چکیده:
بزرگترین هدف برنامهریزی منطقهای کاهش نابرابری و ایجاد تعادل در برخورداری از امکانات و خدمات در راستای توانها و استعدادهای هر منطقه است. اولین گام در برنامهریزی منطقهای شناسایی مناطق توسعهنیافته در هر بخش است. امروزه رسیدن به توسعه پایدار در هر بخش، به عنوان هدف اساسی دولتها و سازمانها محسوب میشود. بخش بهداشت و درمان یکی از ارکان مهم توسعهیافتگی کشورهاست، بنابرین سلامت روح و جسم، پشتوانه توسعه اقتصادی_اجتماعی هر کشور است و نتیجۀ پیشرفت در این بخش، یک سرمایهگذاری بزرگ انسانی است. هدف از مطالعه و پژوهش حاضر تحلیل و سنجش میزان توسعهیافتگی استانهای منطقه البرز جنوبی در بخش بهداشت و درمان با تأکید بر برنامهریزی منطقهای است. نوع پژوهش، کاربردی_توسعهای و ماهیت آن توصیفی_تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای- اسنادی است که با توجه به مطالعات صورت گرفته، 31 شاخص از منابع مختلف استخراج و با روش Vikor و نرمافزار GIS به تجزیه و تحلیل شاخصهای بهداشتی و درمانی در این پژوهش، پرداخته شده است. نتایج بررسی وجود نابرابری، اختلاف و عدم تعادل را تأیید میکند به طوریکه استان تهران با امتیاز نهایی 0184/0 (بسیار برخوردار) و استان قزوین با امتیاز نهایی 0859/0 (محروم) به ترتیب در سطوح اول و آخر قرار گرفته-اند.
Reducing the inequalities and creating the balancing in the own of facilities and services are the biggest goal of regional and spatial planning for the powers in each region. Identifying underdeveloped areas in each section is the first step in regional planning. Achieve to sustainable development in all sectors is the basic objective of governments and organizations now. Health sector is one of the important pillars of country's development. Therefore mental and physical health support the economical social development of each country, as a result of progress in this sector is a big human investment The aim of this study is to analyze and assess the development of the provinces of south Alborz region in the health sector, with emphasis on regional planning. The type of this paper is applied-developmental by scope. Also the nature of this paper is descriptive- analytical research. The survey method of the paper is documentary. To do this paper 31 indicators has been extracted and used from various sources- especially national statistics book year- by Vikor model and GIS software to analyze health indicators. The results show much inequalities and imbalances between regions, so that Tehran province, with a final score0/0184 is the best and Qazvin province with a final score 0/0859 is the most deprived region. In the final of the paper base on conclusions, it has presented some policies and proposals for regularizing and organizing these spatial unbalances in health development between regions of south Alborz. Key Word: Health Development, Regional Inequalities, South Alborz, Vikor
خلاصه ماشینی:
جدول 1: پژوهشهای انجام شده در بخش بهداشت و درمان در سطح ملی و بین المللی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع: مطالعات نگارندگان،1396 مبانی نظری در ابتدا، بحث از توسعة بیشتر با اصطلاح تکامل و پیشرفت انجام میشد؛ اما به مرور زمان اصطلاح توسعة، جایگزین پیشرفت و تکامل گردید؛ همچنین جهانی شدن آن و طرح مسائل توسعة یافتگی در برابر توسعة نیافتگی کشورها اغلب پس از جنگ جهانی دوم در دوره بازسازی مطرح شد (مطیعی لنگرودی،1390: 58) اما رواج مفهوم امروزی توسعه که بیشتر جنبهای نسبی دارد، به دهۀ 1960 با مفاهیمی مانند آبادسازی، اصلاح، عمران، ترویج و رشد طی سالها مطرح بود در همین راستا، دو اصطلاح عمران و ترویج، که اولی بیشتر به بهبود فعالیتهای فیزیکی اطلاق میشد و دومی در زمینه اجتماعی بیشتر توصیههای بهداشتی و درمانی را مد نظر قرار داده بود (سعیدی، 1388: 172) با این حال و با توجه به موضوع مورد مطالعه سابقه برنامهریزی منطقهای به کارهای (ون تونن) و (آلفرد وبر) در اواسط قرن نوزدهم و بعدها افرادی چون (والتر کریستالر) و (لوش) با تکیه بر ارائه خدمات باز میگردد (کلانتری و همکاران، 1391: 48).