چکیده:
چکیده
منابع طبیعی یکی از ثروتهای حائز اهمیت برای نسلهای کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بومشناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد؛ اما این منابع اکنون با بهرهبرداری بیشازحد مجاز و غیراصولی در معرض نابودی قرارگرفته است. حفاظت از این منابع بهصورت حاکمیتی و با برنامهریزی از بالا به پایین انجام میشود و علیرغم اقدامات سختگیرانه و هزینههای زیاد از طرف دولت، تخریب منابع طبیعی همچنان ادامه دارد، این مسئله نیاز به مدیریتی سازگار برای حفاظت منابع طبیعی با تأکید بر همکاری جوامع محلی را ضروری مینماید. جامعه آماری در بخش کمی تحقیق شامل بهره برداران مراتع حوزه رامه بود است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و تعداد 70 پرسشنامه تکمیل و مقایسه نگرش ساکنین و تحلیل عاملی صورت گرفت. یافتههای این پژوهش نشان میدهد اجرای توانمندسازی و توان افزایی جوامع محلی درنهایت منجر به حفاظت بهتر منابع طبیعی شده و گروههای محلی پایدار مانده و رضایتمندی مردم با مشارکت در مراحل برنامهریزی اجرا و پایش حاصلشده است. نتایج حاصل از تحلیل دادههای کمی و کیفی مربوط به اثرات اجرای طرح و میزان واریانس تبیین شده آنها نشان میدهد مؤلفه مشارکت مردم در اجرای طرح اثربخش تر بوده و توجیه کننده واریانس بیشتری (95/32) نسبت به دیگر مؤلفهها بود؛ بهعبارتدیگر در تلخیص مؤلفههای موردبررسی، مشارکت مردم در اجرای طرح بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد اجراي توانمندسازي و توان افزايي جوامع محلي درنهايت منجر به حفاظت بهتر منابع طبيعي شده و گروه هاي محلي پايدار مانده و رضايتمندي مردم با مشارکت در مراحل برنامه ريزي اجرا و پايش حاصل شده است .
در حقيقت امروزه در کشور ما منابع طبيعي تجديدشونده به سبب اثرات مستقيم و غيرمستقيم خود مهم ترين عامل در امر توسعه اقتصادي - اجتماعي کشور بوده و استفاده مطلوب از آن مي تواند ضامن ماندگاري و توسعه پايدار بوده و عدم توجه به آن مي تواند بالقوه متضمن مسائلي باشد که مجموعه برنامه هاي توسعه اقتصادي - اجتماعي فرهنگي کشور با مخاطره جدي روبرو سازد ( ,Department of Natural Resources and Watershed Management of Semnan ٢٠١٠).
جدول ٨: مؤلفه هاي مؤثر برمديريت منابع طبيعي در طرح (توانمندسازي ) Source: Research findings (به تصوبر رجوع شود) بحث مديريت پايدار منابع طبيعي با تکيه بر توانمندسازي وتوان افزايي جوامع محلي و مشارکت آنان در مراحل تصميم سازي ، تصميم گيري ، اجرا و پايش به عنوان يکي از راهکارهاي حفاظت بهتر منابع طبيعي است .
Shakouri et al) نيز معتقدند که بين دريافت وام خوداشتغالي با ميزان توانمندي افراد يک رابطۀ مثبت و معني داري وجود دارد؛ اين يافته با نتايح (٢٠١٠ ,Fazeli) همسو است ؛ زيرا نتايج تحقيق گويا اين مطلب است که مشارکت مردم و جوامع محلي از روند کوچ بي رويه ، نابودي منابع طبيعي ، حفاظت از پروژه هاي اجراشده در منطقه ، افزايش درآمد ساکنين حوزه که پروژه مشارکتي در آن اجراشده است و همين طور ايجاد انگيز در بين ساکنين براي همکاري با ارگان هاي و به تبع آن اعتماد به مسئولان مربوطه بسيار مؤثر خواهد بود.