چکیده:
مجاز یکی از صنایع بیانی است و به دو قسم استعاره و مجاز مرسل تقسیم می شود. از آنجا که
مجاز، در زیباآفرینی آیات نقش دارد، ترجمه آن نیز نیازمند دقّتی برای رساندن معنای مقصود است.
پژوهش کنونی در نظر دارد استعاره های سوره حمد و بقره را بر اساس نظر محی الدّین درویش
استخراج کرده و پس از توضیحی کوتاه درباره استعاره شکل گرفته و مقصود آن، به بهترین ترجمه
موجود بپردازد. هدف این نگاشته، ارائه ترجمه ای مناسب برای آیات استعارهدار سوره های حمد و بقره
است. نوشتار حاضر برای نخستین بار به تطبیق استعاره سوره های حمد و بقره بر برخی از ترجمه های
فارسی پرداخته و در سه بخش استعاره های تصریحیه، استعاره های تصریحیه تلفیقی و استعاره های
تمثیلیه و مکنیه و مکنیه تبعیه مطالب خویش را سامان می دهد.
خلاصه ماشینی:
پرسش اصلی این نوشتار، آن است که مترجمان در ترجمۀ آیات استعارهدار دو سورۀ حمد و بقره چگونه رفتار کردهاند؟ تاکنون مطالب بسیاری دربارۀ استعاره منتشر شده که برخی از آنها به تطبیق آیات استعارهدار با ترجمههای فارسی پرداختهاند.
ویژگی نگاشتۀ کنونی آن است که ابتدا همۀ استعارههای سورۀ حمد و بقره را بر اساس دیدگاه محی الدّین درویش استخراج کرده و سپس به بررسی ترجمهها با ملاک یادشده پرداخته و در پایان به روانترین ترجمه که استعاره را در نظر گرفته باشد، اشاره کرده است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} این آیه به هر سه روش، ترجمه شده که ترجمۀ معنایی آن موجب ایجاد پرسش دربارۀ چیستی راه راست و چرایی درخواست دهبارۀ آن در هر روز میشود.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} این آیه به هر سه روش ترجمه شده و بهترین ترجمه، ترجمۀ تلفیقی است.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} اگر این آیه به شیوۀ معنایی ترجمه شود ممکن است برای مخاطب، پرسشی پیش آید که مگر خداوند رنگ دارد؟ ترجمۀ ارتباطی نیز نمیتواند ارتباط میان معنای واژه و مراد متکلّم را برقرار کند.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بااینکه برخی از مترجمان به استعاره در این آیه توجّه داشته و آن را به شیوۀ ارتباطی معنا کردهاند؛ ولی مشاهده نشد که مترجمی، آن را به شیوۀ تلفیقی ترجمه کرده باشد.
{مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} این آیه تنها به دو روش معنایی و تلفیقی ترجمه شده و ترجمۀ تلفیقی افزون بر بیان معنای لغوی به مقصود استعاره نیز پرداخته و مناسبتر است.