چکیده:
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش حل مسئله بر کیفیت زندگی و حل مسئله اجتماعی دختران تیزهوش با موفقیت کمتر از حد انتظار بود. روش پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون – پسآزمون و گروه گواه و پیگیری دوماهه بود. جامعه هدف کلیه دانشآموزان مقطع دوم متوسطه استعدادهای درخشان کرج در سال تحصیلی 96-95 بودند. از بین 4 مدرسه فرزانگان، یک مدرسه بهصورت تصادفی انتخاب شد. از بین 192 دانشآموز کلاس دهم و یازدهم، تعداد 57 دانشآموز (دارای نمره ریون بالاتر از 125 و نمره زیر 50 آزمون پیشرفت تحصیلی معلمساخته) تیزهوش ناموفق شناسایی شدند. 30 نفر از آنها که نمره پیشرفت تحصیلی پایینتری داشتند بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه حل مسئله اجتماعی (دی زوریلا و همکاران، 2002) و کیفیت زندگی فرم کوتاه (سازمان بهداشت جهانی، 1998) بود. گروه آزمایش بهصورت منظم در 8 جلسه 90 دقیقهای، هفتهای یک جلسه تحت آموزش مهارتهای حل مسئله قرار گرفت. برای آزمون فرضیهها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافتهها نشان داد آموزش حل مسئله بهطور معناداری کیفیت زندگی و حل مسئله اجتماعی سازگار گروه آزمایش را در مقایسه با قبل از آموزش و گروه گواه افزایش داده ولی حل مسئله اجتماعی ناسازگار گروه آزمایش را بهطور معناداری کاهش نداده است. تأثیر آموزش در دوره پی گیری نیز ادامه یافت.
خلاصه ماشینی:
پژوهش ها و تجارب معلمان نشانگر آن است که تکنیک های فعال آموزشی نظیر مهارت حل مسئله ، تولید راه حل ها و اتخاذ تصمیمات در دانش آموزان دل زده ، انگیزه می آفریند و به طور بالقوه بر پیشرفت شخصی ، اجتماعی و جهت گیری آن ها تأثیر بسزایی دارد (کیری و سیگ ٢، ٢٠٠٩).
نتایج پژوهش های متعدد اثربخشی آموزش حل مسئله را بر امید به زندگی و کیفیت زندگی (زربخش بحری، شعاع حسنی، ظهیریسروری، هفشجانی و خادمی، ١٣٩٢)، خودکارآمدی (زهراکار، رضازاده و احقر، ١٣٨٩) و خودپنداری تحصیلی (زراعت و غفوریان ، ١٣٨٨) تأیید کرده اند.
ازآنجاکه توانایی حل مسئله قلب عملکرد مؤثر در عصر حاضر است و فقدان آن با مشکلات عاطفی گسترده ای همراه است (دیزوریلا، نزو و میدو- الیوارس ١، ٢٠٠٤) با توجه به شواهد پژوهشی و اثربخشی این مهارت در کاهش ناسازگاری ها، هدف اصلی از اجرای این پژوهش یافتن پاسخی به این سؤال بود که «آیا آموزش حل مسئله باعث افزایش کیفیت زندگی و توانایی حل مسئله اجتماعی دختران تیزهوش ناموفق خواهد شد؟» روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون ، پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دوماهه بود.
یافته های زهراکار و همکاران (١٣٨٩)، عرب زاده و همکاران (١٣٩٣)، زراعت و غفوریان (١٣٨٨) نیز تأثیر آموزش مهارت حل مسئله بر سطح سازگاری عاطفی-اجتماعی و بهبود خودپنداری تحصیلی، حل مسائل اجتماعی و امید به زندگی را تأیید کرده اند.
The Effect of problem solving training on quality of life of mothers with autistic child, Journal of applied psychology.