پیش بینی شده اند نخست میزان خطر محلی وقوع سیل (LFH) برای ٣١ قوس رودخانه در طول بازه مورد مطالعه محاسبه شد (شکل ٣).