چکیده:
خشکسالی ازجمله بلایایی است که بیشترین خسارات مالی را در ایران برجای میگذارد. بااینوجود، برنامههای مدیریت خشکسالی عمدتاً بر پایه مدیریت بحران استوار است. درحالیکه میبایست جهتگیری برنامهریزیهای خشکسالی به سمت مدیریت ریسک که یکی از مهمترین ارکان آن، سامانه هشدار زودهنگام است، تغییر جهت یابد. در سامانه هشدار زودهنگام، اطلاعات بهموقع برای افرادی که در معرض مخاطره قرار دارند، فراهم میشود تا بدین طریق بتوانند ریسک را کاهش دهند. پژوهش حاضر با هدف واکاوی سازوکار تولید و نشر اطلاعات سامانه هشدار زودهنگام خشکسالی در شهرستان کرمانشاه انجام شد. بدین منظور، از رویکرد کیفی (روش مطالعه موردی و روش اسنادی) بهره گرفته شد. جامعه موردمطالعه شامل کارشناسان سازمان هواشناسی، جهاد کشاورزی، شرکت آب منطقهای، نظاممهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، بانک کشاورزی، صداوسیما، اداره بحران و فرمانداری (26 نفر) بودند که با استفاده از روش نمونهگیری موارد ویژه انتخاب شدند. نتایج نشان داد ارائه اطلاعات و هشدار خشکسالی و مدیریت آن در قالب یک سیستم سازمانیافته در شهرستان کرمانشاه توسعه پیدا نکرده و گاهی سازمانها بهصورت مستقل و جزیرهای، اقداماتی را انجام میدهند و اطلاعاتی را به بهرهبرداران منتقل میکنند، بدون اینکه به شرایط محلی منطقه، نیازها و واکنش کشاورزان نسبت به این هشدارها توجهی داشته باشند. دستاوردهای این تحقیق میتواند گامی مؤثر در راستای طراحی سامانه هشدار زودهنگام خشکسالی در استان کرمانشاه باشد که به توانمندسازی کشاورزان جهت اقدامات بهموقع و مناسب جهت کاهش ریسک خشکسالی منجر گردد.
Drought is among disasters that caused a large amount of financial burden to Iranian economy. However, drought management strategies have focused on crisis management instead of risk management. Drought risk management strategies take early warning system as a its focal point in order to disseminate information to drought-affected individuals which in turn reduces drought risk. The purpose of this qualitative study is to analyze mechanisms needed to deploy the production and diffusion of drought early warning system information in Kermanshah Township. Using case study as well as documentary approach, a critical case sample of 26 specialist from Meteorological, Agricultural Organization, Regional Water Company, Agricultural and Natural Resource Engineering System, Agricultural Bank, Regional Sound and Vision Broadcasting and Crisis Department and Municipalities participated in the study. The findings revealed that drought early warning system is not unified in a systematic manner and the stakeholders use their own method of disseminating information independently with limited knowledge of local context and poor knowledge of farmers’ needs and reactions. The findings of this study have implications to design drought early warning system in Kermanshah Province as well as farmers’ empowerment in terms of drought risk reduction.