چکیده:
این مقاله در صدد آن است که دیدگاههای کلان نظری و فرانظری مطرح شده در خطبه
امام رضا علیه السلام در حوزه امام و امامت را با روش تحلیل گفتمان به شیوه «پدام» مطالعه و
بررسی کند.
کشف دالهای اساسی مرتبط با بحث اماست» حاکمیت و حکومتداری در این خطبه بیانگر
دیدگاههای نظری و فرانظری آن اسام معصوم علیه السلام براساس اصول اسلامی و قرآتی استه
گفتمان امام و امامت از منظر امام رضا هی با مفصلبندیهای گوناگون و با ایجاد روابط
بینامتنی میان این گفتمان و گفتمانهای حاکم بر روایات و بیانات پیامبر اکرم ی و سایر
امامان معصوم علیه السلام بیانگر وجود یک «نظریه کلان امامست» در حوزه حاکمیت اسلامی است که
امام را فردی می داند که باید دارای چهار ویژگی «منصوب خداوند» «حاکم جامعه اسلامی»
«رهبر جهانی» و «منجی بشریت» باشد. اگرچه این چهار ویژگی در زمان یازده امام معصوم
۵ بهدلیل شرایط نامطلوب بهطور کامل محقق نشدهاند، در دوره امام دوازدهم. حضرت
مهدی عج همه این ویژگیها بهطور کامل ظهور خواهند یافت.
This article seeks to study the theoretical and transactional views of Imam Rida (as)
in the domain of Imam and Imamate through the Practical Discourse Analysis Method
"PDAM".
The discovery of the essential signs related to the issue of Imamate, sovereignty, and
governance in this sermon reflects the theoretical and transtheoretical views of the
Imams (as) based on Islamic and Qur’anic principles.
The discourse of Imam and Imamate from the perspective of Imam Rida (as) with
various articulations and by creating intertextual relations between this discourse and
the existing discourses in the narrations and the statements of the Prophet (pbuh) and
other infallible Imams (as) represent the existence of a "grand theory of Imamate" in
the sphere of Islamic sovereignty, which considers the Imam to be one who must have
four attributes "appointed by God", "ruler of the Islamic society", "universal leader" and
"savior of humanity". These four attributes during the eleven infallible Imams have not
been fully realized due to unfavorable conditions, which will fully emerge in the period
of the Twelfth Imam, al-Mahdi (as).
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشي امام و امامت در گفتمان امام رضا دريافت : ١٣٩٧/١٢/٢٥ پذيرش : ١٣٩٨/٢/٢٨ حسن بشير١ چکيده ايـن مقالـه در صـدد آن اسـت کـه ديدگاه هـاي کلان نظـري و فرانظـري مطـرح شـده در خطبـه امـام رضـا در حـوزه امـام و امامـت را بـا روش تحليـل گفتمـان بـه شـيوه «پـدام » مطالعـه و بررسـي کنـد.
گفتمـان امـام و امامـت از منظـر امـام رضـا بـا مفصل بندي هـاي گوناگـون و بـا ايجـاد روابـط بينامتنـي ميـان ايـن گفتمـان و گفتمان هـاي حاکـم بـر روايـات و بيانـات پيامبـر اکـرم و سـاير امامـان معصـوم بيانگـر وجـود يـک «نظريـه کلان امامـت » در حـوزه حاکميت اسـلامي اسـت که امـام را فـردي مـي دانـد کـه بايـد داراي چهـار ويژگـي «منصـوب خداوند»، «حاکـم جامعه اسـلامي »، «رهبـر جهانـي» و «منجـي بشـريت » باشـد.
سطوح مختلف تحليل گفتماني طبق روش پدام (PDAM) (بشير، ١٣٩١الف : ١١) سـه سـطح اول در حقيقـت نوعـي از توصيـف اسـت امـا ايـن توصيـف ، بـا تکيـه بـه اصـل متـن ، معناهـاي هژمونيـک و ضمنـي متـن بـا انتخـاب جمـلات همسـو بـا هـدف تحليـل ، کشــف رابطــه ميــان معناهــاي مشــترک در جمــلات همگــرا در متــن و در نهايــت قرائــت معناهــاي جمــلات همســو در متــن بــا ســاير معناهــاي مســتخرج از جمــلات ديگــر متــن ، به طـور کلـي، صـورت مـي گيـرد.
دال هاي مرکزي و فراگفتماني امامت در خطبه امام رضا (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتيجه گيري مطالعـۀ گفتمـان امامـت از منظـر امـام رضـا بـا داشـتن تجربـۀ تحميلـي ولايتعهـدي و به وجودآمـدن موقعيـت مناسـب بـراي طـرح گفتمـان اساسـي مربـوط بـه تعييـن امـام و شـناخت موقعيـت امامـت ، بيانگـر چنديـن رويکـرد مهـم اسـت کـه تـلاش شـد مفاهيـم و دال هـاي مرکـزي آن در ايـن بحـث تفصيلـي کشـف و تحليـل شـود.