چکیده:
هدف این پژوهش بررسی سرنوشت مقالات سلب اعتبارشده کشورهای خاورمیانه در حوزه سلامت از حیث میزان استنادات قبل و بعد از سلب اعتبار و به تفکیک کشورها است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی است که با ابزارهای علمسنجی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه پژوهش مقالات سلب اعتبارشده کشورهای خاورمیانه در حوزه سلامت میباشد که از سال 1970 تا 2018 در پایگاه کلاریویت آنالیتیکس وبآوساینس، نمایه شدهاند. جهت تایید صحت اطلاعات و مقایسه گزارش تعداد مقالات، نویسنده و کشورها، کلیه این اطلاعات در فرمت پلینتکست1 دریافت و به منظور تحلیل در سطح کشورها وارد نرمافزار هیستسایتشدند. به منظور تحلیل بیشتر، خروجی این اطلاعات جهت ترسیم نقشه همتالیفی و همکاری علمی بین کشورها در نرمافزار ووسویور وارد شدند.
یافتههای پژوهش نشان داد که در خاورمیانه هفت کشور ایران، مصر، ترکیه، عربستان، رژیم اشغالگر قدس، لبنان و امارات متحده عربی دارای مقالات سلب اعتبارشده در حوزه سلامت بودهاند که در این میان نیز کشورهای ایران، مصر و ترکیه به ترتیب بیشترین مقالات سلب اعتبارشده را داشتهاند. همچنین یافتهها نشان داد به جز ترکیه مقالات سلب اعتبارشده بقیه کشورهای مورد بررسی تمام استنادات خود را بعد از سلب اعتبار دریافت کردهاند. بیش از نیمی از این مقالات در کمتر از یکسال سلب اعتبار شدهاند. نتایج این پژوهش میتواند در راستای سیاستپژوهی رفتار پژوهشی محققان حوزه سلامت از منظر چگونگی رعایت اخلاق علمی و نیز بررسی فشارهای ناشی از انتشار مقاله به واسطه قوانین و سیاستهای ارزیابی علمی پژوهشگران مورد استفاده قرار گیرد.
The purpose of the present study is to investigate the fate of Middle East health articles with regard to
the amount of prior to retraction citations and post retraction citations by countries.
This is an applied research and has been conducted using scientometric methods and descriptiveanalytical
approach. The Research population is all retracted articles of Middle-eastern countries in the
field of health science which has been indexed in Clarivate Analytics from 1980 to 2018. The output
of this information was compiled in VOSviewer software to draw up a collaborative map and
scientific collaboration between countries.
Research findings indicate that Iran, Egypt, Turkey, Saudi Arabia, Israel, Lebanon, and the United
Arab Emirates have published retracted articles in the field of health science that in the meantime,
Iran, Egypt, and Turkey have the most articles, respectively. Also, except for Turkey, all citations
received by all countries were posted retraction citations. More than half of these articles have been
retracted in less than a year. In fact, the findings of this study can be used for policy research of
research behavior in the field of health science.
خلاصه ماشینی:
استاديار، گروه علم سنجي مرکز تحقيقات سياست علمي کشور، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٧/١٢/٠٨ تاريخ پذيرش : ١٣٩٨/٠٤/١٢ چکيده هدف اين پژوهش بررسي سرنوشت مقالات سلب اعتبارشده کشورهاي خاورميانه در حوزه سلامت از حيث ميـزان اسـتنادات قبل و بعد از سلب اعتبار و به تفکيک کشورها است .
پژوهش ) و سرقت علمي ٦، در انجام تحقيق يا گزارش نتايج با توجه به اهميت و حساسيت چرخـه انتشـار علـم بـه تحقيق تعريف کرده است ؛ سلب اعتبار مقالات ممکن است خصوص در حوزه پزشکي و از طرفي اخبار منتشـر شـده در در حوزه هاي علمي مختلـف رخ دهـد ولـي پـژوهش هـاي مورد مقالات سلب اعتبارشده ايران ، اين پـژوهش در صـدد گذشته ثابت کرده اند که تعداد بسيار زيادي از ايـن مقـالات است به مطالعه تطبيقـي مقـالات سـلب اعتبارشـده حـوزه به حوزه پزشکي تعلق دارند [١ و ٢].
سلامت کشورهاي خاورميانه (ايران ، ترکيه ، رژيم اشـغالگر، اولين و پرآوزه ترين مقالـه سـلب اعتبـارشـده در حـوزه عربستان ، قطر، مصر، عراق ، سوريه ، امارات ، لبنان ، فلسطين ، پزشکي ، به سال ١٩٩٨ بازمي گردد، مقاله اي که ادعا مي کرد اردن ، کويت ، يمن ، بحرين ، عمان و قبرس ) از حيث ميـزان واکسن سرخک قادر به درمان اوتيسم است [٣]، گرچه ايـن استنادات قبل و بعد از سلب اعتبار، به تفکيـک کشـورهاي مقاله بعد از چند سال سلب اعتبار شد، ولي تا مدت هـا مـورد نويسندگان اين مقالات بپردازد.
ميزان استناد به مقالات حوزه سلامت قبل و بعد ازسلب اسـتنادي مقـالات سـلب اعتبـارشـده » اسـتنادات دريـافتي اعتبار به تفکيک کشورهاي خاورميانه چگونه است ؟ مقالات سلب اعتبارشده را مورد بررسي قرار داد.
Budd, Sievert & Schultz.
E. An analysis of citations to retracted articles in the scientific literature, 2005.