چکیده:
نکته حائز اهمیت در بحث تامین و اصلاح منابع مالی شهرداری ها پایداری منابع درآمدی است بطوریکه این درآمدها باید علاوه برداشتن قابلیت اتکا و استمرار پذیری تهدیدی برای توسعه پایدار شهری نیز نباشند. اگر شهر را بهصورت یک موجود زنده تصور کنیم، این موجود زنده و بسیار پیچیده برای بقای خود به منابع گوناگونی احتیاج دارد، که یکی از مهمترین و استراتژیکترین این منابع، منبع اقتصادی است. اهمیت این منبع به اندازهای است که در طرح جامع، طرح تفصیلی، برنامههای پنج ساله اول و دوم شهرداری و قانون شورای اسلامی اهدافی جهت دستیابی به منابع اقتصادی مطرح شده است و به دلیل اهمیت این منبع حیاتی، برای تامین منابع اقتصادی یک شهر باید در ابتدا منابع درآمدزایی وجود داشته باشد، لازم است تا چالش«تامین مالی شهرداری ها» بهعنوان دغدغه اصلی مدیران شهری مورد توجه قرار گیرد. در ایران نیز کمک های دولت و نهادهای دولتی، درآمدهای حاصله از فروش اموال، درآمدهای حاصله از ارایه خدمات توسط موسسات انتفاعی شهرداری؛ درآمدهای مستمر شهرداری ها از محل عوارض و مالیات ها، کمک های اهدایی شهروندان و نهادهای خصوصی، فروش اوراق مشارکت و پروژه های سرمایه گذاری مشارکتی از جمله اصلی ترین منابع درآمدی مدیریت شهری هستند. کسب در آمد از منابع پایدار در طول زمان موجب تقویت شهرداری می شود که این خود سبب می گردد شهرداری نقش فعال تر و مفید تری در محیط شهری ایفا نماید و پاسخگویی مناسبی به نیاز های شهروندان در محیط شهری داشته باشد. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه راهکارهای کسب درآمد پایدار و راهکار مدیریت شهری در افزایش تامین درآمد پایدار در رسیدن به بهبود و ارتقاء بهره وری سازمانی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد بهترین راه برای درآمد شهرداری، ایجاد درآمد پایدار از طریق افزایش مشارکتهای مردمی است و شهرداری ها باید تا جایی که میتواند اتکای خود را به درآمدهای ناپایدار کمتر کند. همچنین قدیمی بودن قوانین شهرداری، نبود هماهنگی بین دستگاه های اجرایی با شهرداری، عدم ضمانت اجرایی جهت اجرای کامل قوانین، نداشتن جایگاه و منزلت عمومی شهرداری و شهرداران بر خلاف کشورهای پیشرفته از مهمترین تنگناها شهرداری ها می باشد.
خلاصه ماشینی:
در ايران نيز کمک هاي دولت و نهادهاي دولتي، درآمدهاي حاصله از فروش اموال ، درآمدهاي حاصله از ارايه خدمات توسط موسسـات انتفـاعي شهرداري؛ درآمدهاي مستمر شهرداري ها از محل عوارض و ماليات ها، کمک هاي اهدايي شهروندان و نهادهاي خصوصي، فروش اوراق مشارکت و پروژه هاي سـرمايه گذاري مشارکتي از جمله اصلي ترين منابع درآمدي مديريت شهري هستند.
همچنـين در تعـدادي از شـهرداريهـاي کشـورمان اولـين محدوديت براي حل مسايل شهري و ناکارآمدي خدمات رساني به شهروندان ناشي از فقدان منابع مالي کافي بوده است و از آنجايي که منـابع درآمـدي پايـدار سـهم ناچيزي در تأمين مالي شهرداريها دارند بنابراين ، درآمد شهرداريها بايد در ماهيت خود به سمت منابع پايدار، منظم و قابل وصـول حرکـت کنـد و منـابع درآمـدي ناپايدار جاي خود را در رديف هاي درآمدي شهرداريها به منابع پايدار، مستمر و قابل وصول بدهد(عليآبادي، ١٣٨٠: ٨).
در همـين راسـتا ايـن مقالـه بـا نگـاهي بـه ساختار شهر و شهرداري زارچ با توجه به نقاط قوت ، ضعف ، فرصت ها و تهديدات راهکارهاي جديدي جهت تأمين منابع درآمدي جديد و پايدار براي شهرداري، جهـت ارايه خدمات شهري مطلوب تر به شهروندان ارايه کرده است .
شهر پايدار شهري اسـت کـه در آن سه شرط اساسي زير درست باشد: جدول (٢): اصول اساسي مولفه هاي اصلي توسعه پايدار شهري (رجوع شود به تصویر صفحه) 1 - sustainable development 2 - Sustainable City ۴ معماري شناسي | نشريه اختصاصي معماري و شهرسازي ايران (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ:(سرفرازي، معمارزاده ، ١٣٨٦، ص ٧) ٥- بررسي و شناخت درآمدهاي شهرداريها ٥-١- بررسي و شناخت درآمدهاي ناپايدار شهرداري ها - درآمدهاي ناشي از عوارض عمومي(ناپايدار) اين عوارض متعدد هستند و در ميان آنها مي توان به موارد زير اشاره کرد: براي مثال عوارض ساختمان ها و اراضي شـامل عـوارض بـر پروانـه هـاي سـاختماني، عوارض بر مازاد تراکم و عوارض سطح شهر از نقطه نظر پايداري يکسان نيستند.