چکیده:
منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی همجوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنشها و چالشهای فیمابین به نوعی همگرایی منطقهای پایدار منجر گردد. این امر میتواند سبب توسعه روابط ایران و آسیای مرکزی و جلوگیری از بروز تهدیدات ژئوپلیتیکی بین ایران و آسیای مرکزی گردد که اهداف آن شناخت ساختار ژئوپلیتیکی آسیبهای ناشی از سیاستگذاری گذشته و منابع تنش و تقابل در روابط میان ایران و آسیای مرکزی جهت تنشزدایی و کسب منافع مشترک منطقهای است. همچنین ایران و آسیای مرکزی در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیتها و چالشهایی هستند که برخی از آنها ریشه در محیط داخلی و برخی دیگر ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد و برای رسیدن به همگرایی باید بر اساس راهبردهای پنج گانه به آن دست یافت؛ بنابراین در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیتهای ژئوپلیتیکی به یک الگوی همگرایی منطقهای دست یابیم و در این راستا این سوال اصلی قابل طرح است: بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود چه نوع الگویی میتوان ارائه داد که به منطقهگرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی منجر گردد؟ فرضیه رساله نیز بدین شکل است: به نظر میرسد که بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود ارائه الگوی مبتنی بر واقعیات و منافع ژئوپلیتیکی همگرا ساز (قوتها و فرصتها) و نیز دوری از عوامل تنشزای ژئوپلیتیکی (ضعفها و تهدیدها) میتواند منطقهگرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی در راستای منافع متقابل منجر گردد. روش مورد استفاده پژوهش نیز توصفی- تحلیلی است که برای تحلیل یافتههای پژوهش از مدل سوات نیز استفاده خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
اين امر ميتواند سـبب توسـعه روابـط ايـران و آسياي مرکزي و جلوگيري از بروز تهديـدات ژئـوپليتيکي بـين ايـران و آسـياي مرکـزي گـردد کـه اهـداف آن شـناخت سـاختار ژئوپليتيکي آسيب هاي ناشي از سياست گذاري گذشته و منابع تنش و تقابل در روابط ميان ايران و آسياي مرکزي جهت تنش زدايي و کسب منافع مشترک منطقه اي است .
همچنين ايـران و آسـياي مرکـزي در مسـير همگرايـي و روابـط متقابـل داراي ظرفيـت هـا و چالش هايي هستند که برخي از آن ها ريشه در محيط داخلي و برخـي ديگـر ريشـه در محـيط بيرونـي منطقـه و جهـان دارد و بـراي رسيدن به همگرايي بايد بر اساس راهبردهاي پنج گانه به آن دست يافت ؛ بنابراين در اين مقاله سعي شده تا با بررسـي واقعيـت هـاي ژئوپليتيکي به يک الگوي همگرايي منطقه اي دست يابيم و در ايـن راسـتا ايـن سـؤال اصـلي قابـل طـرح اسـت : بـر اسـاس سـاختار ژئوپليتيکي موجود چه نوع الگويي ميتوان ارائه داد که به منطقه گرايي پايدار بين ايران و آسياي مرکزي منجر گردد؟ فرضيه رساله نيز بدين شکل است : به نظر ميرسد که بر اساس ساختار ژئوپليتيکي موجـود ارائـه الگـوي مبتنـي بـر واقعيـات و منـافع ژئـوپليتيکي همگرا ساز (قوت ها و فرصت ها) و نيز دوري از عوامل تنش زاي ژئوپليتيکي (ضعف ها و تهديدها) ميتواند منطقه گرايي پايدار بـين ايران و آسياي مرکزي در راستاي منافع متقابل منجر گردد.
در ايـن بخـش بـه تحليل عوامل داخلي (قوت ها و ضعف ها) و خارجي (فرصت ها و تهديدها) مؤثر بـر همگرايـي کشـورهاي ايـران و ارائه الگوي منطقه گرايي ايران ...