چکیده:
سنجش ویژگیهای روانشناختی در جذب و انتخاب معلمان یکی از مسائل مهم آموزش و پرورش بوده و نقش مهمی در کیفیت نظام آموزشی و سلامت ذهنی و روانی دانش آموزان دارد. روش پژوهش، کیفی بوده و از تحلیل محتوای کیفی برای تحلیل دادهها استفاده شد.این پژوهش با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس ویژگی های روان شناختی در جذب معلمان ابتدایی انجام گرفته است. روش این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان ابتدایی شهر تهران به تعداد 17787 نفر بود. از این جامعه آماری تعداد 377 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شد. ابزار پژوهش، مقیاس محقق ساخته ویژگی های روانشناختی گزینش معلمان ابتدایی بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و پایایی به شیوه کرونباخ، تنصیف و بازآزمایی استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقیاس ویژگی های روانشناختی گزینش معلمان ابتدایی از پایایی و روایی مناسبی برای استفاده در معلمان ابتدایی برخوردار است.
Assessing psychological characteristics in applying and choosing of the teachers of preliminary schools is one of the important problems of education system and it has got a major role in qualifying education system and mental and spiritual health of the students. In this research, the issue has been surveyed in three psychological dimensions. The methodology is exploratory qualitative and the analysis approach is coding. Its population consists of scholars of education, its sampling is purposeful and interviews are semi-structured. The findings express psychological characteristics of teachers; cognitive dimension consists of analysis power, tact, creativity, innovation, high IQ and powerful memory. Emotional dimension includes cheerfulness, good temper, interest in teaching, emotional stability, humility and modesty, fairness. Personality consists of honesty, responsibility, tolerance, adornment, class management, purity, high social interaction, positive thinking, self-respect and critical thinking. Over all, this research shows that psychological characteristics of teachers are the essential factors in promoting their professional proficiency. The applied outcome of this research will be a model for applying and choosing of the teachers of preliminary schools.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش نشان داد که الگوی ویژگیهای روان شناختی معلمان از چهار عامل شناختی، شخصیتی، عاطفی و معنوی تشکیل شده است و از اعتبار و روایی مناسبی برای استفاده در جذب معلمان ابتدایی برخوردار است .
Zee, Koomen, & Van der Veen 2.
Hsu. Chang, & Liang 3.
ازآنجاییکه ویژگیهای یاد شده زیر بنای نظام رفتاری و عقلی افراد را تشکیل میدهند و از مصادیق بارز تأثیرگذار بر کارکردهای شغلی معلمان هستند لذا باید به صورت ویژه در گزینش و انتخاب معلم موردتوجه قرار گیرد، بررسی تعدادی از پژوهش ها که در بالا به آن اشاره شد نشان میدهد که درکشور ایران توجه چندانی به آن نشده است (صافی، ١٣٩٢)، هرچند توجه به این موضوع در کشورهای پیشرفته نیز سابقه طولانی ندارد، به هر حال با توجه به ضرورت موضوع و تأکیدهایی که در اسناد بالا دستی وزارت آموزش وپرورش ، به ویژه سند تحول وجود دارد باید نسبت به دستیابی ویژگیهای روان شناختی موردنیاز معلمان به ویژه معلمان دوره ابتدایی با هدف جذب استعدادهای برتر اقدام نمود (سند تحول ، ١٣٩٢)، توجه به این ویژگیها می تواند تحقق اهداف دوره تحصیلی ابتدایی را میسر گرداند.
به این ترتیب با استفاده از روش مؤلفه های اصلی و چرخش داده ها با روش واریماکس ، پرسشنامه ویژگیهای معلمان مورد تحلیل عاملی اکتشافی قرار گرفت که ٤ عامل دارای ارزش ویژه بالاتر از ١ به دست داد که روی هم رفته بیش از ٥٩ درصد از واریانس نمرات را پیش بینی میکنند.