چکیده:
هدف پژوهش حاضر ارزیابی فرصتها و تهدیدهای بازار واردات با روش تصمیمگیری چند معیاره (مطالعه موردی: بازار واردات ایران) است. جامعه پژوهش موردنظر مدیران شرکت های تجاری (صادراتی و وارداتی) است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته است که بر اساس عوامل موثر بر بازار واردات طراحی شده است. ۴ معیار و ۱۱ زیر معیار شناسایی شدند. در روشهای دلفی و تحلیل شبکه ای فازی جامعه آماری تحقیق، کارشناسان و مدیران شرکت بودند. با استفاده از روش گلوله برفی، ۱۰ نفر بهعنوان نمونه انتخاب شدند. برای بررسی وضعیت موجود عوامل غربالگری شده با استفاده از دیدگاه کارکنان شرکت، حجم جامعه آماری یعنی مدیران شرکت های تجاری (صادراتی و وارداتی)، حدود 340 نفر تخمین زده شد و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد افراد نمونه محاسبه گردید. با استفاده از فرمول کوکران ۱۸۱ نفر بهعنوان نمونه در این تکنیک بهطور تصادفی انتخاب شدند؛ بنابراین ابتدا با استفاده از تکنیک دلفی، معیارها شناسایی شدند و در تکنیک تحلیل عامل اکتشافی دسته بندی شدند و با استفاده از روش تحلیل شبکه ای فازی رتبه بندی شدند. نتایج تحقیق بیانگر این است که در سطح معیارهای اصلی، عوامل اقتصادی در بازار واردات در اولویت اول قرار دارد. با توجه به شرایط کشور ایران و تحریمهای موجود و مشکلات متعدد تامین مالی واردات، میتوان گفت، واردات در کالاهای غیرضروری هزینههای بالایی بر دولت تحمیل میکند که ازجمله کاهش نرخ اشتغال است. با توجه به بیانات رهبر انقلاب اسلامی و شعار توسعهی تولید ملّی در جهت دور زدن تحریمهای اقتصادی و شکوفایی اقتصادی، واردات در کالاهای ضروی میبایست به کمترین مقدار خود برسد. تا زمانی که بهصورت داخلی بتوان انتقال فناوری را جایگزین نمود، بهتر است در تامین کالاهای اساسی از واردات بهره گرفت.
خلاصه ماشینی:
اين تحقيق با تکيه بر مباحث مبنايي و نظري موضوع و با توجه به تحقيقات تجربي و کارهاي انجام شده در داخل و خارج کشور، به دنبال پاسخي براي اين سؤال است که تهديدات و فرصت هاي بازار واردات ايران چيست ؟ مدل مفهومي و چارچوب نظري تحقيق چارچوب نظري تحقيق يک الگوي مفهومي است مبني بر روابط تئوريک ميان شماري از عواملي که در مورد مسئله پژوهش با اهميت تشخيص داده شده اند، بنابراين چارچوب نظري چيزي نيست جز تعيين شبکه روابط موجود ميان متغيرهاي مرتبط با يک مسئله .
بررسي پژوهش هاي موجود بيانگر اين است که تجارت بين الملل از طريق واردات کالاهاي سرمايه اي و واسطه اي سبب افزايش نرخ رشد کشورهاي درحال توسعه مي شود ولي واردات کالاهاي مصرفي بر رشد اقتصادي و ديگر عوامل (مانند نرخ اشتغال ، نرخ ارز و...
ديدگاه ١٠ کارشناس پيرامون هر شاخص در جدول ١ نمايش داده شده است : معيارهاي شناسايي شده عبارت اند از: A١- تأمين کالاي مصرفي A٢- توليد ناخالص داخلي A٣- تورم A٤- نرخ ارز A٥- اشتغال A٦_ تکنولوژي A٧- سياست هاي خارجي A٨- تحريم A٩- رقابت A١٠- تحقيق و توسعه A١١_ نحوه استفاده از منابع در اين مطالعه آستانه تحمل ٧ در نظر گرفته شده است ؛ بنابراين مقدار فازي زدائي شده بزرگ تر از ٧ مورد قبول است و هر شاخصي که امتياز بالاي ٧ داشته باشد تائيد مي شود.
رتبه بندي عوامل سازماني مؤثر بر بازار واردات در اين مرحله با استفاده از روش تحليل شبکه اي فازي در نرم افزار SuperDecision معيارهاي شناسايي شده مورد ارزيابي و رتبه بندي قرار گرفتند.
بقاليان و همکاران (١٣٩٣)، نشان دادند رابطه منفي بين تحريم هاي اقتصادي و بازار واردات و سطح اشتغال وجود دارد.