چکیده:
در عدم استفاده از حملونقل عمومی غیر از مسائل زیرساختی مانند فرسودگی ناوگان، کمبود ناوگان، مسائل اقتصادی، موانع اجتماعی-فرهنگی، مسائل زیستمحیطی و ضعفهای مدیریتی موانع روانشناختی نیز مؤثر هستند و این موانع (روانشناختی) حلقة گمشدة برنامهریزی و مدیریت شهری است. شناخت عوامل روانشناختی افرادی که از حملونقل عمومی استفاده میکنند، میتواند پیامدهای مهمی برای سیاستهای حملونقل، ترویج آن و مدیریت جابهجایی داشته باشد؛ از اینرو هدف پژوهش حاضر تحلیل جغرافیایی موانع روانشناختی استفادهنکردن از حملونقل عمومی در کلانشهر اهواز است. پژوهش حاضر کاربردی- نظری و توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز پژوهش، با مطالعات کتابخانهای، پیمایشی و مصاحبه با مردم و کارشناسان گردآوری شده و برای رتبهبندی موانع نیز از روش تصمیمگیری ARAS استفاده شده است. همچنین پهنهبندی این موانع در سطح شهر اهواز بهکمک مدل درونیابی کریجینگ و در محیط نرمافزار Arc GIS 10.3 استفاده شده است. نتایج نشان میدهد موانع اضطرابآور، موانع کنترل تکانه، موانع شناختی و موانع شخصیتی در هریک از شیوههای حملونقل عمومی، مانند تاکسی، اتوبوس، پیادهروی و دوچرخهسواری متفاوت هستند. بیشتر پهنههای شهر اهواز از نظر موانع اضطرابآور در عدم استفاده از حملونقل عمومی طیف زیادی دارد. همپوشانی موانع شناختی نیز تأیید میکند از حیث وجود این موانع در عدم استفاده از حملونقل عمومی، بیشترین پهنههای شهر در طیف کم قرار میگیرد. بیشترین پهنهها از نظر موانع شخصیتی عدم استفاده از حملونقل عمومی در طیف متوسط و از نظر موانع کنترل تکانه عدم استفاده از حملونقل عمومی در طیف خیلی زیاد است. درنهایت پس از همپوشانی این چهار بعد روانشناختی مشخص شد موانع روانشناختی عدم استفاده از حملونقل عمومی در حد زیاد است.
Apart from infrastructure issues such as fleet depletion, fleet shortages, economic issues, socio-cultural barriers, environmental issues, and management weaknesses, psychological barriers are also effective on not using public transport. Understanding the psychological factors of people using public transport can have important implications for transportation policies, its promotion, and relocation management. The present study aimed geographical analysis of psychological barriers to not using public transportation in Ahvaz metropolis. The study employed an applied-theoretical research design and a descriptive-analytical research method. The research data was collected through library studies, surveys, and interviews with people and experts. The ARAS decision making method was employed to rank the barriers. Moreover, the kriging interpolation model was used for zoning these barriers in Ahvaz city and in ARC GIS 10.3 software. The results show that anxiety, barriers to impulse control, cognitive barriers, and personality barriers differ in each mode of public transportation such as taxi, bus, walking, and cycling. Most areas of Ahvaz have high ranges due to anxiety-raising barriers to not using public transport. The overlap of cognitive barriers also confirms that due to the lack of public transport, most areas of Ahvaz are in the low range, in terms of personality barriers are in the medium range, and in terms of impulse control barriers to not using public transport are in the very high range. After overlapping these four psychological dimensions it became clear that the psychological barriers to not using public transport are in the high range.
خلاصه ماشینی:
براين اساس ، هدف اصلي پژوهش حاضر تحليل جغرافيايي موانع روان شناختي عدم استفاده از حمل ونقل عمومي در کلان شهر اهواز و اهداف عملياتي آن ، رتبه بندي اين موانع در شيوه هاي مختلف حمل ونقل عمومي و پهنه بندي آن ها در مناطق هشتگانه است .
همچنين «وسواس هاي بهداشتي » يکي ديگر از موانع اضطراب آور عدم استفاده از حمل ونقل عمومي در سطح شهر اهواز است که بيشترين پهنه هاي آن در طيف خيلي کم قرار دارد.
هم پوشانيموانع شناختي عدم استفاده ازحمل ونقل عمومي اهواز منبع :نگارندگان ،١٣٩٨ تفاوت پهنه بندي در موانع کنترل تکانه چهارمين عامل روان شناختي عدم استفاده از حمل ونقل عمومي در اين پژوهش است (شکل ١٠)؛ به طوري که از نظر «پرخاشگري » پهنه هاي زيادي از شهر اهواز در طيف متوسط قرار دارند، اما تحليل منطقه اي اين عامل نشان مي دهد بيشترين پهنۀ منطقۀ ٥ در طيف کم و ٧٥ درصد منطقۀ ٧ نيز در همين طيف قرار دارند، اما بيشترين پهنۀ مناطق ٤ و ٥ به ترتيب در طيف هاي زياد و خيلي زياد هستند.
پهنه بندي نهاييموانع روان شناختي عدم استفاده ازحمل ونقل عمومي درکلان شهراهواز منبع :نگارندگان ،١٣٩٨ براساس شکل ١٢، موانع روان شناختي عدم استفاده از حمل ونقل عمومي در منطقۀ ١ خيلي زياد است ؛ زيرا بيش از ٨٥ درصد اين منطقه در اين طيف قرار دارد.
نشان ميدهد بيشترين پهنه هاي شهر اهواز در ارتباط با موانع شناختي عدم استفاده از حمل ونقل عمومي در طيف کم قرار گرفته است .