چکیده:
ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻔﺎوت در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﮐﺮﺑﻨﺎﺗﻪ، زﻣﯿﻦﺳﺎﺧﺖ، ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ، ﻟﻨﺪﻓﺮمﻫﺎی ﺳﻄﺤﯽ، ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرﺳﺖ در دو ﺗﻮده داﻻﻫﻮ و ﺑﯿﺴﺘﻮن، ﯾﮑﺴﺎن ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ، ﺳﺒﺐ ﺗﻔﺎوت در رﻓﺘﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ آﺑﺨﻮانﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر، از روشﻫﺎی ﺧﻮدﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ، ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻃﯿﻔﯽ و آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﻨﺤﻨﯽﻓﺮودﻫﯿﺪروﮔﺮاف ﺑﺮای ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﮕﯽ و ﺷﻨﺎﺧﺖ رﻓﺘﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ آﺑﺨﻮانﻫﺎی ﮐﺎرﺳﺘﯽ ﺗﻮدهﻫﺎی آﻫﮑﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺟﻤﻊﺑﻨﺪیﻫﺎ، ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﺑﻞﻗﺒﻮل ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از روشﻫﺎی ﺳﺮیﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ و ﻓﺮود ﻫﯿﺪروﮔﺮاف ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﺳﻪ روش، ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎی ﭘﺎﯾﻪ و ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻮﺟﻮد در آﺑﺨﻮانﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه و ﻣﯿﺰان آنﻫﺎ ﺑﺮآورد ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ روش ﻓﺮودﻫﯿﺪروﮔﺮاف ﺑﺮای ﭼﺸﻤﻪﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ، ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﯿﺶﺗﺮی را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ. اﯾﻦ روش، ﺑﺮای ﭼﺸﻤﻪﻫﺎی ﺑﺎ درﺟﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪﮐﺎرﺳﺘﯽ ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮده و ﺟﺮﯾﺎن ﺳﺮﯾﻊ را ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از روش ﺳﺮیزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﭼﺸﻤﻪﻫﺎی ﺑﺎ درﺟﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ. در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﯾﻦ روشﻫﺎ، ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ در ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺒﮑﻪ دروﻧﯽ ﮐﺎرﺳﺖ داﺷﺘﻪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ آنﻫﺎ ﺑﺎ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژی ﮐﺎرﺳﺖ ﺳﻄﺤﯽ و ﻧﻮع ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آن ﺗﻄﺎﺑﻖ دارد.
Dalahoo mass located in Folded Zagros structural unit. The purpose of this investigation is mapping the surface karst development is in the Zagros folded. Nine elements of lithology, faults, elevation, rainfall, temperature, use land (vegetation), slope and aspect as independent variables in the process of karst formation and development and also geomorphology karst formation are involved in the study area. Mapping of surface karst development and the effects of different factors in permeability formations, Is necessary. The fuzzy logic model (gamma function) In order to achieve this goal, is used. Based on the results, Dalahoo mass in terms of zoning surface karst development were divided four four non Karst region, Karst with the development of low, medium developed and developed regions. Evaluation zoning map with sinkholes and karst Polje, showed high precision and high efficiency of this model to evaluate the development of karst surface.
خلاصه ماشینی:
کرولوگرام و تفسیر آن در توده بیستون (شکل ٦ و جدول ٥) نشان میدهد که چشمه های سرابله ، ورمنجه ، شاه حسین و میراحمد حاکی از اینرسی و ذخیرۀ کم آبخوان و وجود جریان سریع و جریان پایه و وابستگی بالای دبی به بارش میباشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٦: کرولوگرام چشمه های ورمنجه ، شاه حسین ، سرابله ، میراحمد، قلاع قیسوند و خضرزنده جدول ٥- نتایج آنالیز خودهمبستگی چشمه های شاخص توده دالاهو {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} - چگالی طیفی تابع چگالیطیفی چشمه های ورده ناوه ، سیدصادق و چنارپیران حاکی از غلبه جریان پایه ، کم اهمیت بودن جریان مجرایی، اینرسی بالای آبخوان و توسعه کم شبکه کارست درونی میباشد.
تابع چگالی طیفی چشمه های شاه حسین ، میراحمد، ورمنجه ، سرابله حاکی از وجود دو نوع جریان پایه و مجرایی، اینرسی کم آبخوان و توسعه شبکه مجراهای کارستی در این آبخوان ها میباشد (شکل ٨ و جدول ٧).
نتایج روش خودهمبستگی و کرولوگرام چشمه های شاخص توده دالاهو نشان میدهد که چشمه های چنار پیران و قره بلاغ دارای اینرسی و حجم ذخیره بالا و غلبۀ جریان پایه و وابستگی کم دبی به بارش و وجود جریان سریع محدود در این آبخوان ها میباشد.
همچنین در توده بیستون نیز، تابع چگالی طیفی چشمه های خضرزنده و قلاع قیسوند حاکی از غلبه جریان پایه ، کم اهمیت بودن جریان مجرایی، اینرسی بالای آبخوان و توسعه کم شبکه کارست درونی میباشد.
, (1998), "Contribution of correlation and spectral analyses to the regional study of a large karst aquifer (Charente, France)", Journal of Hydrology, 205 (3): 217-231.