چکیده:
مناطق ساحلی تحت تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی، روند رو به رشدی جمعیتی را شاهد هستند، به گونهای که به بستر مناسبی برای رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری تبدیل شدهاند. متعاقب آن، بهرهبرداری از منابع طبیعی و اقتصادی، زمینهای مولد و اکوسیستمهای حساس ساحلی موجبات گسترش افقی شهرهای ساحلی و نزول کیفیت زیستمحیطی این شهرها را فراهم آورده که منجر به تهدید توسعه پایدار شهرهای ساحلی شده است. در نتیجه رویکردهای گوناگون از جمله رویکرد رشد هوشمند شهری به دنبال ارائه راهبردها و سیاستهایی به منظور منطبق نمودن آثار منفی ناشی از گسترش فعالیتهای انسانی در این مناطق با خصوصیات منحصر به فرد شهرهای ساحلی میباشند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان تاثیرگذاری رویکرد رشد هوشمند در توسعه پایدار شهر ساحلی بابلسر شاخصهای توسعه پایدار شهری و رشد هوشمند در سطح محلات شهر سنجش میشوند. بدین منظور نمونه آماری متشکل از 384 نفر از شهروندان شهر ساحلی بابلسر مورد مطالعه قرار گرفته و شاخصهای توسعه پایدار و رشد هوشمندانه به وسیله روشهای ویکور و اوینگ تعدیلیافته مورد محاسبه قرار گرفتهاند. نتایج پژوهش مبین آن است که میزان پایداری شهری در محلات غرب بابلرود و مرکزی شهر نسبت به محلات پیرامونی بیشتر است. ضمناًً بین پایداری شهری و رشد هوشمند شهری همبستگی معنیدار و نسبتاًً قوی با ضریب همبستگی 788/0 وجود دارد. افزایش دسترسی و مجاورت با ضریب همبستگی 822/0 بیشترین تأثیر را در افزایش شاخص توسعه پایدار شهری دارد. درضمن، پایداری اقتصادی با ضریب همبستگی 657/0 و پایداری زیستمحیطی با ضریب همبستگی 536/0 بیشترین ارتباط را با رشد هوشمند نشان میدهند، ولی بین پایداری اجتماعی و رشد هوشمند با ضریب همبستگی 191/0- رابطه عکس وجود دارد. از این رو، توزیع مناسب خدمات شهری به منظور بهبود دسترسی و کاهش سفرهای شهری با خودرو شخصی، سهولت دسترسی به شیوه های جایگزین حملونقل با اولویت دادن به عابرین پیاده بالاخص در محلات ساحلی و ایجاد شبکه ارتباطی مناسب بین ساحل و سایر فضاهای شهری به منظور توسعه پایدار شهر ساحلی بابلسر پیشنهاد میشود.
Coastal areas affected by social and economic factors, are faced with growing population, making these regions a great context for urbanization and urban population growth. As a result of this process, exploitation of economic and natural resources and use of productive lands and critical coastal ecosystems to meet growing urban population's needs lead coastal cities to develop in sprawl pattern from one hand and degradation of environmental quality and threaten sustainable development of coastal cities. Consequently, various approaches such as urban smart growth seek to provide strategies and policies to adapt the negative impacts of human activities with the unique characteristics of the coastal cities. In the present research indicators of sustainable urban development and smart growth are measured, to evaluate the impact of smart growth approach to the sustainable development of the coastal city of Babolsar. For this reason, a sample of 384 residents of various neighborhoods in the coastal city of Babolsar studied and indicators of sustainable urban development and smart growth have been calculated by VIKOR and modified Ewing methods. The results indicate stronger sustainability index in West Babolrood and City Center neighborhoods compare to peripheral ones. Meanwhile, a meaningful and relatively strong correlation exists between urban smart growth and urban sustainability with 0.788 correlation coefficient. Among the urban smart growth factors have been studied, access and proximity has the greatest impact on increasing to urban sustainable development indicators in neighborhoods of coastal city of Babolsar with0.822 correlation coefficient. Meanwhile, economic sustainability with 0.657 correlation coefficient and environmental sustainability with 0.536 correlation coefficient show strong relationship with smart growth, but there is an inverse relationship with a correlation coefficient -0.191, between social sustainability and smart growth. Therefore, proper distribution of urban services to improve accessibility and reduce private vehicles urban trips, ease of access to alternative modes of transportation with priority given to pedestrians, especially in coastal neighborhoods and create a communication network between the coast line and other urban spaces for sustainable development of coastal city of Babolsar are proposed.
خلاصه ماشینی:
, 2010:74-82)، گسترش انواع آلودگیهای زیستمحیطی در تمام مناطق ساحلی (Samsunlu and Akca,1999:13-20)، ایجاد ناسازگاری بین منافع حاصل از انواع فعالیتهای اقتصادی به واسطه بخشینگری در طرحهای توسعه (Rudianto and Gusti, 2014: 70-71; Tynon and Gomez, 2012: 531-544)، محدود شدن دسترسی عمومیبه ساحل (Kar, 2007: 472-486)، عدم توجه به نقش مشارکت شهروندان و ذینفعان (Areizaga et al.
این امر موجب تغییرکاربری و تخریب اراضی کشاورزی پیرامون شهرها، بهرهبرداری نامناسب و بیش از ظرفیت از منابع طبیعی و ، بهرهبرداری بی رویه از منابع آبهای زیرزمینی، آلودگی روزافزون منابع آبهای سطحی، فقدان تعامل مناسب میان زیربخشهای مختلف حملونقل و کاربری زمین، بورس بازی زمین، افزایش هزینههای مدیریت شهری و نابرابری و جداییگزینی اجتماعی و اقتصادی در این شهرها شده است (یگانه محلاتی، 1389: 3)، تا جایی که پایداری اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی این شهرها را با مخاطره مواجه ساخته است؛ لذا هدف این پژوهش بررسی معنیداری رابطه رشد هوشمند و توسعه پایدار شهری و ارائه چارچوبی کالبدی-فضایی به منظور افزایش سطوح پایداری در شهرهای ساحلی با تکیه بر رویکرد رشد هوشمند شهری میباشد.
جدول 2: اصول رشد هوشمند در مناطق ساحلی (منبع: NOAA coastal and waterfront smart growth, 2010 حاتم نژاد و همکاران، 1391: 10) {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} روش تحقیق روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی و تحلیلی است.