چکیده:
رشد سریع شهرنشینی از دهههای قبل موجب شد تا طرحهای جامع و تفصیلی جهت کنترل توسعه شهری در کشور استفاده شود. این طرحها به تبعیت نظریه جامع عقلانی در عمل با مشکلات زیادی مواجه شدند و اغلب به تحقق نرسیدند. یکی از مهمترین روشهای میزان موفقیت طرح-ها، ارزیابی آنهاست که منعکس کننده تصویری گویا از منظرو سیمای شهری است. همچنین بیانگر چگونگی تخصیص فضایشهری به کاربریهای مختلف مورد نیاز شهر درطی زمان درجهت رسیدن به اهداف توسعه شهری میباشد. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آناست که گسترش کالبدی شهر قوچان در دو دهه اخیر و افزایش جمعیت آن، باعث عدم تعادل در کاربری اراضی آن گردیده است. ارزیابی کاربریهای شهری به منظور اطمینان خاطر از استقرار منطقی کاربریها و رعایت تناسبات لازم به دو صورت کمی وکیفی صورت میگیرد که در تحقیق حاضر ارزیابی کمّی صورت گرفته است.
این پژوهش ضمن بررسی دیدگاههای نظری درباره کاربری اراضی شهری، مشخصا به تحلیل وارزیابی کاربری آموزشی شهر قوچان به روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده است. در همین راستا تحقیق حاضر اهداف زیررا دنبال میکند:
بررسی و ارزیابی میزان تحقق کاربری مورد مطالعه وتغییرات حاصله درآن، بعلاوه بررسی عوامل موثر در عدم تحقق کاربری مذکور طرح تفصیلی شهر قوچان و بررسی شعاع دسترسی به آنها.
نتایج حاصل از ارزیابی کاربریهای مورد مطالعه با توجه به جمعیت نشانگر آن است که با تحقق نسبی کاربری آموزشی مواجه میباشد و مهمترین دلایل عدم تحقق این کاربری: عدم رعایت ضوابط اولیه طرح، مشکلات مربوط به تملک اراضی، کمبود منابع مالی ومکان یابی و توزیع نادرست کاربریها میباشد. لازم به ذکراست میزان تحقق کاربریهای آموزشی در وضع موجود 75درصد میباشد.
خلاصه ماشینی:
ارزیابی میزان تحقق کاربری آموزشی در طرح تفصیلی شهر قوچان و دسترسی به آن با استفاده از مدل network analast امین حسن زاده کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد.
نتایج حاصل از ارزیابی کاربریهای مورد مطالعه با توجه به جمعیت نشانگر آن است که با تحقق نسبی کاربری آموزشی مواجه میباشد و مهمترین دلایل عدم تحقق این کاربری: عدم رعایت ضوابط اولیه طرح، مشکلات مربوط به تملک اراضی، کمبود منابع مالی ومکان یابی و توزیع نادرست کاربریها میباشد.
ب برنامه ریزی ساختاری- راهبردی: در الگوي برنامه ریزي ساختاري- راهبردي، که بر نگرش سيستمی استوار است، اهداف و سياستهاي کاربري زمين در جهت تلفيق اهداف کالبدي با اهداف اقتصادي و اجتماعی ارتقاء یافته و وظایف برنامهریزي کاربري زمين از تهيه نقشه کاربري زمين و جدول سرانهها به سمت اهداف راهبردي یعنی ساماندهی فضایی فعاليتها بر اساس آمایش سرزمين، توسعه پایدار، رفاه عمومی و کيفيت زندگی معطوف شده است (مهدیزاده، 78:1385) ج دیدگاه توسعه پایدار در کاربری زمین: توجه به زمين به عنوان یك منبع اصلی و تجدید ناپذیر در توسعه پایدار شهري امري ضروري است، چرا که زمين شهري جزء منابع اصلی توسعه پایدار شهر تلقی میشود و دسترسی عادلانه و استفاده بهينه از آن یکی از مؤلفههاي توسعه پایدار است (کریمی، 89:1380) بنابراین، توسعه پایدار زمين، نوعی استفاده از زمين است که نيازهاي نسل حاضر را تأمين میکند، ولی در عين حال، فرصتها را براي تأمين نيازهاي نسل آینده حفظ می نماید (عسگري و همکاران، 1381).
در این تحقیق طرح تفصیلی شهر قوچان که برای سالهای73-1363 توسط مهندسین مشاور فرافزا تهیه شده بود مورد ارزیابی قرارگرفت و با بررسی کاربری آموزشی پیشنهادی فرافزا (73-1363) وبررسی وضع موجود به این نتیجه رسیدیم که کاربری آموزشی 64/75 درصد تحقق داشته است وكمبود سرانه آنها نيز بررسي شد.