چکیده:
مقولة مسکن بسیار گسترده است و ابعاد مختلف مکانی، معماری، کالبدی- فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی دارد. برای تأمین این کالا دولتها سیاستهای مختلفی را در پیش گرفتهاند؛ بهگونهای که دورة پس از انقلاب سیاستهای متنوعی در حوزة تأمین مسکن بهمنظور حمایت از اقشار و گروههای کمدرآمد در کشور مدنظر قرار گرفت. یکی از مهمترین و پرهزینهترین سیاستهای تأمین مسکن اقشار کمدرآمد در کشور ایران، سیاست مسکن مهر است. هدف از پژوهش حاضر، سنجش طرح مسکن مهر زیتون شهر گرگان از منظر شاخصهای پایداری مسکن شهری است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است که در قالب چهار شاخص پایداری کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیستبوم سنجیده شده است. همچنین تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات بهکمک نرمافزار SPSS و آزمون فریدمن، الگوی ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t تکنمونهای صورت گرفته است. نتایج آزمون فریدمن نشان میدهد پایینترین وضعیت شاخصهای پایداری مسکن در میان مؤلفههای بعد کالبدی به نوع مصالح برمیگردد. بیشتر سطح جنبههای اقتصادی مسکن مهر نیز به قیمت تمامشدة مسکن مربوط است. در ابعاد اجتماعی- فرهنگی حفظ حریم خصوصی خانوارها، پایینترین میزان را دارد. از مؤلفههای زیستمحیطی کمترین میزان با نبود فضای پارک و فضای سبز مرتبط است. بیشترین میزان همبستگی میان ابعاد فرهنگی و کالبدی مسکن است که نوع همبستگی مثبت و ضریب همبستگی 46/0 است. این عدد نشان میدهد که با افزایش میزان نارضایتی از وضعیت مؤلفههای پایداری کالبدی مسکن، سطح نارضایتی از شاخصهای پایداری فرهنگی مسکن مهر نیز بیشتر میشود؛ بهطوریکه شیوة ساخت و طراحی، نحوة فضاسازی و معماری و ابزار و وسایل استفادهشده با شرایط اقلیمی و بومی مردم سازگار نیست و به فضای خصوصی خانواده توجهی نکرده است.
The housing category is very extensive and has different spatial, architectural, physical-physical, economic, and social dimensions. To provide this commodity, governments have taken different policies in such a way that post-revolutionary politics Various types of housing have been considered in order to support low income groups and groups in the country. One of the most massive and costly housing policies for low-income groups in Iran is the Mehr housing policy. The purpose of this study was to measure the housing design concept of Zareein city of Gorgan city in terms of urban housing sustainability indicators. The current research is applied-developmental and descriptive-analytical and survey method, which has been evaluated in the form of four indicators of physical, economic, socio-cultural and ecological stability. To analyze data and information from SPSS software, Friedman test, Pearson correlation coefficient and single sample t-test. According to Friedman test, the results show that the lowest status of housing stability indices is among the components of physical dimension (2.48) to the type of materials. Most of the economic aspects of housing (3.34) are related to the cost of housing. In the socio-cultural dimension, privacy of households has the lowest (2.47). Environmental components are least associated with the lack of parking space and green space (2.12). The highest correlation was found between the cultural and physical dimensions of housing, which is a positive correlation and correlation coefficient is equal to (0.46),
خلاصه ماشینی:
در مطالعۀ حاضر، ضمن تبيين ابعاد پايداري مسکن در سياست هاي مسکن مهر، اصول دستيابي به اين مهم در اجراي سياست مسکن مهر خلأهاي احتمالي برنامۀ مسکن گروه هاي کم درآمد حال حاضر در محدودة منفصل شهر گرگان (مسکن مهر زيتون ) و شناسايي شده و پيشنهادهايي براي برنامه ريزي مسکن پايدار به منظور ارتقاي کيفيت زندگي ساکنان ارائه شده است .
در حال حاضر، براي مسکن گروه هاي کم درآمد چهار بعد اقتصادي، اجتماعي-فرهنگي، زيست محيطي و کالبدي مدنظر قرار گرفته است (٢٠١٣ ,Mulliner and Malliene)؛ بدين گونه ، مسکن ارزان قيمت نيز داراي کارايي است و ساکنان از آن راضي خواهند بود.
بر همين اساس ، يکي از رئوس رضايتمندي مسکن ، پايداري زيست محيطي آن است ؛ از اين رو شاخص هاي اکولوژيک متناسب با وضعيت اقتصادي گروه هاي کم درآمد انتخاب شده اند (مسعودي راد و همکاران ، ١٣٩٦؛ ١٢ :٢٠١٢ ,Singh and Pandey).
ملاک تعيين ميزان پايداري ساکنان مسکن مهر در قالب پنج گزينۀ خيلي کم تا خيلي زياد و با استفاده از طيف ليکرت درنظر گرفته شده است و عدد يک بيانگر پايين ترين سطح پايداري است ؛ از اين رو ميانگين ها که از گويه هاي مختلف بعد کالبدي به دست آمده است (٢/٨٢)، مبين پايدارنبودن (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٣.
, 2018, Evaluation of Sustainable Housing Indicators with Sustainable Development Approach (Case Study: Districts 2 and 4 of Tabriz City), Geography Geography of Iran), Vol. 16, No. 56, PP90-107 (In Persian) Golestan Province Road and Urban Development of Fice, Golestan Province Housing and Urban Development Department.