چکیده:
توسعه ناموزون شهرها یکی از مسائل مهم در کاربری زمین است و پیش بینی توسعه شهری همیشه به سادگی امکانپذیر نیست بلکه به مدل هایی نیاز دارد که ماهیت پیچیده فرآیندهای شهری را مدنظر قرار دهند. رگرسیون لجستیک یک مدل پیش بینی کننده تجربی است. تعیین وزن عوامل محرک برمبنای داده های تجربی به جای استفاده از دانش کارشناسان از مزایای این مدل است و همچنین توانایی واردسازی متغیرهای بیشتری را داراست که از برتری هایش می باشد. لذا با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به مدلسازی توسعه شهری بجنورد با استفاده از رگرسیون لجستیک در طی دوره 28 ساله پرداخته می شود و از نظر ماهیت و روش ترکیبی از روش های تحقیق اسنادی و توصیفی-تحلیلی است که از 9 متغیر مستقل برای مدلسازی استفاده می کند. میزان Pseudo-R2 و ROC به ترتیب 0.2835 و 0.9335 بدست آمد که در محدوده مورد قبولی قرار دارند. بنابراین مدلسازی تایید می گردد. ارزیابی حساسیت سنجی مدل با استفاده از روش حذف هرکدام از متغیرهای مستقل نشان دهنده تاثیر بیشتر متغیرهای جهت شیب و فاصله از سطوح آبی در مدلسازی است و مناطق جنوب شهر و مناطق غیرشهری بلافصل مناسب ترین مناطق برای توسعه آینده هستند.
Describing and quantifying the spatiotemporal dynamics of urban expansion in developing countries play a crucial role in determining the mechanisms of urban growth and decision making processes. Urban dissonant development is one of the most important issues in land using, and predicting urban development is not simply possible, but it needs a model to consider the complex nature of urban processes. Urban land uses constitute a complex system which is controlled both by human activities and spatial-temporal dynamics. The rapid population growth and urbanization in developing countries provoke uncontrolled urban sprawl and correspondingly pose a threat to the environment. This urbanization process in territorial structures led to a higher complexity and pressure on the natural environment Logistic regression is one of the experimental predicting model. Determination of weight of mobile factors based on empirical rather than expert knowledge is one of the benefits of this model. Another superiority of this model is the ability to import more variables. Considering the importance of this issue, this study is working around the modeling the development of Bojnourd, using logistic regression in 28 years. This method is a descriptive and analytic model that uses 9 independent variables for modelling. The Pseudo-R2 and ROC, respectively were 0.2835 and 0.9335 that are in an acceptable range. Therefore, this modeling is confirmed. Evaluating the sensitivity of the model, using the method of eliminating independent variables, represents high impacts of tilt and its distance of water surfaces in modelling. Southern urban areas and rural areas are the most suitable areas for the development in the future.
خلاصه ماشینی:
تعیین وزن عوامل محرک برمبنای داده های تجربی به جای استفاده از دانش کارشناسان از مزایای این مدل است و همچنین توانایی واردسازی متغیرهای بیشتری را داراست که از برتریهایش می باشد؛ لذا با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله به مدلسازی توسعة شهری بجنورد با استفاده از رگرسیون لجستیک در طی دوره 28 ساله پرداخته می شود و از نظر ماهیت و روش ترکیبی از روشهای تحقیق اسنادی و توصیفی-تحلیلی است که از 9 متغیر مستقل شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از اراضی کشاورزی، فاصله از جاده، فاصله از سطوح آبی، فاصله از کاربری صنعتی، فاصله از سطوح ساخته شده و فاصله از اراضی بایر برای مدلسازی استفاده می کند.
حساسیت سنجی مدل برای شناخت میزان تأثیر متغیرها با استفاده از روش حذف هر کدام از متغیرهای مستقل در هر بار اجرای مدل نشان دهنده تاثیر بیشتر متغیرهای جهت شیب و فاصله از سطوح آبی در مدلسازی است و مناطق جنوب شهر و مناطق غیرشهری بلافصل مناسبترین مناطق برای توسعه آینده هستند.
مطالعهء روند گسترش و توسعهء آتی شهر میتواند راهنما برنامهریزان جهت شناسایی روند توسعه و کمک به آنان برای ارائهء برنامههای توسعه شهری و خدمات رسانی به شهروندان باشد؛ بنابراین، این پژوهش با رویکرد مدلسازی توسعهء شهری آینده شهر بجنورد انجام میگیرد، که در این راستا با توجه به تواناییهای رگرسیون لجستیک در ارائه مدلهای پیشبینی کننده از این مدل استفاده میگردد.
(رجوع شود به تصوير صفحه)شکل 2: روند توسعهء شهر بجنورد در دوره ی 1394-1366 یافتههای پژوهش بعد از مطالعهء ادبیات تحقیق و تعیین متغیرهای مستقل اثرگذار بر توسعه شهری، به مدلسازی توسعه شهری سال 1404 اقدام گردید.