چکیده:
در نظام قانونی آیین دادرسی کیفری فعلی با وجود آنکه سالهاست اهمیت قوانین شکلی در حد قوانین ماهوی دانسته میشود، قانونگذار هنوز نپذیرفته است که این دو نوع قانون اهمیت یکسانی دارند. بر مبنای این عدم پذیرش، نقض قوانین ماهوی همواره موجب بیاعتباری رأی دادگاه است؛ اما نقض قواعد شکلی تنها در صورتی که به درجهای از اهمیت باشد که موجب بیاعتباری رأی شود، میتواند موجب نقض رأی گردد. اما سؤال این است که این تشریفات با درجۀ اهمیت بالا کدامند؟ معیارهای گوناگونی میتوان برای تشخیص این تشریفات تصور کرد. معیاری که بر اساس آن تشریفات، با درجۀ اهمیت بالا محسوب میشود که نقض آنها موجب نقض یک قانون ماهوی است، معیاری است که با متن قانون فعلی و قوانین سابق بیشتر تطبیق دارد؛ اما معیاری که بر اساس آن تشریفات با درجۀ اهمیت بالا همان اصول بنیادین دادرسیاند، با اهداف آیین دادرسی کیفری مطابقت بیشتری دارد.
In the current legal system, despite the fact that for many years has been found the importance of procedure of proceedings to be in the strict sense of the law; But the legislator has not yet accepted that these two types of law have the same significance. On the basis of this refusal, Violations of the substantive rights always invalidate the verdict of the court, but violations of the procedural rights invalidate the verdict of the court when they are of such importance as to invalidate the vote. But there is a question, what are these high-ranking ceremonies? can be used Various criteria to identify these principles. However, the criterion of effective criminal procedure is more consistent with the current law and the former laws, while the criterion of the basic principles of the proceedings is more in line with the objectives of the criminal procedure.Key words: Principles of procedure, procedural procedures, Principles with high degree of importance, effective criminal procedure
خلاصه ماشینی:
تأثیر عدم رعایت اصول مهم دادرسی بر بیاعتباری رأی دادگاه عبدالوحید زاهدی، سمیرا سرگزی چکیده در نظام قانونی آیین دادرسی کیفری فعلی با وجود آنکه سالهاست اهمیت قوانین شکلی در حد قوانین ماهوی دانسته میشود، قانونگذار هنوز نپذیرفته است که این دو نوع قانون اهمیت یکسانی دارند.
معیاری که بر اساس آن تشریفات، با درجۀ اهمیت بالا محسوب میشود که نقض آنها موجب نقض یک قانون ماهوی است، معیاری است که با متن قانون فعلی و قوانین سابق بیشتر تطبیق دارد؛ اما معیاری که بر اساس آن تشریفات با درجۀ اهمیت بالا همان اصول بنیادین دادرسیاند، با اهداف آیین دادرسی کیفری مطابقت بیشتری دارد.
در حقوق فرانسه نیز عدم رعایت تشریفات اساسی پیشبینیشده توسط مقررات قانون آیین دادرسی کیفری موجب بطلان ذاتی دانسته شده است و بهرغم بطلانهای قانونی اهمیت کافی برای توجیه چنین بطلانهایی وجود دارد (دلماس مارتی، 199۵: ۵2۵).
بر اساس این معیار، طیف گستردهای از تشریفات میتواند موجبات نقض رأی را فراهم آورد؛ اما ظاهراً و منطقاً دو دسته از این حقوق را که تشریفات دادرسی هم محسوب میشوند، نباید از تشریفات با درجۀ اهمیت بالا که موجب بیاعتباری رأی میشود، محسوب کرد: نخست حقوقی که طرفین دعوا میتوانند از آن صرفنظر کنند، مانند تحقیقات محلی یا معاینۀ محل به درخواست شاکی یا متهم؛ دوم تشریفاتی مانند معاینۀ محل در روز که اگرچه حق اصحاب دعوا محسوب میشود، منطقاً به درجهای از اهمیت نیست که سبب بطلان دادرسی شود؛ بلکه تنبیه انضباطی یا حداکثر مجازات خاطی میتواند ضمانتاجرای مناسبی برای آنها باشد.