چکیده:
ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ بانکها در ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮﯾﺶ ﮐﻤﮏ میکند، ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد بانکها از اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و رتبهبندی آﻧﻬـﺎ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺼﻮل اﻫﺪاف ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ آن تدوین یک اﻟﮕﻮی ﺟﺎﻣﻊ و ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮای ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد بانکها ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ میرسد. ﻟﺬا در اﯾﻦ پژوهش، کوشش به عمل آمده است تا با استفاده از سیستم رتبهبندی CAMEL عملکرد بانکهای دولتی، خصوصی و نیمهدولتی در ایران تجزیه و تحلیل گردد. اهداف این پژوهش عبارتاند از شناخت و بررسی شاخصهای سلامت نظام بانکی در ایران، پیشبینی تهدیدهای آتی نظام بانکی کشور و ارائه راهکارهای ارتقای شاخصهای سلامت نظام بانکی در ایران میباشد. تحقیق کاربردی حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی و به طور مشخص از نوع مطالعه موردی است. نمونه این مطالعه به صورت هدفمند از میان بانکهای ایرانی (مجموعاً ده بانک) انتخاب شد، که در حقیقت این بانکها شاخصتر بوده و نمونه شامل هریک از اقسام سهگانه بانکها میشود. همچنین دادهها بر اساس صورت مالی بانکها و ترازنامه آنها به دست آمدند. پس از بررسی صورتهای مالی و محاسبات دقیق شاخصهای CAMEL (شاخصهای سلامت نظام بانکی) در بانکهای نمونه، ارقام به دست آمده مقایسه شد و نتیجتاً در برخی شاخصها بانکهای خصوصی و در برخی دیگر خصولتی یا دولتی نصابهای بهتری به دست آوردند. چرایی و تحلیل وضعیت مزبور در پایان پژوهش بحث و بررسی گردید.
one of the methods which helps banks to identify their competitive position and performance quality is assessing their performance in various dimensions and ranking them. Considering the importance of the issue and in order to achieve the goals, it seems necessary to formulate a comprehensive and complete model for assessing the performance of banks. Therefore, in this research, efforts have been made to analyze the performance of governmental, private and semi-governmental banks in Iran using the CAMEL ranking system. The aims of this research are identifying and assessing the health indicators of the banking system in Iran, predicting the future threats of its banking system and providing solutions for improving health indicators of its banking system. The current applicatory research is a descriptive-analytic study and specifically a case study. The sample of this study was purposely selected among Iranian banks (a total of ten banks), which in fact these banks are more significant and the sample includes each of three types of banks. Data were also obtained on the basis of the financial statements of the banks and their balance sheets. After reviewing the financial statements and calculating the exact calculations of the CAMEL indicators in the sample banks, the obtained figures were compared. Consequently, private banks in some indicators and semi-governmental or governmental ones in other indicators obtained better quorums. The reasoning and analysis of mentioned condition was discussed at the end of the study.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي شاخص هاي سلامت نظام بانکي و آسيب شناسي آن در ايران 1 اصغر ابوالحسني هستياني 2 محمدرضا حاجي جعفري تاريخ ارسال : ١٣٩٧/١٢/٢٥ تاريخ پذيرش : ١٣٩٨/٠٣/٢٠ چکيده يکي از روش هايي که به بانک ها در جهت شناسايي جايگاه و موقعيت رقابتي و کيفيت عملکرد خويش کمک مي کند، سنجش عملکرد بانک ها از ابعاد گوناگون و رتبه بندي آنهـــــا است .
لذا براي کمک به بانک هاي مرکزي در جهت ايجاد معيارهاي سنجش و حصول اطمينان از وجود سازگاري عملکرد بانک ها و مؤسسات اعتباري با شريعت و همچنين افزايش اطمينان مردم نسبت به اسلامي بودن سيستم بانکي، توسعه چارچوب رتبه بندي براي بانک هاي اسلامي و مؤسسات مالي غيربانکي اسلامي الزامي است (ملا کريمي، ١٣٨٤).
يکي از روش هايي که در جهت شناسايي جايگاه ، موقعيت رقابتي و همچنين کيفيت عملکرد بانک ها و مؤســســات مالي مورد اســتفاده قرار ميگيرد، ســنجش عملکرد و رتبه بندي اين نهادها در ابعاد و ١٥٢ شاخص هاي گوناگون است .
اين نسبت نشــان ميدهد که بانک چند درصــد از منابع خود را به فعاليت هاي ســودآور اختصــاص داده اســت نســبت سرمايه گذاري به کل دارايي نشان ميدهد چه بخشي از داراييهاي درآمدزا به سرمايه گذاريها و مشارکت ها اختصاص يافته است و بانک تا چه اندازه در معرض ريسک اعتباري قرار دارد.
همان طور که در بخش کيفيت مديريت و سودآوري نيز مشاهده خواهد شد اين بانک از نظر مديريت هزينه در مقايسه با ساير بانک ها ضعيف عمل کرده است و از نظر شاخص هاي سودآوري نيز کمترين مقدار سودآوري را دارد؛ به عبارت ديگر بلوکه شدن منابع در اين بانک ناشي از مطالبات غير جاري سودآوري بانک را کاهش داده است .