چکیده:
شهر گرگان دارای 150 هکتار بافت تاریخی است که فرصتهای مطلوبی برای جذب گردشگر و سودآوری اقتصادی فراروی مدیریت شهری قرار داده است. با وجود این، به علت بیتوجهی مدیریت شهری، نقاط قوت و فرصتهای بافت تاریخی شهر گرگان تحت تأثیر نقاط ضعف و تهدیدها قرار گرفتهاند. از این رو، هدف پژوهش حاضر اولویتبندی راهبردهای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری جهت بهرهبرداری مدیریت شهری از فرصتها و ظرفیتهای آن است. پژوهش حاضر از نوع توسعهای و روش آن مبتنی بر برنامهریزی راهبردی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل خبرگان (اساتید، فارغالتحصیلان دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسان ارشد دستگاههای اجرایی مرتبط) حوزۀ گردشگری، آمایش سرزمین، برنامهریزی راهبردی، جغرافیا و ... از دانشگاه های تهران، گلستان، سازمانهای مرتبط نظیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که 20 نفر از آنها بر اساس روش گلوله برفی انتخاب است. از روش SWOT و ماتریس کمی QSPM برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد بافت تاریخی شهر گرگان دارای 12 قوت، 13 ضعف، هشت فرصت و 12 تهدید است. بر اساس ماتریس QSPM، راهبرد « آسیبشناسی مناطق مستعد خطر و وضع ضوابط برای ساخت و سازهای جدید به منظور هماهنگی با ساختار کالبدی ارزشمند تاریخی جهت جذب گردشگران» و «احیای استخوانبندی اصلی تاریخی و ارزش نهفته در تک بناها، بدنۀ فضاهای عمومی، مجموعهها و بافت شهری» به ترتیب با امتیاز 333/5 و 755/4 به عنوان بهترین راهبردها برای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با تأکید بر توسعۀ پایدار گردشگری انتخاب شده است. در نتیجه، باززندهسازی بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری در شهر گرگان باید بر راهبردهای تنوع تمرکز گردد.
In recent years, cultural and historical heritage tourism has grown rapidly. The city of Gorgan has 150 hectares of historical texture, which offers favorable opportunities for tourism attraction and economic profitability of urban management. The purpose of this paper is regeneration strategies prioritization of the Gorgan City historical context with tourism sustainable development approach for utilizing urban management of its opportunities and capacities. In this research, SWOT and QSPM quantitative matrix method has been used for presenting historical texture regeneration strategies with sustainable tourism approach in Gorgan. The findings of the research show that the historical context of Gorgan has strengths 12, weaknesses 13, opportunities 8 and threats 12. Based on the SWOT matrix, regeneration of historical texture with tourism sustainable development approach in Gorgan has requires diversity strategies (ST). Based on the QSPM matrix, two strategies have been selected as the best strategies for historical texture regeneration of Gorgan city with an emphasis on tourism sustainable development. They are included " Pathology of risk-prone areas and and rules for new builders in order to coordinate with the valuable historical structure for attracting tourists" and "Revitalizing the original historical bone and the hidden value of the monuments, Public spaces, collections and urban texture " with 5.333 and 4.755 scores. As a result, due to the lack of attention of urban management, the strengths and opportunities of the historical context of Gorgan have been affected by weaknesses and threats. Hence, should provide the prospect of its prosperity with reducing the weaknesses and threats by diverse strategies.
خلاصه ماشینی:
اولویتبندی راهبردهای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری علی زنگی آبادی1، مهین نسترن2، فاطمه رضایی تالارپشتی3* 1گروه جغرافیا و برنامهریزی، دانشکده علوم جغرافیای و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران 2گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران 3گروه جغرافیا و برنامهریزی، دانشکده علوم جغرافیای و برنامهریزی، دانشگاه اصفهان تاريخ دريافت: 13/5/1397 ؛ تاريخ پذيرش: 7/6/1397 چکیده شهر گرگان دارای 150 هکتار بافت تاریخی است که فرصتهای مطلوبی برای جذب گردشگر و سودآوری اقتصادی فراروی مدیریت شهری قرار داده است.
از این رو، هدف پژوهش حاضر اولویتبندی راهبردهای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری جهت بهرهبرداری مدیریت شهری از فرصتها و ظرفیتهای آن است.
بر اساس ماتریس QSPM، راهبرد « آسیبشناسی مناطق مستعد خطر و وضع ضوابط برای ساخت و سازهای جدید به منظور هماهنگی با ساختار کالبدی ارزشمند تاریخی جهت جذب گردشگران» و «احیای استخوانبندی اصلی تاریخی و ارزش نهفته در تک بناها، بدنۀ فضاهای عمومی، مجموعهها و بافت شهری» به ترتیب با امتیاز 333/5 و 755/4 به عنوان بهترین راهبردها برای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با تأکید بر توسعۀ پایدار گردشگری انتخاب شده است.
بر همین اساس هدف این پژوهش ارائه راهبردهای باززندهسازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری است.
جدول 4: ماتریس تعیین راهبرد باززندهسازی بافت تاریخی با رویکرد توسعۀ پایدار گردشگری در شهر گرگان (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) اخذ: محاسبات نگارندگان، 1397 در نهایت اقدام به اولویتبندی راهبردها و انتخاب مهمترین آنها در قسمت تنوع (ST) شده است.